Belediye mülkiyetinde ve tasarrufunda bulunan taşınmazlar üzerinde kiracı ya da işgalci konumda olanlarla, hizmet ihalesi kapsamında belediye taşınmazlarında hizmet sunan hizmet sunucularına ara (süzme) sayaç marifetiyle usulsüz olarak su ve elektrik tedarik edilmektedir.

İstanbul Büyük Şehir Belediyesinin su ve kanalizasyon hizmetlerini yürütmek ve bu amaçla gereken her türlü tesisi kurmak, kurulu olanları devralmak ve bir elden işletmek üzere 2560 sayılı Kanun ile; İstanbul Büyük Şehir Belediyesine bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (İSKİ) kurulmuştur.

Yine aynı Kanun’la İSKİ’nin görevleri sayılmış; içme, kullanma ve endüstri suyu ihtiyaçlarının her türlü yeraltı ve yer üstü kaynaklarından sağlanması ve ihtiyaç sahiplerine dağıtılması görevleri tevdii edilerek İSKİ, su satışı ve abonelik işlemleri konusunda tek yetkili olarak görevlendirilmiştir.

İSKİ’nin, su satışı ve kullanılmış suların uzaklaştırılması bedeli ile diğer bedellere ilişkin tarifelerin tespiti ve tahsili ile tüm abonelik hizmetlerinin usul ve esaslarını belirlemek amacıyla 2560 sayılı Kanun'un 23. maddesine dayanılarak İSKİ Genel Müdürlüğü Abone Hizmetleri Tarife ve Uygulama Yönetmeliği hazırlanmıştır.

Anılan Yönetmelik’le, tarife tespitinin esasları, su satışı ve kullanılmış suların uzaklaştırılması tarifesi ve abonelik uygulaması, su satış tarifesi, abonelik uygulamalarına ilişkin hususlar, müeyyide bedelleri ve uygulamalara ilişkin hususlar düzenlenmiştir. Bu düzenlemelerde iş yerlerine, iş yeri abonesi tarifesi uygulanacak aboneler içinde yer verilmiş, kamu idareleri ise özel tarife uygulanacak aboneler arasında sayılmıştır.

İSKİ Genel Kurulunca iş yerleri için birim su fiyatları KDV hariç 01.01.2019’dan itibaren 11,49 TL; 06.02.2019’dan itibaren 11,61 TL; 05.03.2019’dan itibaren 11,63 TL; 05.04.2019’dan itibaren 11,75 TL; 03.05.2019’dan itibaren 11,94 TL; 20.05.2019’dan itibaren 10,74 TL olarak tespit edilmişken, belediyelerin de yer aldığı özel tarife uygulanacak aboneler için 01.01.2019’dan itibaren 4,56 TL; 06.02.2019’dan itibaren 4,61 TL; 05.03.2019’dan itibaren 4,62 TL; 05.04.2019’dan itibaren 4,66 TL 03.05.2019’dan itibaren 4,74 TL; 20.05.2019’dan itibaren 4,00 TL olarak tespit edilmiştir. Yani iş yerleri yıllık ortalama 11,52 TL’den su kullanmışken; kamu idareleri 4,53 TL’den su kullanmıştır.

Ayrıca Yönetmelik’in 41’inci maddesinde izinsiz su kullanımına ilişkin hususlar düzenlenmiş ve izinsiz su kullanım bedelleri tespit edilmiştir; 44’üncü maddesiyle de usulsüz su kullandırılması ve abone türünün değiştirilmesi uygulamalarına ilişkin hususlar belirtilmiştir.

Yönetmelik’te; izinsiz, sayaçsız şebeke suyu kullanan yerlerin kullanımlarının İzinsiz Su Bedelinin Tespitine Esas Cetvele göre hesaplanarak ait olduğu tarifenin % 50 fazlası ile tahakkuk ettirileceği; sayaçlı izinsiz su kullanımında ise sayaç üzerindeki işarete göre ait olduğu tarifenin % 50 fazlası ile tahakkuk yapılacağı; bununla birlikte daimi veya geçici bağlantı yaparak başka bir birime su veren abonelere usulsüz su kullanım tutanağı tanzim edileceği ve hangi müeyyidelerin uygulanacağı da ayrıca düzenlenmiştir.

2019 mali yılında Kadıköy Belediyesi mülkiyetinde ve tasarrufunda bulunan taşınmazlar üzerinde kiracı ya da işgalci konumda olanlarla, hizmet ihalesi kapsamında belediye taşınmazlarında hizmet sunan hizmet sunucularına yukarıda izah edilen mevzuata muhalif ara (süzme) sayaç marifetiyle toplam 12.871 m3 su, ortalama 4,09 TL bedelle temin

edilmiştir. Bu durumda, iş yeri abone grubunda yer alması gereken belediye taşınmazlarında faaliyette bulunan özel gerçek ve tüzel kişilere, İSKİ tarifesinden ucuz su temin edilmekle birlikte İSKİ mevzuatı ile kişilerle akdedilen sözleşme ve şartnamalerde yer alan su aboneliklerin yaptırılması hükümleri ihlal edilmiştir.

