a-) Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi İçin Hak Sahiplerine Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Yaptığı Kira Yardımlarına Karşılık Hali Hazırda Hiçbir Faaliyet Yapılmaması

Antalya Büyükşehir Belediye Meclisinin 15.09.2017 tarih ve 769 sayılı kararı ile uygun bulunan Güneş Mahallesi Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında riskli alan sınırları içerisinde yer alan yapıların maliklerine, kiracılarına ve yapıda ikamet etmek şartıyla sınırlı ayni hak sahiplerine yönelik kira ve taşınma yardımının belirlenmesi ve 2886 sayılı Kanun kapsamında kat karşılığı ihale yapılması ve diğer hususlar Belediye Meclisinin 09.03.2018 tarih ve 304 sayılı kararı ile aylık 600 TL kira, 750 TL taşınma yardımı yapılması kararlaştırılmıştır.

Proje için iki defa ihale yapıldığı halde istekli çıkmamıştır. Söz konusu riskli alanda bugüne kadar konsept ve avan proje temini için 145.000 TL, uygulama projesi temini için

165.000 TL yapıların yıkımı için 188.700 TL hak sahiplerine kira yardımı için 2.527.092 TL taşınma yardımı için ise 140.250 TL olmak üzere toplam 3.165.542 TL ödemede bulunulmuştur.

6306 sayılı Afet Riski Altındaki Yapıların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un 5’inci maddesi ve Uygulama Yönetmeliği’nin 16’ncı maddesi uyarınca 36 ay süreyle kira yardımı yapılmasından maksat, hak sahiplerine inşaat süresince destek olunması ve mağduriyetlerinin azaltılmasıdır. Oysa bahsi geçen projede henüz inşaata başlanılmamış olması, hak sahiplerinin evlerine zamanında taşınamamasına, dolayısı ile kira yardımından beklenen faydanın da kısmen veya tamamen ortadan kalkmasına yol açmıştır.

Diğer yandan hak sahiplerine sınırlı ve süreli ödemenin sona ermesi durumunda proje ve hak sahiplerinin akıbeti ile ilgili belirsizlik söz konusudur. Kaldı ki projenin hayata

geçirilmesi durumunda kira yardımının sona ermesinden dolayı tekrar bir yardım söz konusu olmayacaktır. Bu durumda yeni yapılacak ihalede şartnameye kira yardımlarının yüklenici tarafından karşılanacağı yönünde hüküm konulması durumunda ise kamu zararına sebebiyet verileceği, ayrıca proje maliyetinin artacağı, zira yüklenicilerin kira maliyetlerini tekliflerine yansıtmak suretiyle belirleyeceklerinin kabulü gerekir.

Bulguda, afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi projelerinde kira yardımında süre yapının tahliye edildiği tarihte başlayacağından dolayı projelerin, tahliye tarihine kadar olan tüm uygulama aşamalarının tamamlanmasından sonra ihale edilmesi bu kapsamda yıkım ve yapım işlerinin kira ödeme süresi içerisinde bitirilecek şekilde planlanmasının kamu kaynaklarını etkili ve ekonomik kullanılmasının yanısıra vatandaşların da mağdur olmamasını sağlayacak bir metot geliştirilmesi yönündeki tespit ve önerilere cevap vermek yerine, idare olarak kentsel dönüşüm ihalelerinin neden yapılamadığına açıklık getirilmeye çalışılmıştır.

b-) Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi İçin Hak Sahiplerine Taşınma Yardımı Yapılması

Antalya İli Kepez İlçesinde riskli alan olarak ilan edilen Kepezaltı ve Santral Mahalleleri ile Güneş Mahallesinde tahliye edilen yapıların maliklerine, kiracılarına ve yapıda ikamet etmek şartıyla sınırlı ayni hak sahiplerine taşınma yardımı yapılmıştır.

6306 sayılı Afet Riski Altındaki Yapıların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un 5’inci maddesi ve Uygulama Yönetmeliği’nin 16’ncı maddesi uyarınca hak sahiplerine kira yardımı yapılabileceğine ilişkin düzenlemeye yer verilmiş olmakla birlikte, taşınma yardımı bunlar arasında sayılmamıştır. Kanun’un öngörmediği bir hususun meclis kararı ve sözleşme/protokol ile genişletilmemesi gerekmektedir.

Büyükşehir Belediye Meclisinin verdiği yetkiye dayanılarak hazırlanan protokol/sözleşme uyarınca 750 TL gidiş ve dönüş olmak üzere 1500 TL taşınma yardımı öngörülmüştür. Kepezaltı ve Santral Mahallesi için 2.136.000 TL, Güneş Mahallesi İçin

140.250 TL olmak üzere toplam 2.276.250 TL (dönüş hariç) ödemede bulunulmuştur.

İdare cevabında taşınma yardımlarının hak sahiplerinin ödeme gücü göz önünde bulundurularak Belediye Meclisi kararı ile yapıldığı belirtilmekte ise de; Söz konusu ödemeyle ilgili olarak Belediye Meclisi yetkili ve görevli olmadığı gibi, bu ödeme belediye giderleri arasında da sayılmamıştır.