Üniversiteye ait bazı taşınmazların kullanma ve işletme yetkisinin, yasal dayanağı olmayan protokol işlemine istinaden Vakıf ve Derneğe bırakıldığı görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Taşınır ve taşınmaz işlemleri” başlıklı 44’üncü maddesi uyarınca kamu idareleri; taşınmazları üzerinde sadece ilgili kanunlarda öngörülen işlemleri tesis edebilirler.

Kanun’un “Taşınmaz tahsisi” başlıklı 47’nci maddesinde ise kamu idarelerinin, kanunlarında veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde belirtilen kamu hizmetlerini yerine getirebilmek için mülkiyetlerindeki taşınmazlarla Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerleri, birbirlerine ve köy tüzel kişiliklerine bedelsiz olarak tahsis edebilecekleri hüküm altına alınmıştır.

Bahse konu mevzuat hükümleri hem kamu taşınmazları üzerinde tesis edilebilecek işlemler ile bunların tanıdığı hakkın içeriği ve kapsamını hem de bu işlemlerin nasıl tesis edileceğini ortaya koyan usul hükümlerini kapsamaktadır. İdarenin taşınmazlar üzerindeki

tasarruf yetkisinin çerçevesi kanunlarla çizilmiş olup bunları aşacak şekilde işlem tesis etmesi imkân dâhilinde değildir.

Buna ilaveten kamu idareleri, mülkiyetlerinde bulunan taşınmazları bir kamu hizmetinin yerine getirilmesi amacıyla ve söz konusu hizmeti yürütecek kamu idaresine tahsis edebilirler.

Yapılan denetimde; Hazine mülkiyetinde olup 17.03.1988 tarihinde Maliye Bakanlığı tarafından Üniversiteye kamu hizmeti gerekçesiyle tahsis edilen İstanbul ili, Beşiktaş ilçesinde bulunan 1225 Ada 82 Parsel numaralı taşınmazın eğitim, araştırma, uygulama, kültür ve benzeri faaliyetler ile sanat, spor ve sanayi işbirlikleri amacıyla işletilmesi kapsamında 06.05.2016 tarihli protokolle Eymir Kültür Vakfı ve İstanbul ODTÜ Mezunları Derneğine bedelsiz olarak 3 yıl süre ile verildiği, taşınmaz kullanım protokolünde sürenin bitiminde tarafların aksine bir yazılı talebi olmadığı takdirde protokol hükümlerinin aynı koşullarda devam edeceği ifade edildiğinden denetim yılı itibarıyla kullanımın sürdüğü görülmüştür.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nda yüksek öğretim kurumlarının dernek ve vakıflara taşınmaz tahsisi yapmalarına imkân veren bir düzenleme yer almamaktadır. Dernek ve vakıflar 5018 sayılı Kanun kapsamında bulunmadıklarından, bu kanuna göre de kendilerine taşınmaz tahsis edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

İşlemin dayanağı protokole hukuki dayanak olacak bir düzenleme bulunmadığı gibi Vakıf ve Derneğe tanınan hakkın içeriğini, kapsamını ve sorumluluklarını karşılayan emsal nitelikte bir düzenleme de mevcut değildir.

Kamu İdaresi tarafından bulguda yer alan tespitlere katılınmış, protokolün 2024 yılında sonlandırılmasına ilişkin Üniversite Taşınmaz Geliştirme Kurulu tarafından çalışma yapılacağı bilgisi verilmiştir.

Sonuç olarak; Üniversiteye tahsisli Hazinenin mülkiyetindeki taşınmazların, 5018 sayılı Kanun’da yer verilen hükümlere aykırı olarak Vakıf ve Derneğe bedelsiz olarak tahsis edilmesi mevzuata uygun değildir.