KASKİ tarafından borçlarını ödemeyen abonelerin su kullanımının, Su Aboneliği Sözleşmesi Yönetmeliği’nde öngörüldüğü şekilde kapatılmadığı; bu durumun, abonelik teminatını aşan borç tutarlarının tahsil edilememesine neden olduğu tespit edilmiştir.

Abonelerle KASKİ arasında bağıtlanan “Su Abonelik Sözleşmesi”nin 4’üncü maddesinde, herhangi bir süre belirtilmeksizin borcunu zamanında ödemeyen abonenin

suyunun kesileceği belirtilmiştir. Borcun zamanı olarak alınacak tarih ise faturada belirtilen son ödeme tarihidir.

KASKİ Tarifeler Yönetmeliği’nin “Suyun Kapanması ve Sözleşmenin Feshi” başlıklı 46’ncı maddesinde ise son ödeme tarihinden itibaren 15 gün içinde borcunu ödemeyen abonenin suyunun idare tarafından kesileceği, su kapatılmasına rağmen, borç ödenmezse kapatma tarihinden itibaren en geç altı ay içerisinde sayacının kaldırılacağı, 1 yıl içerisinde sözleşmesi iptal edilerek hesabının tasfiye edileceği hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca; son ödeme tarihinden itibaren 15 gün içinde borcunu ödemeyen abonenin sularının kesilmesi gerekmekte olup bu halde teminat bedelinin, 15 günlük borçları ekseriyetle karşılayabileceği değerlendirilmektedir. Nitekim teminat bedeli de su ve atık su tüketim bedelinin ödenmemesi ihtimaline karşılık alınan bir güvence olup ödenmemiş borçlar dolayısıyla İdarenin hukuki yollara başvurması suretiyle ortaya çıkabilecek maliyetleri azaltıcı niteliğe sahiptir.

Su borcu ile su borcundan kaynaklı kesme işlemindeki gecikme Yargıtayın birçok davasına (3.Hukuk dairesinin, 2013/16333, 2019/2524, 2014/3942 sayılı kararları gibi) konu olmuştur. Bu konudaki Yargıtay kararları incelendiğinde, suyu zamanında kesmeyen idare “müterafik kusurlu” kabul edilmiş ve bu kusurdan kaynaklı ana borç dışındaki gecikme zammı veya faiz alınmaması ya da indirimle alınmasına hükmedilmiştir.

Gecikme cezası veya faiz kaybı yanında, su borcundan kaynaklı kesme işleminin gecikmesinin yaratacağı hukuki süreç idare açısından yargılama gideri, icra takip masrafı, harç ödemesi vb. masrafları da beraberinde getirecektir.

Yapılan incelemede, 31.12.2022 itibari ile KASKİ tarafından son ödeme tarihinden itibaren 15 günden fazla süre geçmesine rağmen suyu kesilmeyen toplam abone sayısının 143.938 olduğu ve bunlardan olan toplam alacağın 73.251.416-TL’ye ulaştığı görülmüş olup ödenmeyen borç durumu-zaman ilişkisini gösteren detay tablo aşağıda sunulmuştur.

Tablo 10: Abonelerin Süre Bazlı Borç Durumu

Borçtan dolayı su kesme uygulamasına bakıldığında Tarifeler Yönetmeliği ile getirilen

15 günlük süre uygulaması yerine fiilen iki fatura ödenmemesi ve 500 TL borç durumunda kesme işleminin yapıldığı görülmüştür. Fiili uygulama ile bu konudaki hukuki düzenlemenin paralel olması açısından gerekli adımların atılması gerekmektedir.

KASKİ tarafından 2022 yılı içerisinde toplam 36.327 abonenin ödenmemiş faturalardan dolayı su kullanımlarının kesildiği göz önünde bulundurulduğunda, mevcut personel sayısı ile

15 günden fazla süre geçmesine rağmen suyu kesilmeyen 139.940 abonenin su kesinti işlemlerinin en kısa sürede sonuçlandırabilmesinin oldukça güç olduğu görülmektedir. Bu nedenle mevcut personel sayısının yeterli düzeye çıkarılması gerekmektedir.

Kamu İdaresi cevabında, bulguda yer alan tespitlere katıldığını ve söz konusu eksikliklerin tamamlanması için gerekli işlemlere başlandığını ifade etmiştir.

Sonuç olarak; KASKİ alacaklarının güvence altına alınabilmesi ve hukuki ihtilaf sayısının azaltılarak kamu kaynaklarının verimli kullanılabilmesini teminen abonenin mevcut borcunun, ödemiş olduğu teminat bedelini aşmasından önce Yönetmelik’e uygun olarak gerekli işlemlerin yapılması önem arz etmektedir.