Belediye tarafından tahsis yapılabilecek kamu idareleri arasında sayılmayan şirketlere tahsis işleminin yapıldığı görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Diğer kuruluşlarla ilişkiler” başlıklı 75’inci maddesinde, belediyelerin belediye meclis kararı üzerine kendisine ait taşınmazları, asli görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere mahalli idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına süresi 25 yılı geçmemek üzere tahsis edebileceği belirtilmiştir. Dolayısıyla belediyeler yalnızca kamu kurum veya kuruluşlarına taşınmaz tahsisi yapabilecektir.

Belediye tarafından Ankara Büyükşehir Belediyesi, Akyurt İlçe Emniyet Müdürlüğü, Akyurt İlçe Müftülüğü gibi kamu kurum veya kuruluşlarına mevzuata uygun olarak çeşitli taşınmaz tahsisleri yapılmıştır. Ancak, Ankara genelinde elektrik ve doğal gaz dağıtımı yetkisine sahip olan iki anonim şirkete kamu kurum veya kuruluşu niteliği taşımamasına rağmen Belediye Kanunu’nun 75’inci maddesi uyarınca taşınmaz tahsisi yapıldığı tespit edilmiştir.

4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu’nun “Diğer hükümler” başlıklı 12’nci maddesinde; doğal gazın üretimi, iletimi, dağıtımı, toptan satışı, ithali, ihracı, ticareti ve depolanması fonksiyonlarını yürütmek üzere kurulmuş özel hukuk tüzel kişilerinin, faaliyetleri ile ilgili olarak kamuya ait araziler üzerinde, mülkiyetin gayri ayni hak tesisini ve bu arazilerin kiralanmasını talep edebileceği belirtilmiştir. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun uygun görüşü doğrultusunda kamu kurumları intifa, irtifak, üst hakkı veya uzun süreli kiralama yoluyla taşınmazlarını doğal gaz dağıtım şirketlerine kullandırabilirler. Bu şekilde elde edilecek hakkın bir bedel karşılığında verileceği ve ödeme yükümlülüğünün tüzel kişiye ait olduğu 4646 sayılı Kanun’la hüküm altına alınmıştır. Kanun, özü itibariyle kamu kurum veya kuruluşlarına ait arazilerin bir bedel karşılığında doğal gaz dağıtım şirketlerine kullandırılmasını amaçlamaktadır.

6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 19’uncu maddesinde, piyasada elektrik üretim veya dağıtım faaliyetinde bulunan lisans veya ön lisans sahibi özel hukuk tüzel

kişilerinin, faaliyetleri ile ilgili olarak Hazinenin mülkiyetindeki veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlar üzerinde irtifak hakkı tesisi, kullanma izni verilmesi veya kiralama yapılabilmesi isteklerinde bulunabilecekleri hükmüne yer verilmiştir. Bu şirketlerin faaliyetleri ile ilgili başka bir kamu kurum veya kuruluşuna ait taşınmazın gerektiği durumda bu taşınmazın öncelikle dağıtım faaliyetlerinde bulunan firmalar için TEDAŞ tarafından kamulaştırılacağı, kamulaştırma bedelini ise lisans veya ön lisans sahibi özel hukuk tüzel kişilerinin ödeyeceği Kanun’un aynı maddesinde belirtilmiştir. Açıklamalardan anlaşılacağı üzere, kamu kurum veya kuruluşlarına ait taşınmazların piyasada faaliyet gösteren elektrik dağıtım şirketlerine bedelsiz olarak tahsis edilmesi mümkün görünmemektedir.

Yukarıdaki açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde, Belediyenin özel şirketlere yapmış olduğu tahsis işlemlerinin Belediye Kanunu’nun 75’inci maddesinde belirtilen hükme uygun olmadığı görülmektedir. Denetlenen kamu idaresi tarafından bu taşınmazların tahsis işlemlerinin iptal edilerek belirlenecek bedel karşılığında kiralama, üst hakkı vb bir yolla kullandırılmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Belediyelerde tahsis konusu 5393 sayılı Belediye Kanunu 75’inci madde (d) bendinde “Kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilir veya süresi yirmi beş yılı geçmemek üzere tahsis edebilir. Bu taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da verilebilir. Bu taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması hâlinde, tahsis işlemi iptal edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür” hükmü yer almaktadır. Belediyemizce elektrik ve doğal gaz dağıtımı yapan kamu kurumu olmayan Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre faaliyet de bulunan şirketlere yapılan tahsisler tekrar değerlendirilecek olup ilgili firmalar üzerinde 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre gerekli gelir getirici işlemler tesis edilecektir.” denilmektedir.

Sonuç olarak kamu idaresi tarafından kamu kurumu olmayan şirketlere yapılan tahsislerin tekrardan değerlendirileceği ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na göre gelir getirici işlemlerin tesis edileceği ifade edilmiş olup Belediyenin yapmış olduğu bu tahsis işlemlerinin mevzuata uygun olmadığı değerlendirilmektedir.