Elektrik kullanımına ilişkin olarak ise;

Elektrik enerjisi ve/veya kapasite satışı ile buna ilişkin hizmetlerin sunulmasında tüketici, tedarikçiler ve/veya dağıtım şirketleri arasındaki iş ve işlemlere esas asgari standart, usul ve esaslar, 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’na dayanılarak hazırlanan Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’ nde belirlenmiştir.

Yönetmelik’te, tüketicinin; serbest tüketici, serbest olmayan tüketici ya da son kaynak tedariki kapsamındaki tüketici statüsünde elektrik enerjisi ve/veya kapasiteyi, elektrik enerjisi ve/veya kapasite sağlayan üretim şirketleri ile tedarik lisansına sahip şirketlerden temin edeceği düzenlenmiştir.

Yönetmelik’in 48’nci maddesine göre de tüketicinin;

1. İlgili tüzel kişilere yapılmış başvuru olmaksızın, bulunduğu tüketici grubunun kapsamı dışında elektrik enerjisi tüketmesi,

2. Kendi adına perakende satış sözleşmesi veya ikili anlaşması olmadan daha önceki tüketici adına düzenlenen ödeme bildirimlerini ödemek suretiyle elektrik enerjisi tüketmesi,

3. 6’ncı maddenin altıncı fıkrası hükmü dışında, ölçme noktasından sonraki kendi elektrik tesisatından üçüncü şahıslara elektrik enerjisi vermesi,

   ç) Güç trafosunu değiştirdiği halde ilgili tüzel kişilere durumu yazılı olarak 15 gün içerisinde bildirmemesi,

4. Mesken tüketici grubunda yer alan tüketiciler hariç, kendisine ait tesis veya tesislerdeki bağlantı gücünün yüzde yirmiden daha fazla artması halinde, ilgili mevzuat çerçevesinde ilgili lisans sahibi tüzel kişiye başvurmaması veya başvurmuş olmasına rağmen ilgili mevzuat kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmemesi,

Hallerinde, usulsüz elektrik enerjisi tüketmiş sayılacağına hükmedilmiştir.

Diğer yandan, aynı Yönetmelik’te; usulsüz elektrik enerjisi kullanımlarına ilişkin tespitlerde, müşteriye yükümlülüklerini yerine getirmesi için 15 gün süre verildiğini belirten kesme ihbarı bırakılacağı; müşterinin yükümlülüklerini yerine getirmediği takdirde elektriğinin kesileceği; müşterinin dahil olduğu abone grubuna ve usulsüz tespitinin ait olduğu yıla göre Enerji Piyasası Düzenleme Kurul kararı ile belirlenen kesme-bağlama ücretinin 5 katı kadar ceza uygulanacağı düzenlenmiştir.

Su kullanımında olduğu gibi elektrik kullanımında da; Kadıköy Belediyesi mülkiyetinde ve tasarrufunda bulunan taşınmazlar üzerinde kiracı ya da işgalci konumda olanlarla, hizmet ihalesi kapsamında belediye taşınmazlarında hizmet sunan hizmet sunucularına, elektrik enerjisi mevzuatı ve kişilerle akdedilen sözleşme ve şartnamalerde yer alan elektrik aboneliklerin yaptırılması hükümlerine aykırı olarak (süzme) sayaç marifetiyle 2019 yılı toplam

1.471.348 kWh usulsüz elektrik enerjisi temin edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından; süzme sayaç marifetiyle su ve enerji kullanılmasına son vermek için 05/06/2020 tarih ve E.630395 sayılı ve 03/06/2020 tarih ve E.627749 sayılı iki yazı yazılarak kullanıcıların kendi aboneliklerinin yapmasına olanak sağlayacak gerekli alt yapının oluşturulması için çalışmaların başlatıldığı; ilgili birimlerin altyapı çalışmaları neticesinde belediye mülkiyetinde bulunan taşınmazlardaki süzme sayaç uygulamasına son verilerek kullanıcıların kendi aboneliklerini yapmaları sağlanarak ve bundan sonra süzme sayaç marifetiyle elektrik ve su tedarik edilmeyeceği anlaşılmıştır.

Netice olarak; hukuki ihtilaflara ve cezai müeyyidelere maruz kalmamak için, Belediye mülkiyetinde ve tasarrufunda bulunan taşınmazlar üzerinde kiracı ya da işgalci konumda olanlarla, hizmet ihalesi kapsamında belediye taşınmazlarında hizmet sunan hizmet sunucularına ara (süzme) sayaç marifetiyle su ve elektrik tedarik edilmesi uygulamasına son verilmelidir.