Yükseköğretim Kurulu tarafından ihale mevzuatı uyarınca yaptırılan tüm işler için sözleşmeyle yüklenmeye girişilen borç tutarları ile fiyat farkları ve iş artışlarının gider taahhütleri hesaplarında izlenmediği tespit edilmiştir.

23/12/2014 tarihli ve 29214 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “Nazım hesaplara ilişkin ilkeler” başlıklı 12’nci maddesinde, kamu idarelerinin varlık, kaynak, gelir ve gider hesaplarının dışında, muhasebenin bilgi verme ve izleme görevi yüklediği işlemleri, muhasebe disiplini altında toplanması istenen işlemleri ile gelecekte doğması muhtemel hak ve yükümlülüklerine ilişkin işlemleri izlemek üzere nazım hesapların kullanılacağı, nazım hesapların, yalnızca ilgili olduğu diğer nazım hesaplarla karşılıklı olarak borç ve alacak çalışan hesaplardan oluştuğu ve bu hesapların mizanda ve bilançonun dipnotunda gösterileceği hüküm altına alınmıştır.

27.12.2014 tarihli ve 29218 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Merkezî Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “92 Gider taahhütleri” başlıklı 471’inci maddesinde; bu hesap grubunun, yılı için geçerli sözleşmeler ile ertesi mali yıl veya yıllara geçerli olmak üzere yapılan sözleşmelere dayanılarak girişilen gider taahhütleri, mevzuatı gereğince bu tutarlara ilave edilen taahhütler ile bunlardan yerine getirilenler veya feshedilenlerin ve kamu-özel iş birliği modeli çerçevesinde girişilen taahhütlerin, bunlara yapılan ilaveler, fiyat güncellemeleri ile bunlardan yerine getirilenlerin sözleşme fiyatlarıyla izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

Anılan Yönetmeliğin “Hesap grubuna ilişkin işlemler” başlıklı 472’nci maddesinde de; gerek yılı için geçerli, gerekse ertesi malî yıl veya yıllara geçerli olmak üzere yapılan sözleşmelere dayanılarak girişilen gider taahhütlerinin, bunlara yapılan ilaveler ve fiyat farkı tutarları ile taahhüdün yerine getirilmesi dolayısıyla nakden veya mahsuben yapılan hakediş ödemelerinin ve bu ödemelerden yapılan kesintilerin, taahhüt tutarından yapılan eksiltme ler, kısmen veya tamamen bozulan sözleşmelere ilişkin taahhütlerin ve diğer bilgilerin “Taahhüt Kartı”na kaydedileceği, girişilen gider taahhütlerine ilişkin bilgilerin, sözleşme nin imzalanmasından itibaren en geç üç iş günü içinde ilgili kamu idaresi tarafından muhasebe birimine bildirileceği ve İdarece yapılan bildirim üzerine taahhüt kartı düzenlenerek gerekli kayıtların yapılacağı ve bu taahhüt kartının onaylı birer örneğinin muhasebe işlem fişine ekleneceği hüküm altına alınmıştır.

Aynı Yönetmelik’in 920 Gider Taahhütleri Hesabı’nın niteliğini ve işleyiş ini düzenleyen 473 ve 474’üncü maddelerinde ise bu hesabın, yılı için geçerli sözleşmele r ile ertesi mali yıl veya yıllara geçerli olmak üzere yapılan sözleşmelere dayanılarak girişilen ve mevzua t ı gereğince bunlara ilave edilen taahhüt tutarlarıyla bunlardan yerine getirilenlerin ve feshedilenlerin sözleşme fiyatlarıyla izlenmesi için kullanılacağı, girişilen taahhüt tutarları ile bunlara ilave edilen her türlü taahhüt artışının bu hesaba borç, 921 Gider Taahhütleri Karşılığı Hesabı’na alacak kaydedileceği hususu düzenlenmiştir.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine göre, Yönetmelik kapsamındaki kamu kurumlarının ihale mevzuatına göre tamamlanarak yaptıkları ihaleli işler için sözleşme yle yüklenmeye giriştikleri borç tutarları ile fiyat farkları ve iş artışlarının 920 Gider Taahhütleri ve 921 Gider Taahhüt Karşılığı Hesapları’nda izlenmesi gerekmektedir.

Yapılan denetimlerde, İdarenin 2021 yılı içerisinde toplam 8.409.201 TL’lik işe girişt iği ancak bu işlerin sözleşmeyle yüklenmeye girişilen borç tutarları ile fiyat farkları ve iş artışlarının 920 Gider Taahhütleri ve 921 Gider Taahhüt Karşılığı hesaplarında izlenmed iği tespit edilmiştir. Bu sebeple İdarenin bilanço dipnotlarında yer alan taahhüt hesaplarının tam ve doğruyu yansıtmadığı görülmüştür.

Kamu idaresi cevabından, İdarenin bulgumuza katıldığı anlaşılmakla birlikte bulguda belirtilen muhasebe kayıtlarının yapılmaması nedeniyle İdarenin 2021 yılı bilanço dipnotlar ı tam ve doğruyu yansıtmamaktadır.

Bu itibarla, İdarenin sözleşmeyle yüklenmeye giriştiği gider taahhütlerinin mevzuata uygunluğunun sağlanabilmesi ve mali tabloların tam açıklama kavramına uygun olarak tutulabilmesi için söz konusu işlerin taahhüt hesaplarında izlenmesi gerektiği düşünülmektedir.