Öğrenci Sosyal Tesisi niteliğinde olmayan tesislerin gelir ve giderlerine ilişkin işlemlerin, ayrı defter ve tablolar yerine, Üniversite özel bütçesi üzerinden izlendiği görülmüştür.

Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca İşletilen Sosyal Tesislerin Muhasebe Uygulamalarına Dair Esas ve Usuller’in 12’nci maddesine göre; Kapsama dahil her bir sosyal tesisten yıllık gayrisafi hasılat tutarı 500.000,00 TL’yi aşanların bilanço esasına göre defter tutup, muhasebe sistemlerini bu Esas ve Usuller’de belirlenmiş ilke, kural ve standartlara göre kurmaları gerekmektedir.

Gayri safi hasılatı 500.000 TL’nin altında olanların ise aynı Esas ve Usuller’in

13’üncü maddesine göre işletme hesabı esasını benimseyebileceği öngörülmüştür.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Sosyal Hizmetler” başlıklı 47’nci maddesinde;

“Faaliyetlerin düzenlenmesi:

a. Yükseköğretim kurumları, Yükseköğretim Kurulunun yapacağı plan ve programlar uyarınca, öğrencilerin beden ve ruh sağlığının korunması, barınma, beslenme, çalışma, dinlenme ve boş zamanlarını değerlendirme gibi sosyal ihtiyaçlarını karşılamak ve bu amaçla bütçe imkanları nispetinde okuma salonları, yataklı sağlık merkezleri, mediko - sosyal merkezleri, öğrenci kantin ve lokantaları açmak, toplantı, sinema ve tiyatro salonları, spor salon ve sahaları, kamp yerleri sağlamakla ve bunlardan öğrencilerin en iyi şekilde yararlanmaları için gerekli önlemleri almakla görevlidirler.

…” hükmü bulunmaktadır.

Bu hükme göre Üniversiteler, öğrencilerin sosyal ihtiyaçları için okuma salonları, yataklı sağlık merkezleri, mediko - sosyal merkezleri, öğrenci kantin ve lokantaları açmak, toplantı, sinema ve tiyatro salonları, spor salon ve sahaları, kamp yerleri sağlamakla görevlidirler.

Aynı Kanun’un 46’ıncı maddesinde ise; “…

i. Öğrenci sosyal tesisleri ile faaliyetlerinden elde edilen gelirler, yükseköğretim kurumlarınca önceki yıllarda basılan süreli ya da süresiz yayınlar ile elektronik ortamda veya internet ortamında sunulan ders materyallerinden elde edilen gelirler, öğrenci katkı payı olarak tahsil edilen gelirler ile diğer gelirler; en geç tahsil edildiği ayın sonuna kadar ilgili yükseköğretim kurumu hesabına yatırılır. Yatırılan bu tutarlar, yükseköğretim kurumu bütçesine öz gelir olarak kaydedilir. Kaydedilen bu tutarlar karşılığı olarak ilgili yükseköğretim kurumu bütçesinde öngörülen ödenekler, gelir gerçekleşmelerine göre kullandırılır. Kaydedilen ödenekler, başta öğrencilerin beslenme, barınma, sağlık, spor, kültür ve diğer sosyal hizmet giderleri olmak üzere, kalkınma planı ve programlarına uygun olarak yükseköğretim kurumunun cari, sermaye, transfer giderleri ile öğrencilerin kısmi zamanlı olarak geçici işlerde çalıştırılmasına ilişkin giderlerinde kullanılır.

…”

Bu hükme göre; öğrenci sosyal tesisi olarak nitelendirilebilecek tesislerin gelirlerinin Üniversitenin bütçesine öz gelir olarak kaydedilmesi, giderlerinin ise yine bütçe ödeneklerinden karşılanabilmesi mümkündür. Ancak; 2547 sayılı Kanun’un 46 ve 47’nci maddesinde bahsi geçen ve öğrencilerin sosyal ihtiyaçları için kurulmamış tesislerin işlemlerinin bilanço veya işletme hesabı usullerinden birine uygun olarak ayrı tablo ve defterler üzerinden takip edilmesi gerekmektedir.

Ayrıca yukarıda aktarılan Esas ve Usuller’in 15’inci maddesinde; sosyal tesislerin bütün işlemlerinin kanıtlayıcı belgelere dayandırılması zorunlu olduğu belirtilmiş, 17’inci maddesinde ise hesapların mali yıl esasına göre tutulacağı, gelir ve giderlerin de tahakkuk ettirildikleri mali yılın hesaplarında gösterileceği ifade edilmiştir.

Yapılan inceleme neticesinde, Kastamonu Üniversitesi bünyesinde yer alan Mevlüt Beyribey Konukevi ile Cide Konukevi’nin giderlerinin üniversite bütçesi içerisinde ayrıntılı olarak muhasebeleştirildiği, gelirlerinin ise ayrıntılı olarak muhasebeleştirilmeden 2 ayrı banka hesabından (5317 ve 5326 numaralı hesaplar) belli zaman aralıkları ile üniversite bütçesine aktarıldığı tespit edilmiştir. Söz konusu husus, yapılan giderlere ilişkin muhasebe kayıtlarında ilgili hesaplar kullanılırken, gelirlere ilişkin muhasebe kayıtlarında kullanılması gereken hiçbir hesabın kullanılmamasına sebep olmaktadır.

Yukarıdaki hükümlere göre; Kastamonu Üniversitesinde yer alan konukevleri ve onlara ait restoranların, Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca İşletilen Sosyal Tesislerin Muhasebe Uygulamalarına Dair Esas ve Usuller’in ilgili hükümlerine göre; gayrisafi hasılat tutarına göre bilanço veya işletme hesabı esasını belirleyip, buna uygun olarak defter tutmaları ve mali tablo düzenlemeleri gerektiği değerlendirilmektedir.Tesis gelirlerinin alındı makbuzlarıyla kayıt altına alınması ve ilgili banka hesaplarına yatırılmış olması yeterli olmamaktadır.