İdarenin yapım işi hakediş ödemeleri, geçici kabul noksanlıkları için yapılması gereken kesinti kadar eksik yapılmakta ancak, yapılan kesintiler muhasebe kayıtlarına alınmamaktadır.

Birim Fiyatlı Yapım İşlerine İlişkin Tip Sözleşme (Birim Fiyat Sözleşme)’nin 30.2. maddesinde, düzenlenen hakedişlerde tamamlanmış, ancak kesin hesabı İdareye verilmemiş imalatlara ait tutarların % 5’i karşılığında teminat mektubu alınacağı ve kesin hesaplar İdare tarafından onaylanmadıkça bu teminat mektubunun iade edilmeyeceği, yüklenicinin teminat mektubu vermemesi durumunda ise kesin hesabı İdareye verilmemiş imalatlara ait tutarların % 5’inin tutulacağı ve kesin hesapların İdare tarafından onaylanmadıkça bu tutarlar ödenmeyeceği ifade edilmiştir.

Yukarıda yer alan Tip Sözleşmedeki düzenleme gereği, birim fiyatlı yapım işlerinde, geçici kabul noksanları için; tamamlanmış, ancak kesin hesabı İdareye verilmemiş imalatlara ait tutarların % 5’i karşılığında teminat mektubu alınması ya da kesin hesabı İdareye verilmemiş

imalatlara ait tutarların % 5’inin tutulması gerekmektedir.

Diğer yandan, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “330-Alınan depozito ve teminatlar hesabı-Hesabın niteliği” başlıklı 257’nci maddesinde; bu hesabın mevzuatları gereği belirli olmayan bir vade ile vadesiz ve/veya bir yıldan kısa vade ile nakden veya mahsuben tahsil edilen depozito ve teminatların izlenmesi için kullanılacağı, vadesi belli olmayan depozito ve teminatların bu hesaba kaydedileceği,

“Hesaba ilişkin işlemler” başlıklı 258’inci maddesinin (1) numaralı fıkrasının (a) bendindin (1) numaralı alt bendinde, ihalelere katılan isteklilerden mevzuatları gereği nakden alınan geçici teminatlar ile üzerinde ihale kalan isteklilerden nakden alınan veya hakedişlerinden kesilmek suretiyle tahsil edilen kesin teminat ve ek kesin teminatların bu bölüme kaydedileceği,

İfade edilmiştir.

Ayrıca, 2019 Mahalli İdareler Detaylı Hesap Planı’nın 330-Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı alt detay kodlarında 330.15 Yapım İşleri Tip Sözleşmesinin 30’uncu ve 31’inci Maddeleri Gereği Alınan Teminatlar Hesabı yer almakta olup hakediş ödemelerinden yapılan geçici kabul noksanları kesintilerinin bu hesapta izlenmesi gerektiği açıkça belirtilmiştir.

Geçici kabul noksanları kesintisinde esas olan, yapılan işin/imalatın tam karşılığının Bütçe Giderleri Hesabı ile 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına kaydedilmesi; tutulan kısmın yine bir ödeme/borç yükümlülüğü içermesi nedeniyle 330-Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabında muhasebeleştirilmesi ve ödemenin kesinti yapılmış şekilde gerçekleştirilmesidir. Bu durumda, geçici kabul noksanları için yapılan kesintilerin İdarenin mali tablolarında gözükmesi gerektiği açıktır.

İdarenin hesap ve işlemleri incelendiğinde; hakediş ödemeleri yapılırken söz konusu kesintilerin hakedişten yapıldığı ve hakediş tutarının yapılan kesintiler kadar noksan hesaplanarak bütçe giderinin azaltıldığı, ancak, yapılan kesintiler için muhasebe kaydı yapılmadığı tespit edilmiştir. İdare uygulamasında belirtildiği şekilde yapılan ve muhasebe kayıtlarına alınmayan geçici kabul noksanları kesintilerine ilişkin bilgi aşağıdaki tabloda sunulmuştur:

Tablo 12: Geçici Kabul Noksanları Kesintilerine İlişkin Bilgi İcmali

Netice olarak, teminat niteliğindeki geçici kabul noksanları kesintileri kamu idaresinin bilançosunda yer almadığından, yıl sonu itibariyle, mali tablolarda idarenin tüm kaynakları gösterilmemiştir. Bu bağlamda, mevzuat hükümleri ve Mahalli İdareler Detaylı Hesap Planı gereğince, geçici kabul noksanlıkları kesintilerinin bir teminat olması nedeniyle; İdarenin geçici kabul noksanları kesintileri için tuttuğu toplam 320.783,39 TL’nin 330-Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabında izlenmesi gerekmektedir.

Yukarıda yer verilen denetim tespitine binaen, İdare tarafından düzeltme işlemlerinin yapıldığı anlaşılmaktadır. Ancak yapılan düzeltmeler 2020 yılında gerçekleştirilmiştir.

Bu durum İdarenin 2019 yılı mali tablolarında 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı, 330-Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı, 830-Bütçe Giderleri Hesabı ve 835-Gider Yansıtma Hesabında 320.783,39 TL tutarında eksik bilgi oluşmasına neden olmuştur.