Ayaş Belediyesinin mülkiyetinde bulunan taşınmazların cins tashihi ile değerleme çalışmalarının tamamlanmaması ve mükerrer muhasebe kayıtları nedeniyle mali tabloların söz konusu varlıklara ilişkin doğru ve güvenilir bilgi sunmadığı görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 3’üncü maddesinde, kamu kaynağı olarak sayılan taşınmazların, mali saydamlığı ve hesap verebilirliği sağlayacak şekilde kayıtlara alınması gerekmektedir. Bu itibarla, taşınmazların fiili envanterinin yapılması ve mevzuata uygun olarak belirlenen değerler üzerinden mali tablolara alınması

önem arz etmektedir.

Kamu idarelerince yapılacak envanter çalışmaları, 02.10.2006 tarih ve 26307 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’te düzenlenen kayıt işlemleri çerçevesinde yürütülmektedir.

Anılan Yönetmelik’in 5’inci maddesinde; taşınmazların, maliyet bedeli veya rayiç değer üzerinden kayıtlara alınması gerektiği ifade edilmiştir. Benzer bir düzenlemeye taşınmazların muhasebeleştirilmesine ilişkin çerçevenin çizildiği Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 26’ncı maddesinde de yer verilmiştir. Ancak Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’in geçici 1’inci maddesi ile kamu idarelerine, değer tespitlerini sonuçlandırıp taşınmazlarını gerçek değeri üzerinden raporlamaları için 31.12.2017 tarihine kadar süre tanınmıştır.

Envanteri tamamlanan ve gerçek değeri tespit edilen taşınmazlar, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 188-193’üncü maddeleri arasında yer alan düzenlemeler uyarınca varlığın cinsine göre 250 Arazi ve Arsalar Hesabı, 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı ve 252 Binalar Hesabına kaydedilerek raporlanacaktır.

Yapılan incelemelerde; Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünden alınan bilgiler ile Belediye kayıtlarında yer alan taşınmaz sayısının yaklaşık olarak birbiriyle tutarlı olduğu anlaşılmıştır. Ancak taşınmazların mevcut kullanım şeklinde meydana gelen değişikliklerin dikkate alınmadığı, mezkûr Yönetmelik’in 10’uncu maddesinde öngörülen cins tashihi işlemlerinin yapılmadığı, envanter ve muhasebe kayıtlarında mevzuatta öngörülenin aksine fiili durumun yerine tapuda kayıtlı durumun esas alındığı görülmüştür.

Belediyenin mülkiyetindeki taşınmazlarının miktarına ilişkin sağlıklı envanter bilgisi olmasına karşın;

• Tapuda yer alan taşınmazlardan yol ve çeşme hüviyetinde olanların muhasebe kayıtlarına yansıtılmaması,

• Taşınmazların emlak vergisi değerleri ile 2018 yılı içerisinde yeniden kayıtlara alınması nedeniyle 250 nolu hesabın 9.830.991,90 TL; 251 nolu hesabın 222.430,00 TL; 252 nolu hesabın 4.066.239,35 TL mükerrer kayıt içermesi

  neticesinde mali tabloların Belediyenin mülkiyetindeki taşınmazlara ilişkin hatalı bilgi sunduğu tespit edilmiştir.

  
  

  Bu hususun yanı sıra Belediye tarafından envanterde bulunan taşınmazların gerçek değerinin tespitine ilişkin çalışmaların yapılmadığı dolayısıyla söz konusu varlıkların, mevzuatta öngörüldüğü üzere gerçek değeri ile raporlanmadığı anlaşılmıştır.

  Mali tabloların taşınmaz varlıklarına ilişkin doğru ve güvenilir bilgi sunmasına engel teşkil eden ve 2017 yılı Sayıştay Denetim Raporu’nda da eleştiri konusu edilen söz konusu aykırılıklar, gerekli çalışmalar yapılmadığından 2018 yılında da devam etmektedir.

  Sonuç olarak, mali tabloların Belediyenin taşınmazlarına ilişkin doğru ve güvenilir bilgi sunmasını teminen cins tashihi ile değerleme çalışmalarının en kısa sürede tamamlanması ve muhasebe kayıtlarının gerçeği yansıtacak şekilde düzeltilmesi; bu çalışmalar nihayete erdirilene kadar da muhasebe kayıtlarının fiili durum esas alınarak yapılması gerekmektedir.

  Kamu idaresi cevabında; “Belediyemize ait taşınmazların bedel tespitini oluşturmak için kıymet takdir komisyonu oluşturulmuş ve çalışmalara başlanmış olup 2019 yılı içerisinde komisyondan gelecek rayiç bedeller üzerinden taşınmaz kayıtları ve muhasebe hesapları düzeltilecektir.” denilmiştir.

  Sonuç olarak İdare tarafından verilen cevapta, bedel çalışmalarının tamamlanmasına ilişkin geleceğe yönelik birtakım eylemler öngörülmüş olup 2018 yılı mali tablolarındaki hataya ilişkin herhangi bir gerekçe gösterilmediğinden 250, 251 ve 252 nolu hesapların doğru ve güvenilir bilgi içermediği yönündeki değerlendirmemiz devam etmektedir.