“Kastamonu Üniversitesi Morfoloji Binası İkmal İnşaatı ve Çevre Yapım İşi”nde;

1. İdare tarafından işin yürütüm süresi boyunca tutulması gereken şantiye defterinin tutulmadığı görülmüştür.

   Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Kamu Yapıları Denetim Hizmetleri Yönetmeliği’nin “Düzenlenmesi Gereken Belgeler” başlıklı üçüncü bölümünde yer alan 10’uncu maddesinde;

   “İdare tarafından, işin niteliği ve özelliği dikkate alınarak, yaptırılmakta olan her türlü işin kayıt altına alınması için, Röleve Defteri (Ek-1), Şantiye Defteri (Ek-2), Ataşman Defteri (Ek-3), Yeşil Defter (Ek-4) ve tutanaklar tutulur. Bu belgeler, yapılan işin adı, miktarı, yeri, projenin hangi kısmına ilişkin olduğu belirtilip sayfa numarası verilmek suretiyle tanzim edilir.” hükmü yer almakta olup, anılan Yönetmelik’in “Şantiye defteri” başlıklı 12’nci maddesinde söz konusu defterin ne şekilde düzenlenmesi gerektiğine ilişkin bilgilere yer verilmiştir.

   Yapılan inceleme neticesinde bahsi geçen işte şantiye defterinin tutulmadığı, bu sebeple işin günlük takibinin yapılamadığı gibi işin hangi bölümlerinde çalışıldığı, ilerleyişi, gelişmesi, ortaya çıkan engeller, yapılan iş miktarı, şantiyeye giren inşaat, tesisat ve ihzarat malzemesi ile fiyat farkına tâbi günlük tüketilen malzeme çeşit ve miktarları, sözleşme gereğince yüklenicinin iş başında bulundurması şart koşulan teknik elemanların o gün iş başında bulunup bulunmadığı tam olarak tespit edilememektedir.

2. İşin, yüklenici tarafından programına uygun yürütülmemesi ve işte uzun süredir teknik personel bulundurulmamasına rağmen, İdarece ihale mevzuatı ve şartname hükümlerinde yer alan yaptırımların uygulanmadığı görülmüştür.

Yapılan inceleme neticesinde; söz konusu işin teknik personeli olarak İdareye bildirilen kişinin, işin yürütümü esnasında 26.04.2019 tarihinde yüklenici firmadan istifa ettiği ancak yapı denetim görevlileri (bundan sonra kontrol teşkilatı olarak anılacaktır.) tarafından gerekli kontroller yapılmadığından söz konusu işin teknik personel olmadan 27.05.2019 tarihine kadar bu şekilde devam ettiği görülmüştür. Söz konusu husus kontrol teşkilatı tarafından tespit edildiği tarihte İdare tarafından yükleniciye yeni bir teknik personel bulundurulana kadar işin durdurulması için ihtar çekildiği ve Şartname hükümlerine istinaden günlük 250 TL’den 32 günlük gecikme cezası kesildiği tespit edilmiştir.

Ancak kontrol teşkilatı tarafından yapılan kontrollerde, yüklenicinin söz konusu ihtara uymadığı, işi teknik personel olmadan yürütmeye devam ettiği tespit edilmiştir. Bunun üzerine İdare tarafından 20.06.2019 tarihinde yükleniciye tekrar bir yazı yazılmış ve yazıda;

teknik personelin halen firma tarafından temin edilmediği ve verimli çalışma ortamı sağlanamadığından dolayı iş programının hayli gerisinde kalındığı ifade edilmiştir. Geçen süre zarfında, kontrol teşkilatı tarafından gerekli denetimler yapılmadığından söz konusu iş, programın gerisinde ve teknik personel olmadan 29.07.2019 tarihine kadar devam etmiştir.

