Belediye Meclisinin Belediyenin mülkiyetinde bulunan taşınmazların satışı, kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi gibi işlemlerinin Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkındaki Yönetmelik hükümlerine göre yapılmasını amaçlayan ve dolayısıyla 2886 sayılı Kanun’un 51/g maddesi uyarınca pazarlık usulünün kullanılmasına yol açacak karar aldığı görülmüştür. 

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “İlkeler” başlıklı 2’nci maddesinde; “Bu Kanunun yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması esastır.”, 

“İhalelerde kapalı teklif usulünün esas olduğu” başlıklı 36’ncı maddesinde; “Bu Kanunun 1’inci maddesinde yazılı işlere ilişkin ihalelerde, tekliflerin gizli olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulü esastır.” , 

“Pazarlık usulüyle yapılacak işler” başlıklı 51’inci maddesinin (g) bendinde; “Kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi,…”,

Hükümlerine yer verilmiştir. 

Yukarıda yer verilen hükümler birlikte değerlendirildiğinde; ihalede açıklık ve rekabetin sağlanmasının, Kanun'un temel ilke ve prensiplerinden olduğu ve bu ilke ve prensibin gereği olarak, Kanun'un 36’ncı maddesinde yer alan kapalı teklif usulünün esas usul, diğer usullerin ise belirli şartlar dâhilinde uygulanabilecek istisnai usuller olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre, taşınmazların kiraya verilmesine ilişkin ihalelerin, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesine istinaden pazarlıkla yapılması mümkün değildir. Zira mezkûr madde; pazarlık usulünün kullanılabilmesi için, ilgili taşınmaz malın Devletin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında olmasını şart koşmaktadır. 

“Devletin özel mülkiyetindeki” ve “Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler” ifadelerinden; Hazineye ait olan taşınmazların tarif edildiği, belediyelerin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlarının bu tarif içinde yer almadığı, dolayısıyla belediyelerin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlar için pazarlık usulü ile ihale yapılması mümkün görünmemektedir. 

Nitekim Danıştay 13'üncü Dairesinin 21.10.2008 tarih ve E:2007/4476, K: 2008/6874 sayılı Kararı'nda da; “Belediyenin mülkiyetindeki taşınmazın, 2886 sayılı Kanun'un 51 inci maddesinin (g) bendi uyarınca, pazarlık usulü ile turizm amaçlı tesis yapılmak ve işletilmek üzere mülkiyetten gayri ayni hak tesis edilmek suretiyle, (daimi ve sürekli üst hakkı kurulmak suretiyle) 30 yıllığına kiralanmasına ilişkin belediye encümeni kararını, belediyelere ait taşınmazların "devletin özel mülkü" ve "devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yer"lerden olmadığı, bu nedenle 2886 sayılı Yasanın 51/g maddesi kapsamında kiralanmasının, trampasının ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi yoluyla devrinin, olanaklı olmadığı gerekçesiyle, iptal eden mahkeme kararının hukuka uygun olduğu” denilerek, belediyelerin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazların pazarlık usulü ile ihale edilemeyeceği ifade edilmiştir. 

Yapılan incelmede, Belediye Meclisinin 2020/795 Esas ve 1891 numaralı Kararı’nda Belediye mülkiyetinde bulunan taşınmazların satışı, trampası, arsa veya kat karşılığı inşaat yaptırılması, kiraya verilmesi, ön izin verilmesi ve üzerlerinde irtifak hakkı kurulması, Belediyenin hüküm ve tasarrufundaki yerlerin kiraya verilmesi, ön izin ve kullanma izni verilmesi ecrimisil ve tahliye işlemlerinde Hazine Taşınmazların İdaresi Hakkındaki Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasının uygun bulunduğu ifade edilmiştir. 

Belediye Meclisinin bu Karar’ı üzerine 2886 sayılı Kanun’un 51/g maddesi uyarınca pazarlık usulü kullanılarak ihale edilen taşınmazlar aşağıdaki tabloda yer almaktadır. 

Yukarıdaki mevzuat hükümleri ve Danıştay Kararı’na göre belediyelere ait taşınmazların devletin özel mülkü ya da devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler kapsamında olmadığı açıktır. Ayrıca Belediye meclisinin yürürlükte bulunan bir mevzuatın Belediye iş ve işlemlerinde uygulanmasına yönelik karar alması yersizdir. Zira kanun yapıcı mevzuat hükümlerini tesis ederken kapsam maddesini oluşturmaktadır. Dolayısıyla kurum ve kuruluşlar bu kapsamda ise mevzuat hükümlerini uygulayacak, yok değilse mevzuat değişikliği dışında herhangi bir kararla o kapsama dahil olmak mümkün olmayacaktır. 

Belediyenin mülkiyetinde ya da hüküm ve tasarrufunda bulunan taşınmazların, Belediye Meclisi Kararı’na istinaden 2886 sayılı Kanun’un 51’inci maddesinin (g) bendi uygulanarak pazarlık usulüne konu edilmesi mevzuata aykırı olduğu gibi rekabetin sağlanmasını temin etmek açısından da uygun değildir.