Kamu İdaresi’nin, ihalesi yapılacak yıllara yaygın hizmet alımı işlerinde ödenek programlarını yapmadığı ve bütçesinde yeterli ödeneği bulunmamasına rağmen ihaleye çıktığı görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde ödeneği bulunmayan hiçbir iş için ihaleye çıkılamayacağı hükmü, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Yüklenmeye girişilmesi” başlıklı 26’ncı maddesinde ise yüklenmeye girişilen tutara ait ödeneklerin saklı tutulacağı, başka iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması için kullanılamayacağı hükmü düzenlenmiştir.

Hizmet Alım İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Temel İlkeler” başlıklı 4’üncü maddesinin onuncu fıkrasında ise, kamu idarelerinin ertesi yıla geçen veya gelecek yıllara yaygın yüklenmelerde ihaleye çıkabilmesi için, işin süresine uygun olarak yıllar itibarıyla öngörülen ödeneğin bütçelerinde bulunmasını sağlamak üzere ödenek programı yapmaları gerektiği hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, idarenin ödeneği olmayan iş için ihaleye çıkamayacağı, ihalesi yapılan iş için öngörülen ödeneği başka işlerde kullanılmaması amacıyla saklı tutulacağı ve ertesi yıla geçen işlerin ve yıllara yaygın işlerin yüklenmelerinde ödeneklerin saklı tutulabilmesi için, ihale konusu iş özelinde yıllar itibariyle harcanması öngörülen ödenekleri gösteren ödenek programın hazırlanmasının zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede, yıllara sari iki adet hizmet alım işi için, yıllar itibariyle ödenek programlarının yapılmadığı ve bütçe tertibinde kullanılabilir ödenek miktarlarının işin yaklaşık maliyetini karşılamamasına rağmen harcama onayı verilerek ihaleye çıkıldığı tespit edilmiştir. Bu durum idarenin bütçe disiplininin bozulmasına ve mali öngörülebilirliğin azalmasına sebep olmaktadır.

Kamu idaresince, harcama süreçlerinde ödenek kullanımı ve programlaması ile ilgili mevzuat hükümlerine uygun hareket edileceği ifade edilmiştir.

Harcama yetkilileri, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından sorumludur. Bu sebeple, birden fazla mali yılı kapsayan işlerde, ihaleye çıkılmadan önce ödenek programı hazırlanması ve yeterli ödeneğin bulunduğu işlere harcama onayı verilmesi, bütçe ilke ve esaslarına ve tabi olunan mevzuat hükümlerine aykırı olarak ihaleye çıkılmaması gerekmektedir.