Bunun üzerine İdare tarafından yükleniciye 02.08.2019 tarihinde bir yazı daha yazılmış yine aynı şekilde teknik personel bulundurulana kadar işin durdurulması talimatı verilmiştir. Çalışma koşullarının sözleşme hükümlerine göre düzenlendikten sonra, iş programının hayli gerisinde kalan işin ivedilikle, iş programına uygun hale getirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Söz konusu yazının ardından yüklenici firma tarafından yazılan, yeni bir teknik personel görevlendiğine ilişkin teknik personelin bilgilerini de içeren yazı 19.08.2019 tarihinde İdareye ulaşmıştır.

Ancak 27.09.2019 tarihinde kontrol teşkilatı üyeleri tarafından yapılan denetimde, görevlendirilen yeni teknik personelin de şantiyede bulunmadığı tek taraflı olarak tutanak altına alınmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yapım işleri ile hizmet alımlarının denetim ve kontrollük iş ve işlemleri” başlıklı 24’üncü maddesinde; 4734 sayılı Kanun kapsamında ihale edilerek 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na göre sözleşmeye bağlanan yapım işlerinin, idarece görevlendirilecek Yapı Denetim Görevlisi tarafından denetleneceği hususunun Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 15’inci maddesinde hükme bağlandığı ve Yapı Denetim Görevlisinin işin idare adına denetimiyle ilgili görev ve yetkileri kapsamında yüklenici ile karşılıklı sorumluluk ve yetki münasebetlerinin bu maddede düzenlendiği ifade edilmiştir.

Ayrıca Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “İşlerin denetimi” başlıklı 14’üncü maddesinde; sözleşmeye bağlanan her türlü yapım işinin, İdare tarafından görevlendirilen yapı denetim görevlisinin denetimi altında, yüklenici tarafından yönetileceği ve gerçekleştirileceği düzenleme altına alınmıştır.

Söz konusu düzenlemelerden, kontrol teşkilatı üyelerinin (yapı denetim görevlilerinin) işin zamanında ve eksiksiz olarak yapılmasına ilişkin kontrol ve denetim yetkisine sahip olduğu, dolayısıyla işin şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yapılmasından da sorumluluğunun da bulunduğu anlaşılmaktadır.

İncelenen belgeler ile yukarıda aktarılan bilgiler ışığında, belirli süre aralıkları ile

denetim yapan kontrol teşkilatı üyelerinin tuttuğu tutanaklar ile yüklenici tarafından şantiyede bulundurulması gereken teknik personelin uzun süredir işin yürütümünde yer almadığı görülmektedir.

Kontrol teşkilatı tarafından 2019 yılının Kasım ayı içerisinde yapılan tüm denetimlerde, işin başında bulunması gereken teknik personelin bulunmadığı ve şantiye sahasında da hiçbir çalışmanın yapılmadığı tespit edilmiştir.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “İdarenin sözleşmeyi feshetmesi” başlıklı 20’nci maddesinde; yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi halinde ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların gelir kaydedileceği ve sözleşmenin feshedilerek hesabın genel hükümlere göre tasfiye edileceği belirtilmiştir.

Yukarıda da aktarıldığı üzere, yüklenici 2019 yılının Nisan ayından itibaren, söz konusu işi sözleşme-şartname hükümlerine göre ve iş programına uygun olarak yerine getirmekten imtina etmektedir. Ancak tarafımızca yapılan incelemede, İdare tarafından yükleniciye uygulanan tek yaptırımın ise 26.04.2019-27.05.2019 ve 28.05.2019-02.08.2019 tarih aralıkları için teknik personel bulundurulmamasından kaynaklı kesilen toplam 108 günlük ceza olduğu görülmüştür.

2019 yılı sonu itibarıyla, söz konusu işe ilişkin imalatlar devam etmediği gibi, öncesinde yapılan imalatlarında zarar görme noktasında olduğu tespit edilmiştir.İdare tarafından eksik ve hatalı uygulamaların tamamen düzeltilmediği sadece tutulması gereken defterlerin tutulmaya başlandığı anlaşılmaktadır. Söz konusu imalatların zarar görmemesi ve herhangi bir kamu zararına sebebiyet verilmemesi için yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinin uygulanması gerektiği düşünülmektedir.