Karar Künyesi
Üniversite tarafından gerçekleştirilen bakım onarım işinin, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda doğrudan temin için belirtilen parasal sınırın altında kalmak amacıyla ihale yapılmadan, iki farklı alım ile doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirildiği görülmüştür.
4734 sayılı Kanunun “Doğrudan temin” başlıklı 22’nci maddesinde;
“Aşağıda belirtilen hallerde ihtiyaçların ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulüne başvurulabilir:
…
d) Büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin onbeş milyar (Yüzyirmibirbindörtyüzbeş Türk Lirası), diğer idarelerin beşmilyar Türk Lirasını
(Kırkbindörtyüzkırküç Türk Lirasını) aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar.
…
Bu maddeye göre yapılacak alımlarda, ihale komisyonu kurma ve 10 uncu maddede sayılan yeterlik kurallarını arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçlar temin edilir.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde;
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.
…
Eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işleri kısımlara bölünemez.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (d) bendi gereğince ihtiyaçların temini” başlıklı 22.5’inci maddesinde;
“…
22.5.1.2. Ayrıca, 4734 sayılı Kanunun 19 uncu maddesine göre açık ihale usulü ile temini gereken ihtiyacın, Kanunun 22 nci maddesinin (d) bendi için öngörülen parasal sınırların altında kalacak şekilde, adet bazında veya aynı ihale konusu içinde yer alabilecek nitelikteki mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin, kalemlere veya gruplara bölünmek suretiyle aynı Kanunun 22 nci maddesinin (d) bendine göre temini, 4734 sayılı Kanunun temel ilkelerine aykırılık teşkil ettiğinden, bu yönde uygulamaların sorumluluk doğuracağı hususuna dikkat edilmesi gereklidir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, büyükşehir belediye sınırlarında yer almayan Üniversite tarafından 2021 yılı içerisinde, Kanun’un 22’nci maddesinin (d) bendine göre yapılacak bir alımın 40.443,00 TL’yi aşamayacağı anlaşılmaktadır. Ayrıca aktarılan mevzuat hükümlerine göre aynı ihale konusu içinde yer alabilecek nitelikteki hizmet alımlarının, söz konusu tutarın altında kalacak şekilde, kalemlere veya gruplara bölünmek suretiyle bahsi geçen bent kapsamında temini, Kanun’un temel ilkelerine aykırılık teşkil etmektedir.
Yapılan incelemede Üniversite tarafından; harcama talimatı (onay belgesi) 31.03.2021 tarihinde düzenlenen, KDV hariç 27.538,00 TL tutarlı “Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Bağlı Birimler Muhtelif Çatı Tadilat ve Onarım İşleri” ile yine harcama talimatı 31.03.2021
tarihinde düzenlenen, KDV hariç 39.918,00 TL tutarlı “Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Bağlı Birimler Muhtelif Bakım Onarım İşi”nin ödemesinin aynı tarihli iki farklı ödeme emri belgesi ile 4734 sayılı Kanun’un 22/d maddesi uyarınca gerçekleştirildiği görülmüştür. Toplam alım bedelinin 67.456,00 TL olduğu dikkate alındığında söz konusu tutarın 2021 yılı için belirlenen doğrudan temin limitini aştığı açıktır.
Kamu idaresi tarafından söz konusu iki bakım onarım işinin yapıldığı dönemin pandemi yasaklarının yoğun şekilde uygulandığı ve esnek çalışma kuralları nedeniyle teknik personelin belirli periyotlarda çalıştığı zamanları kapsamasından ve yoğun kış şartlarının yaşanmasından dolayı ivedilikle doğrudan temin yöntemiyle yaptırıldığı belirtilmişse de, pandemi koşulları ve yoğun kış şartlarının olması söz konusu iki işin birleştirilerek ihale yöntemiyle yapılmamasının gerekçesi olamaz.
Dolayısıyla yer verilen mevzuat hükümleri birlikte ele alındığında, aynı ihale konusu içerisinde yer alabilecek söz konusu ihtiyacın kısımlara bölünerek Kanun’un 22/d maddesine göre doğrudan temin yöntemiyle karşılanmasının Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan temel ilkelere aykırılık teşkil ettiği değerlendirilmektedir.