Karar Künyesi
Maddi duran varlıklara ilişkin değer artırıcı harcamalar ile hakediş tutarlarının, varlığın maliyetine eklenmediği, doğrudan giderleştirildiği görülmüştür.
Değer artırıcı harcama kavramı, Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 170’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde;
“b) Maddi duran varlıklar için yapılan değer arttırıcı harcamalar;
Maddi duran varlıklar için sonradan yapılan ve o varlığın değerini, kullanım süresini, ürün ve hizmet kalitesini, sağlanan faydayı arttıran veya üretilen mal veya hizmetlerin üretim maliyetini azaltan her türlü maliyet, ilgili maddi duran varlığın kayıtlı değerine ilave edilir ve amortisman hesaplamasında dikkate alınır.”
Şeklinde düzenlenmiştir.
04.11.2015 tarihli ve 29522 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 47 Sıra No.lu Amortisman ve Tükenme Payları Genel Tebliği'nin “Amortisman ve tükenme payı süre ve oranları” başlıklı 6’ncı maddesinin ikinci fıkrasında;
“Ancak, maliyet bedeli, 28/12/2006 tarihli ve 2006/11545 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Taşınır Mal Yönetmeliğinin eki listede yer alan dayanıklı taşınırların her biri için 14.000 TL’yi, 13/9/2006 tarihli ve 2006/10970 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelikte yer alan taşınmazlar için 34.000 TL’yi aşmayan duran varlıklar ile tutarına bakılmaksızın Maddi Olmayan Duran Varlıklar ve Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar hesap gruplarında izlenen varlıklar için amortisman oranı % 100 olarak belirlenmiştir. Diğer bir ifadeyle maliyet bedeli
bu tutarlara kadar olan duran varlıklar, hesaplara alındığı yılın sonunda tamamen amorti edilir.”
Aynı maddenin üçüncü fıkrasında;
“Hesaplarda kayıtlı duran varlıklar için yapılan harcamalardan yukarıda belirtilen limitleri aşanlar değer artırıcı harcama olarak kabul edilir.”
Dördüncü fıkrasında ise;
“Bu limitler, yapım aşamasındaki maddi duran varlıklar için aktifleştirilen maliyetlerin, geçici ve kesin kabule tabi işlerde geçici kabulün onaylanmasından, diğer hallerde ise işin fiilen tamamlanmasından sonra ilgili varlık hesabına aktarıldığı toplam tutarı için geçerlidir.”
Hükümlerine yer verilmiştir.
Madde metinlerinden anlaşıldığı üzere; Taşınır Mal Yönetmeliği’nin eki listede yer alan dayanıklı taşınırların her biri için 14.000 TL’yi, Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’te yer alan taşınmazlar için 34.000 TL’yi aşan harcamalar değer artırıcı harcama olarak kabul edilecek ve bu tutarlar ilgili duran varlığın maliyetine eklenecektir.
Öte yandan, Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nde; taşınmazların yapım aşamasında ödenen hakediş tutarlarının, ilk hakedişten geçici kabul işlemi yapılıncaya kadar
258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabında muhasebeleştirileceği, geçici kabul işlemi yapıldıktan sonra da 258 no’lu hesaptan çıkarılarak ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılacağı düzenlenmiştir.
2021 mali yılında, yukarıda açıklandığı üzere maddi duran varlık maliyetine eklenmesi gerekmesine rağmen gider olarak kaydedilen değer artırıcı harcamalara ilişkin durum şu şekildedir:
Tablo 10: Maddi Duran Varlıklara İlişkin Değer Artırıcı Harcamalar
Maddi Duran Varlıklara İlişkin Değer Artırıcı Harcamalar
Yevmiye tarihi
Yevmiye numarası
Hesap kodu
Tutar
Açıklama
15.09.2021
8203
630.30.06.05.90
1.247.431,77
Çiftlikköy Kampüsü Doğalgaz
Dönüşüm İşi 2 no’lu Hakedis Ödemesi
22.12.2021
12649
630.30.06.05.90
732.384,13
Çiftlikköy Kampüsü Doğalgaz
Dönüşüm İşi 3 no’lu Hakedis Ödemesi
22.12.2021
12647
630.30.06.05.90
357.132,27
Denizcilik fakültesi 400 kva trafo yapimi ile fiber, data, telefon, atik su ve temiz su hatlari altyapi oluşturulmasi
yapim işi 1 no’lu hakediş bedeli.
26.11.2021
11090
630.30.06.07.90
112.100,00
Üniversite hastanesinde yer alan; ameliyathaneler,acil servis, radyoloji,nükleer tıp ve kan merkezinin bulunduğu d blokların ısıtma ve soğutma sisteminin çalışır duruma
getirilmesi
19.08.2021
7352
630.30.06.05.90
82.600,00
3 no’lu trafoda kullanılmak amacı ile
malzeme alımı ve montajı işi.
16.07.2021
6339
630.30.06.07.90
61.004,89
Diş hekimliği fakültesi diş polikliniği
bölme yapım işi
25.11.2021
11034
630.30.06.07.90
53.100,00
Onkoloji hastanesinde 1.kat 2.kat ve 3. Katlardaki servis girişlerine alüminyum doğrama ile bölme odalar
ve cam kapi yapılmasi işi
22.03.2021
2418
630.30.06.05.90
50.480,40
Tece Kampüsü Rektörlük Konutu Ana
Kolon Hattı 1-5-7 no lu Dairelerinin Doğalgaz Dönüşüm İşi.
TOPLAM
2.696.233,4
Yapılan harcamaların maddi duran varlıkların maliyetine eklenmeyerek doğrudan giderleştirilmesi neticesinde, ilgili bilanço hesabı 2.696.233,40 TL eksik, 630 Giderler Hesabıysa 2.696.233,40 TL fazla görünmektedir. Bunun yanı sıra, duran varlıkların değeri gerçek durumunu yansıtmamaktadır.