İller Bankası ihaleli ASKİ kurumuna altyapı işi yapan yükleniciler ile diğer 2 yükleniciden büyükşehir belediyesi gelir ücret tarifesinde belirtilen altyapı hizmet ve harç bedellerinin alınmadığı görülmüştür.

2464 saylı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “İmarla ilgili harçlar” başlıklı 80’inci maddesinin (d) fıkrasında;

“Zemin ve yol kanal açma izni verilmesi, yapım ve yıkım artığı malzeme ile toprak kazısının taşınması için belediyelerce yer gösterilmesi ve bu yerlerin tesviyesi “Zemin Açma İzni ve Toprak Hafriyatı Harcına,

…

Tabidir” hükmü,

“Ücrete tabi işler” başlıklı 97’nci maddesinde;

“Belediyeler bu Kanunda harç veya katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı olarak ifa edecekleri her türlü hizmet için belediye meclislerince düzenlenecek tarifelere göre ücret almaya yetkilidir. Belediye’ye tekel olarak verilmiş işler kendi özel hükümlerine tabidir” hükmü,

“Alt yapı kazı izin harcı” başlıklı mükerrer 79’uncu maddesinde;

“Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde umumi hizmet alanlarında yapılacak kazı işlemleri için belediyece verilecek altyapı kazı izni, altyapı kazı izni harcına tabidir. Bu harcın mükellefi altyapı kazı izni talebinde bulunanlardır.

Altyapı kazı izni harcının matrahı, öncelikle Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yayımlanan birim fiyatlar olmak üzere Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı veya bunların ilgili birimlerince yayımlanan birim fiyatlarının, bu idarelerde kazı alanı türü itibarıyla birim fiyatının olmaması halinde diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan birim fiyatlarının, kazı alanıyla çarpılması sonucu bulunan ve alan tahrip tutarı olarak tanımlanan tutardır. Altyapı kazı izni harcı, alan tahrip tutarı üzerinden binde 2 oranında alınır. Cumhurbaşkanı belediye grupları itibarıyla bu oranı yarısına kadar indirmeye, on katına kadar artırmaya yetkilidir” hükmü,

Aydın Büyükşehir Belediyesi Aykome Kuruluş Görev Çalışma ve Usulleri Uygulama Yönetmeliği’nin 12’nci maddesinin 1’inci fıkrasında;

“AYKOME Şube Müdürlüğü alt yapı yatırımı yapan kamu kurum ve kuruluşlarına ilişkin kazı ruhsat belgelerini tanzim eder” hükmü yer almaktadır.

Söz konusu Belediye Gelirleri Kanunu’nda alt yapıya ilişkin ruhsat, kazı harçlarının neler olduğu ve hangi oranda alınması gerektiği belirtilerek belediyelerin ifa edecekleri hizmetler karşılığında belediye meclisi tarafından düzenlenecek tarifeye göre ücret alabilecekleri de ifade edilmiştir.

Ayrıca zemin tahrip bedelleri, keşif ücretleri ve ruhsat bedeli hesaplamaları AYKOME Yönetmeliği ile Gelir Ücret Tarifesinde düzenlenmiştir.

Yapılan incelemede ise İller Bankası ihaleli 6 adet ASKİ kurumu altyapı yüklenicisi ile 2 adet ASKİ altyapı yüklenicisinden Gelir Ücret Tarifesinde ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nda yer alan “ruhsat açma bedeli” “hafriyat bedeli” ile “kazı ruhsat harcı”nın alınmadığı söz konusu tutarın yaklaşık 6.000.000.- TL olduğu anlaşılmıştır.

Kamu İdaresi cevabında; alt yapı hizmet ve harç bedellerinin ilgili firmalardan alınması için çalışmaların (yazışmalar, ruhsat evrakları vs.) başlatılmış olduğu ve bundan sonraki süreçte bu konu ile ilgili daha dikkatli ve titiz davranılarak bulgudaki tespitler doğrultusunda işlem tesis edileceği ifade edilmiştir.

Bu durumda, ilgili yüklenicilerden altyapı harç ve hizmet bedellerinin tahsili sağlanmalıdır.