Belediyenin şirketinden istihdam edilen bazı işçilere, 4857 sayılı İş Kanunu’nda azami süre olarak belirtilen yıllık 270 saati aşan sürelerde fazla çalışma yaptırıldığı tespit edilmiştir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun “Fazla çalışma ücreti” başlıklı 41’inci maddesinin sekizinci fıkrasında; fazla çalışma süresi toplamının bir yılda iki yüz yetmiş saatten fazla olamayacağı hüküm altına alınmıştır.

06.04.2004 tarihli ve 25425 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İş Kanununa İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği’nin “Fazla Çalışmada Sınır” başlıklı 5’inci maddesinde; fazla çalışma süresinin toplamının bir yılda iki yüz yetmiş saatten fazla olamayacağı ve bu süre sınırının, işyerlerine veya yürütülen işlere ilişkin değil işçilerin şahıslarına ilişkin olduğu ifade edilmektedir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere; yıllık 270 saatin üzerinde fazla çalışma yaptırılması Kanun ve Yönetmeliğe aykırı bir işlemdir. Bazı işçilerin 2000, 1600, 1400, 1300,1000 ve 750 gibi belirtilen sınırlamayı aşan saatlerde fazla mesai yaptığı ve bu sınırlamaya uyulmadığı görülmüştür.

Ayrıca, fazla mesai ödemelerine esas olan puantaj kayıtlarının sonucunda bazı günlerde 20 saate ulaşan fazla mesai kayıtlarına ulaşıldığı görülmektedir. Normal mesai saati 8 saat olan işçinin 20 saat mesai yapması fiilen imkansız olduğundan, fazla mesaiye ilişkin kayıtların gerçek çalışma saatini yansıtacak şekilde günü gününe yapılması gerekmektedir.

İşçiye fazla çalışma yaptırılmasının şartı işçinin onayının bulunmasıdır. Ancak işçinin onayı olsa bile, İş Kanunu ve Yönetmelik hükmü gereği ona bir yıl içinde 270 saatin üzerinde fazla çalışma yaptırılması mümkün değildir. Mevzuattaki bu düzenleme işçiyi korumaya yöneliktir, aynı zamanda bu hükme uyulmaması İdareyi idari para cezasıyla karşı karşıya bırakabilecektir. Kanun ve Yönetmelik'te açıkça belirtildiği üzere her bir işçiye yaptırılacak fazla çalışma süresinin yıllık 270 saati aşmaması gerekir.

İdare cevabında, bulgu konusunun ilgili mevzuat hükümlerine uygun yapılması için gerekli çalışmaların başlatıldığı ve tüm harcama birimlerine bildirildiği ifade edilmiştir. Bu konu takip eden denetimlerde izlenecektir.

Sonuç olarak, hizmet alımı karşılığında şirketlerden temin edilen işçilerin fazla mesai sürelerinin 4857 sayılı İş Kanunu’na uygun olarak belirlenmesi sağlanmalıdır.