Belediyenin bazı varlıkları için hiç amortisman ve tükenme payı ayrılmadığı, bazıları için de tutarından fazla amortisman ve tükenme payı ayrıldığı görülmüştür.

Amortisman ve Tükenme Payları konulu 47 Sıra Numaralı Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nde, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin duran varlıklarından hangilerinin amortisman ve tükenme payına tabi tutulacağı, buna ilişkin usul ve esaslar ile uygulanacak amortisman ve tükenme payının süre, yöntem ve oranları belirlenmiştir.

Belirtilen Genel Tebliğ’in “Amortisman ve tükenme payına tabi tutulan varlıkların değeri” başlıklı 4’üncü maddesinde, duran varlıkların amortisman ve tükenme payına tabi değerlerinin maliyet bedeli olduğu, maliyet bedelinin ise, bir varlığın satın alınması, üretilmesi veya değerinin artırılması için yapılan harcamalar veya verilen kıymetlerin toplamından oluştuğu açıklanmıştır.

Aynı Genel Tebliğ’in “Amortisman ve tükenme payı ayırma yöntemi” başlıklı 5’inci maddesinde de, duran varlıklar için amortisman ve tükenme payı ayrılmasında normal amortisman yönteminin uygulanacağı, bu yönteme göre varlıklar için amortisman ve tükenme payı, varlığın yararlanma süresine göre Genel Tebliğ Eki-1’de yer alan Amortisman ve Tükenme Payı Süre ve Oranları Listesinde belirlenen oranlarda her yıl eşit olarak ayrılacağı izah edilmiştir. Anılan Genel Tebliğ’in “Amortisman ve tükenme payının muhasebeleştirilmesi” başlıklı 8’inci maddesinde ise ayrılan amortisman ve tükenme paylarının 630 Giderler Hesabına borç, ilgisine göre 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabı, 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabı veya 299-Birikmiş Amortismanlar hesabına alacak kaydedileceği belirtildikten sonra, Genel Tebliğ’in “Amortismana tabi duran varlıkların deftere kaydedilmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde, amortismana tabi her bir varlığın Duran Varlıklar Amortisman Defterine kayıt usulleri detaylı bir şekilde anlatılmıştır.

Kamu idaresinin mülkiyetindeki varlıkların amortisman ve tükenme payı süre ve oranları ise Genel Tebliğ’e ekli Amortisman ve Tükenme Payı Süre ve Oranları Listesinde gösterilmiştir. Sözü edilen Genel Tebliğ hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, bir varlığın amortismanının ancak varlığın maliyet bedeli kadar olabileceği ve varlığın maliyet bedeline ulaşıncaya kadar her yıl amortisman ve tükenme payının ayrılması gerektiği anlaşılmaktadır.

Ancak Belediyenin varlık hesapları ile amortisman hesapları çapraz incelendiğinde 251- Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı alt kodlarında 10.488.858,89 TL, 252-Binalar Hesabı alt kodlarında 33.980.488,61 TL, 253-Tesis Makine ve Cihazlar Hesabı alt kodunda 685,00 TL, 255-Demirbaşlar Hesabı alt kodlarında 49.365,21 TL varlık değeri bulunmasına rağmen bunlar için amortisman ayrılmadığı,

252-Binalar Hesabı alt kodlarında kayıt bulunmamasına rağmen 997.669,88 TL, 255 - Demirbaşlar Hesabı alt kodunda varlık değeri bulunmamasına rağmen 18.803,22 TL amortisman kaydı bulunduğu,

253-Tesis Makine ve Cihazlar Hesabı alt kodunda var olan varlığın kayıtlı tutarından 9.699,60 TL, 255-Demirbaşlar Hesabı alt kodlarında alt kodunda var olan varlığın kayıtlı tutarından 44.095,03 TL tutarında fazla amortisman kaydı bulunduğu görülmüştür.

Kamu idaresi tarafından amortisman kayıtlarının yapıldığı belirtilmiş olsada, düzeltme işlemine ilişkin kayıt 18.04.2024 tarih ve 1148 sayılı muhasebe işlem fişi ile gerçekleştirildiğinden 2023 yılı mali tablolarında yer alan hataya etkisi olmayacaktır.

Sonuç olarak, Belediye tarafından amortisman ayrılması gerekli varlıklar için amortisman ayrılması ve varlık değerinden fazla amortisman ayrılmaması gerekmektedir.