Kamu İdaresi sınırları içerisinde yer alan ve elektrik üretim lisansı sahibi olan fabrikanın, organize toptan elektrik piyasasından tedarikçi sıfatı ile temin ettiği ve tükettiği elektrik için Belediyeye herhangi bir elektrik ve havagazı tüketim vergisi beyannamesi

vermediği görülmüştür.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun elektrik ve havagazı tüketim vergisine ilişkin “Konu” başlıklı 34’üncü maddesinde, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde elektrik ve havagazı tüketiminin, elektrik ve havagazı tüketim vergisine tabi olduğu belirtilmektedir. Aynı Kanun’un “Mükellef ve Sorumlu” başlıklı 35’inci maddesinde ise elektrik ve havagazı tüketenlerin, elektrik ve havagazı tüketim vergisini ödemekle mükellef olduğu belirtilmiş olup elektrik enerjisini tedarik eden kuruluşların, satış bedeli ile birlikte bu verginin tahsilinden ve ilgili belediyeye yatırılmasından sorumlu bulunduğu ifade edilmiştir.

6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun “Tanımlar ve Kısaltmalar” başlıklı 3’üncü maddesinde Kanun’un uygulanması hususunda kavramların ifade edeceği tanımlara yer verilmiştir. Bu bağlamda piyasanın; üretim, iletim, dağıtım, piyasa işletimi, toptan satış, perakende satış ile bu faaliyetlere ilişkin iş ve işlemlerden oluşan elektrik enerjisi piyasasını ifade edeceği belirtilmiş olup Kanun’un 11’inci maddesinde organize toptan elektrik piyasasının EPİAŞ tarafından işletileceği hüküm altına alınmıştır. Söz konusu 3’üncü maddede tedarik ifadesinin, elektrik enerjisinin ve/veya kapasitenin toptan veya perakende satışını; tedarikçi ifadesinin, elektrik enerjisi ve/veya kapasite sağlayan üretim şirketleri ile tedarik lisansına sahip şirketi; tedarik şirketi ifadesinin ise elektrik enerjisinin ve/veya kapasitenin toptan ve/veya perakende satılması, ithalatı, ihracatı ve ticareti faaliyetleri ile iştigal edebilen tüzel kişiyi tanımladığı ifade edilmiştir.

Aynı Kanun’un “Otoprodüktör Lisansının Üretim Lisansına Dönüştürülmesi” başlıklı Geçici 7’nci maddesinde otoprodüktör lisansı sahibi tüzel kişilere, üretim lisansı verileceği; Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önce özelleştirilen kuruluşlar tarafından işletilmekte olan tesislerin otoprodüktör lisanslarının üretim lisansına dönüştürüleceği ve bu kapsamdaki lisans sahiplerinin bir takvim yılı içinde elektrik enerjisi üretim miktarının en fazla yüzde yirmisini piyasada satabileceği hüküm altına alınmıştır. Kanun’un “Tedarik Lisansı Verilmesi” başlıklı Geçici 11’inci maddesinde toptan satış ve perakende satış lisansı sahibi tüzel kişilere, mevcut lisanslarındaki hakları korunarak resen ve bedel alınmaksızın tedarik lisansı verileceği hüküm altına alınmıştır. Ayrıca Elektrik Piyasası Dengeleme Ve Uzlaştırma Yönetmeliği’nin “Piyasa Katılımcıları” başlıklı 10’uncu maddesinde; üretim lisansı sahipleri piyasa katılımcısı olarak sayılmıştır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde otoprodüktör lisansı elektrik üretim lisansına dönüştürülen fabrikanın piyasa katılımcısı sıfatını taşıdığı dolayısıyla

toptan bir şekilde piyasadan elektrik temin etme ve temin ettiği bu enerjiyi, nihai tüketici olan üçüncü kişilere tedarik etme yetkisine haiz olduğu anlaşılmaktadır.

Bu kapsamda yapılan denetimde EPİAŞ Şeffaflık Platformu verileri incelenmiş olup otoprodüktör lisansı sahibi fabrikanın ürettiği enerjiyi iletim veya dağıtım sistemine çıktığı, fabrikanın eşleşen alım miktarlarının mevcut olması hasebiyle de elektrik piyasasından enerji temin ettiği tespit edilmiştir.

Yapılan denetimde ulaşılan bilgiler uyarınca fabrikanın kendi üretimi kapsamında elde ettiği elektrik enerjisinin haricinde tedarikçi sıfatı ile piyasadan elektrik temin ettiği ve bu enerjiyi kendi bünyesi dahilinde tükettiği değerlendirilmektedir. Hal böyle iken Şirket, piyasa katılımcısı sıfatı ile temin ettiği elektrik enerjisinin tüketimi açısından aynı zamanda kendisinin tedarikçisi olmakta ve bulgu konusu verginin mükellefi ile sorumlusu aynı tüzel kişilik dahilinde birleşmektedir. Ancak elektrik ve havagazı tüketim vergisine ilişkin mevzuat hükümlerinde bu yöndeki bir tüketim, istisnalar arasında sayılmamaktadır. Bu itibarla piyasadan temin edilen elektriğin, tedarik edilmeksizin iç tüketimde sarfedilmesinin elektrik ve havagazı tüketim vergisine tabi olması gerekmektedir. Nitekim Belediyenin talebine binaen Karadeniz Ereğli Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen 19.06.2020 tarihli incelemede de benzer sonuçlara ulaşılmıştır.

Ancak yapılan incelemede söz konusu elektrik tüketimleri için Kamu İdaresine herhangi bir elektrik ve havagazı tüketim vergisi beyannamesi verilmediği tespit edilmiştir.

Kamu İdaresi tarafından 2464 sayılı Kanun’un “Vergi Usul Kanununun Uygulanması” başlıklı 102’nci maddesi uyarınca 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nda yer verilen yoklama, bilgi verme, takdir komisyonu kurma ve re’sen vergi tarhına ilişkin müessese ile hükümlerin işletilmesi ve beyan edilmeyen söz konusu verginin tahsilinin sağlanması gerekmektedir.