İstanbul Büyükşehir Belediyesinin çoğunluk hissesine sahip olduğu ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na tabi olan Şirkette, bu Kanun’un istisna hükmüne göre yapılacak alımlar ve ihalelere ilişkin bir usul ve esas belirlenmemiştir.

4734 sayılı Kanun’un “İstisnalar” başlıklı 3’üncü maddesinin (g) bendinde;

“2 nci maddenin birinci fıkrasının (b) ve (d) bentlerinde sayılan kuruluşların, ticarî ve sınaî faaliyetleri çerçevesinde; doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının temini için yapacakları, Hazine garantisi veya doğrudan bütçenin transfer tertibinden aktarma yapmak suretiyle finanse edilenler dışındaki yaklaşık maliyeti ve sözleşme bedeli ikitrilyon üçyüzmilyar Türk Lirasını aşmayan mal veya hizmet alımları,

…

Ceza ve ihalelerden yasaklama hükümleri hariç bu Kanuna tâbi değildir” hükmü yer almaktadır.

Kanun’un yasaklar ve cezalarla ilgili düzenlemeleri dördüncü kısımda, 58 ile 61’inci maddelerinde düzenlenmiş bulunmaktadır. Kanun’un 60’ncı maddesinin son fıkrasında, “5 inci maddede belirtilen ilkelere ve 62 nci maddede belirtilen kurallara aykırı olarak ihaleye çıkılmasına izin verenler ve ihale yapanlar hakkında da yukarıda belirtilen müeyyideler uygulanır” düzenlemesi yer aldığından, 3’üncü maddeye göre istisna tutulan işlere ilişkin alımlarda dahi, Kanun’un temel ilkelerine, yasak ve ceza hükümleri ile 62’nci maddede yer alan hususlara uyulma zorunluluğu doğmaktadır.

Kanun’un 5’inci maddesinde, idarelerin, bu Kanun’a göre yapacakları ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu; aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işlerinin bir arada ihale edilemeyeceği, eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin kısımlara bölünemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Öte yandan, 4964 sayılı Kanun’un geçici 1’inci maddesinin ikinci fıkrasında; “4734 sayılı Kanunun 3 üncü ve geçici 4 üncü maddelerinde bu Kanunla yapılan değişikliklerden dolayı hazırlanması ve yürürlüğe konulması gereken esas ve usuller, bu Kanunun yayımlandığı tarihten itibaren otuz gün içinde hazırlanır ve yürürlüğe konulur. Bu düzenlemelerin yayımlanmasına kadar idareler, 4734 sayılı Kanunun bu Kanunla değiştirilmeden önce yürürlükte bulunan 3 üncü ve geçici 4 üncü maddeleri gereği hazırlanan ve yürürlüğe konulan esas ve usulleri uygulamaya devam ederler” ifadesi yer almıştır.

Bu düzenlemeler ışığında, 4734 sayılı Kanun’da esas ve usullerin belirlenmesi ile ilgili emredici bir düzenleme açıkça yer almamış olsa dahi, Kanun’a tabi diğer kişi ve kuruluşların 3’üncü madde kapsamında yapacakları alımlar için usul ve esas belirleyip yayınladıkları gibi, bu Kanun’un amaç ve ilkeleri gereğince, 3’üncü madde kapsamında temin edilecek ihtiyaçlar için esas ve usul belirlenmesi gerekli ve zorunlu olmaktadır.

Kanun’un anılan maddelerinde yer alan hükümleri doğrultusunda, ihalelerde saydamlık, kamuoyu denetimi, eşit muamele gibi ilkelerin sağlanabilmesi için, istisna kapsamında yapılacak alımlarla ilgili usul ve esasların, Şirketin yetkili kurullarında görüşülüp kabul edilerek belirlenmesi, söz konusu esaslarda, Kanun’un temel ilkelerinin sağlanması için yöntemlerin ortaya konulması, 4734 sayılı Kanun’un yasaklama ve ceza hükümlerine yer verilmesi, 3011 sayılı Resmî Gazetede Yayımlanacak Olan Yönetmelikler Hakkında Kanun hükümlerinin dikkate alınması ve ilgililerin bilgi sahibi olmaları için ilan edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.