Kurum işlemlerinde yapılan incelemelerde, imalatlara ilişkin hakedişlerin geçici kabul işlemleri tamamlandıktan sonra düzenlendiği, geçici kabule dayanak olacak metraj vb. tutanakların geçici kabul aşamasında hazırlanmadığı görülmüştür.

Geçici kabul işlemlerinde uygulanacak yöntem ve esaslar Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 41 inci maddesi ve Yapım İşleri Muayene ve Kabul Yönetmeliği hükümleriyle düzenlenmiştir. İlgili madde hükümlerine göre söz konusu iş tamamlandığında, yüklenici idareye dilekçe verecek ve geçici kabul isteğinde bulunacaktır.

Yapım İşleri Muayene ve Kabul Yönetmeliği’nin “Muayene ve kabul komisyonlarının görevleri” başlıklı 4 üncü maddesi:

“Geçici kabul komisyonu, kurulmasından itibaren en geç on gün içinde işyerine giderek yüklenici tarafından gerçekleştirilen işleri Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 41 inci maddesine göre inceler, muayene eder ve gerekli gördüğü kısımların işletme ve çalışma deneylerini yapar. Geçici kabule engel bir durum bulunmadığı taktirde, işin geçici kabulünü yapar.” hükmü gereği geçici kabul komisyonu işin idari şartname, teknik şartname, sözleşme gibi ihale dokümanında yer alan hususlara uygun olarak yerine getirildiğini inceleyecek ve eksiklik görürse geçici kabulü yapmayacaktır.

Ancak kurum ihaleleri incelendiğinde idarenin geçici kabulü yaptığı tarihte işe ilişkin hakedişlerin hazır olmadığı, kabul işlemleri için işin ne kadarlık kısmının yapıldığının görülebileceği metraj vb. diğer listelerin tamamının hazırlanmadığı anlaşılmıştır. Geçici kabul komisyonu ile yapılan görüşmede işin kabulünün yüklenici tarafından bilgisayar ortamında hazırlanan yapılan işler listesinden bakılarak sahada bu listedeki işlerin kontrol edilmesiyle yapıldığı öğrenilmiştir.

Tablo 8: Örnek Hakediş-Geçici Kabul Tablosu

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Geçici hakediş raporları” başlıklı 39 uncu maddesine 08.08.2019 tarihli eklenen maddede “İdarece gerekli görülmesi halinde bir defaya mahsus olmak üzere geçici kabulden sonra kesin kabule kadar ek geçici hakediş raporu düzenlenebilir.” denilerek geçici kabul yapıldıktan sonra bir defaya mahsus olmak üzere geçici hakediş düzenlenebileceği ifade edilmiştir.

Bilindiği üzere, geçici hakedişler işin geçici kabulünden önce hazırlanacak ve

tamamlanacaktır. Geçici kabulden sonra ise imalatlar en baştan hesap edilerek kesin hakedişler düzenlenecektir. Yapım İşleri Genel Şartnamesinde yapılan değişiklik ile geçici kabulden sonra bir defa hakediş yapmaya müsaade edilmiştir. Ancak tablodan görüleceği üzere idare geçici kabulü yaptıktan sonra defalarca hakediş düzenlemektedir. Hatta henüz ilk hakkedişi düzenlemesine rağmen geçici kabulü yapılmıştır. İdare tarafından yapılan bu uygulama sonucunda geçmiş yıllarda kamu zararına sebebiyet verilmiş ve Sayıştay sorgusu yazılmıştır.

Sonuç olarak, ortaya çıkabilecek muhtemel sorunların önüne geçilmesi için idarece hakedişler ve metrajlar tamamlanmadan geçici kabuller yapılmamalıdır.