İdareden sosyal yardım almak isteyen vatandaşların ihtiyaç durumunu belirlemede, başvurucunun sosyal güvenlik durumu, tapu bilgileri, gelir bilgileri gibi önemli kriterlerinin sorgulanabildiği Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sisteminin (BSYS) kullanılmadığı görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin giderleri” başlıklı 60’ıncı maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde; dar gelirli, yoksul, muhtaç ve kimsesizler ile engellilere yapılacak sosyal hizmet ve yardımlar belediyenin giderleri arasında sayılmıştır.

İdare tarafından Sosyal Destek Hizmetleri Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliği çıkarılmış ve sosyo-ekonomik yoksunluk içinde olup temel ihtiyaçlarını karşılayamayan ve hayatlarını en düşük seviyede dahi sürdürmekte zorlanan dar gelirli, yoksul, muhtaç, engelli, yaşlı, doğal afet mağduru, kimsesiz kişi ve ailelere bütçe imkânları dâhilinde yapılacak aynî ve nakdî yardımların usul ve esasları Yönetmelik hükümleri çerçevesinde düzenlenmiştir.

05.07.2022 tarih ve 80 sayılı Meclis Kararı ile yürürlüğe giren Üsküdar Belediyesi Sosyal Destek Hizmetleri Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliğinin “Sosyal Yardımların Türü ve Kapsamı” başlıklı 24’üncü maddesinde; sosyal yardımlar, ayni ve nakdi yardım olarak düzenlenmiş, nakdi yardımın ise sosyal inceleme veya durum değerlendirme raporu sonucu dikkate alınarak verileceği ve bu yardımın para veya para yerine geçen alışveriş ve benzeri kart olarak verileceği belirtilmiş, inceleme raporunun ihtiyaç içerisindeki kişilerin ne tür bir yardımdan veya hizmetten faydalandırılmasının uygun olacağını karar vermek üzere hazırlanacağı ifade edilmiştir. Ayrıca ayni ve nakdi yardım faaliyetlerinde bulunan diğer kamu kurum ve kuruluşları ile gönüllü kuruluşlar arasında koordinasyon ve iş birliği tesis edilerek mevcut kaynaklara en verimli şekilde işlerlik kazandırılacağı belirtilmiştir.

Yönetmeliğin “Başvuru” başlıklı 25’nci maddesinde, sosyal yardımdan yararlanmak isteyen vatandaşların Müdürlüğe başvurabileceği veya Müdürlük tarafından re’sen işlem başlatılabileceği, zabıta veya muhtarın da sosyal yardıma muhtaç vatandaşlar adına başvuru yapabileceği belirtilmiştir.

Aynı Yönetmeliğin “Sosyal araştırma” başlıklı 27’nci maddesinde, sosyal çalışmacı tarafından sosyal yardım için başvuran vatandaşların ikametgahına gidilerek sosyal inceleme raporu hazırlanacağı, “Değerlendirme ve onay” başlıklı 28’inci maddesinde ise, sosyal inceleme raporu ile birlikte başvuranların genel durumları, istekleri ve ihtiyaçlarıyla ilgili bilgi ve belgelerin toplanarak değerlendirme kuruluna gönderileceği ve kurul tarafından başvuru sahibine sosyal yardım yapılıp yapılmayacağının karara bağlanacağı hüküm altına alınmıştır.

Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi ise yoksul ve muhtaç kişilerin sosyal yardım başvurularının alınması, hane dosyalarının oluşturulması, kişisel verilerinin ve sosyo-ekonomik bilgileri ile servet unsurlarının merkezi veri tabanlarından sorgulanması, hanenin sosyo- ekonomik durumuna ilişkin mahallinde yapılan sosyal incelemeye ilişkin raporların tutulması, muhtaçlık kararının verilmesi, yardım ödemlerine ilişkin banka talimatlarının verilmesi ve gerçekleştirilen tüm yardımlara yönelik otomatik muhasebeleştirme eylemlerinin tamamının elektronik ortamda yürütüldüğü, vatandaşların yapmış oldukları sosyal yardım başvuru sonuçlarını E-Devlet kapısı üzerinden görüntüleyebildiği hem kamuya hem de vatandaşlara hizmet veren bir bilgi (bilişim) sistemidir.

Belediye tarafından yapılan sosyal yardımlar incelendiğinde, sosyal yardımların; alışveriş kartı verilmesi, öğrencilere doğalgaz yardımı ve abonman kart yardımı şeklinde nakdi destek sağlanması ve ihtiyaç sahiplerine nakdi yardım yapılması şeklinde gerçekleştirildiği görülmüştür. Bu kapsamda 4.867 kişiye 9.962.750,00 TL tutarında alışveriş kartı verilerek nakdi yardım yapıldığı, 8.384 öğrenciye 8.169.768,00 TL tutarında doğalgaz yardımı ve abonman kart yardımı yapıldığı ve 8.987 kişiye 18.976.685,80 TL tutarında nakdi yardım yapıldığı görülmüş olup ihtiyaç sahiplerinin beyan ve gözlem sonucu sosyal çalışmacılar tarafından hazırlanan sosyal inceleme raporları ile belirlendiği tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen denetim tespitine istinaden, İdare tarafından bulguda yer alan hususa iştirak edilmiş ve söz konusu sosyal yardım modülünde işlem yapma yetkisinin alınarak Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sisteminin (BSYBS) kullanılmaya başlandığı belirtilmiştir.

Sonuç olarak, Sosyal yardım için başvuran vatandaşların başvurularının, başvurucunun ikametgahında yapılan değerlendirme ve sunduğu kanıtlayıcı belgeler dışında, İçişleri Bakanlığı tarafından E-belediye sistemine entegre edilen ve aile nüfus bilgileri, tapu bilgileri, vergi mükellefiyet bilgileri, öğrenci bilgileri, sosyal güvenlik bilgileri, sosyal yardım bilgileri, üzerine kayıtlı araç bilgileri, gelir tespit bilgileri ve engelli durum bilgilerinin sorgulanabildiği Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sisteminin (BSYBS) kullanılarak değerlendirilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.