Bir derneğin Mezarlık Müdürlüğü bünyesinde faaliyet gösterdiği ve bağış topladığı görülmüştür.

29.01.2004 tarih ve 25361 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun’un “Temel ilkeler” başlıklı 2’nci maddesinde, dernek ve vakıfların kurum ve kuruluşların hizmet binaları ve müştemilatı içinde faaliyet gösteremeyeceği ve bu kuruluşlara ait araç ve gereci kullanamayacağı, kamu kurum ve kuruluşlarının sundukları hizmetlerle ilgili olarak gerçek ve tüzel kişilerden ücret, bağış, katkı payı ve benzeri adlar altında herhangi bir karşılık alamayacağı, dernek ve vakıfların yardım toplama ve bağış kabul hizmetlerinde kamu görevlileri çalıştırılamayacağı, “Cezalar” başlıklı 3’üncü maddesinde, 2’nci maddede belirtilen ilkelere aykırı hareket eden kamu görevlileri ile dernek ve vakıf yöneticilerinin, eylemleri başka bir suç oluşturmadığı takdirde, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı hüküm altına alınmıştır.

Yukarı Tekke’de Mezarlık Müdürlüğü bünyesinde ilgili Derneğin yaklaşık 15 yıldır faaliyette bulunduğu tespit edilmiştir. Meclis tarafından belirlenen ücreti yatırmaları karşılığında kişilere mezar yeri kullanım tahsis belgesi verilmektedir. Kişilerden Meclis tarafından belirlenen ücret bedelini Mali Hizmetler Müdürlüğüne yatırarak tahsilat belgesini getirmesi istenirken, diğer taraftan fiili olarak Derneğin İBAN numarası verilerek söz konusu hesaba para yatırılması ve Derneğe bağış yapılması talep edilmektedir. Şüphesiz bağış iradi bir eylemdir. Ancak kişilerin yönlendirilmesi bağış yapılmasını iradi olmaktan çıkarıp zorunlu hale getirmektedir. Dernek topladığı bağışlarla mezarlığa hizmet etse de, iyi niyetli olan bu amacın farklı sonuçlarının olması mümkündür. Mezarlıkların daha iyi olmasını isteyen vatandaşlar Belediyeye mezar yeri ücreti dışında şartlı veya şartsız bağış yapabilirler. Kaldı ki mezarlık bakımı Belediyelerin asli görevlerindendir. Kurumun bilgisi ve kontrolü dışında Derneğe verilen paraların kullanımında kişilerin aklında şüphe kalması tabiidir. Kaldı ki 5072 sayılı Kanun kamu gücünü kullanarak Dernek ve vakıflara kaynak aktarımının yapılmasını yasaklamıştır. Bu tür Derneklerin kamu kurum ve kuruluşlarıyla ilgisini kopararak kişilerin bağış için yönlendirilmemesi önemlidir.

Kamu idaresi cevabında, Dernek hakkında bilgi verildikten sonra Dernek faaliyetinin bağışlarla yürütüldüğü, alınan bağış ve yardımların belediyenin sunduğu hizmetin karşılığı olarak değil tamamen kişilerin kendi rızaları ile gönüllülük esasına göre alındığı, mezar yeri satın alan vatandaşlar, mezarlık alanlarındaki düzeni, temizliği ve yapılan faaliyetleri gördükten sonra hizmetlerin daha iyi ve güzel olmasını arzu ettikleri için kendi iradeleri ile bağış yaptıkları, alınan bağış ve diğer dernek gelirlerinin derneğin amacında belirtildiği gibi mezarlık alanlarının koruma ve bakımı için kullanıldığı ifade edilmiştir.

Dernek Yukarı Tekke’de Mezarlık Müdürlüğü bünyesinde faaliyet göstermektedir. Kamu görevlilerinin yönlendirmesi ile yapılan bağış iradi olmaktan çıkarıp zorunlu hale gelmektedir. Kamu idaresi cevaabında belirtilen hizmetler Belediye tarafından yapılabilir. Mezarlıkların daha iyi olmasını isteyen vatandaşlar Belediyeye mezar yeri ücreti dışında şartlı veya şartsız bağış yaparak da belirtilen hizmetlerin yapılması sağlanabilir. Belediye yönetimin bilgisi dahlinde ancak Belediyenin dışında bir faaliyet yapılması söz konusudur.

Mezarlık Müdürlüğü bünyesinde faaliyette bulunan Derneğin faaliyeti ile kamu görevlileri tarafından Derneğe bağış yapılması için yapılan yönlendirmeye son verilmelidir.