Burdur Belediyesi ile Sendika arasında 31.03.2023 tarihinde imza altına alınan ve 01.04.2023 ile 31.03.2024 arası dönemi kapsayan sosyal denge sözleşmesine konusu dışında hükümlerin konulduğu görülmüştür.

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun "Mahalli idarelerde sözleşme imzalanması" başlıklı 32’nci maddesinin 1’inci fıkrasında; sosyal denge tazminatının ödenmesine belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince karar verilmesi halinde toplu sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatını belirlemek üzere sözleşme yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.

4688 sayılı Kanun uyarınca imzalanan “Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme”nin “Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme Bölümü”nün “Sosyal denge tazminatı” başlıklı 1’inci maddesinin (1) numaralı fıkrasında ise; “Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine, 4688 sayılı Kanunun 32' nci maddesinde yer alan usul ve esaslar çerçevesinde ödenebilecek sosyal denge tazminatı aylık tavan tutarı en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) %120’sidir. Sosyal denge tazminatının verilmesi yönünde yapılabilecek sözleşmelerde, tavan tutarı aşmamak kaydıyla ödenebilecek tazminatın aylık tutarı, görev yapılan birim ve iş hacmi, görevin önem ve güçlüğü, görev yerinin özelliği, çalışma süresi, kadro veya görev unvanı ile derecesi gibi kriterlere göre farklı olarak belirlenebilir.” denilmektedir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre; sosyal denge sözleşmesinde sadece görev yapılan birim ve iş hacmi, görevin önem ve güçlüğü, görev yerinin özelliği, çalışma süresi, kadro veya görev unvanı ile derecesi gibi kriterlere göre tavan tutarı aşmamak kaydıyla ödenebilecek tazminatın aylık tutarı düzenlenebilecektir. Sosyal denge sözleşmelerine, sözleşmenin adı farklı dahi olsa, farklı ödemelere ve hususlara ilişkin hükümler konulması ilgili mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.

4688 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 1’inci fıkrasına göre, Belediye Başkanı ile sendika temsilcisi sadece ödenecek olan sosyal denge tazminat tutarını kanuni sınırlarda tespit etmek üzere yetkilendirilmiştir. Zira, 4688 sayılı Kanun' un 32’nci maddesinde; mahalli idarelerle imzalanan sözleşmenin kanunun uygulanması bakımından toplu sözleşme sayılamayacağı açıkça belirtilmiştir.

Yapılan incelemede, Burdur Belediyesi ile Sendika arasında yapılan sözleşmede, memurlara yapılacak sosyal denge tazminatının tutarı ve ödeme esasları dışında; “İşverenin Hak ve Yükümlülükleri”, “Sendikanın Yükümlülükleri”, “Başvuruların Yanıtlanması”, “İlan Tahtası Tahsisi”, “Sendika Üyelerinin Hakları”, “Üyelik Aidatı” gibi hususların da düzenlendiği görülmüş olup, bu hususlar sosyal denge sözleşmesi ile düzenlenebilecek hususlar değildir.

Belediye tarafından verilen cevapta; Sosyal Denge Sözleşmesinde gerekli değişiklikler yapılarak mali hükümler dışındaki hükümlerin sözleşme metninden çıkarıldığı, imza aşamasında olduğu belirtilmiştir.

Belediye tarafından gönderilen cevap değerlendirildiğinde; Sosyal Denge Sözleşmesinde gerekli değişikliklerin yapıldığı, ancak henüz üst yönetici tarafından imzalanmadığı anlaşılmaktadır.

Sonuç olarak; sosyal denge sözleşmeleri, sadece görev yapılan birim ve iş hacmi, görevin önem ve güçlüğü, görev yerinin özelliği, çalışma süresi, kadro veya görev unvanı ile derecesi gibi kriterlere göre ilgili dönem toplu sözleşmesinde öngörülen tavan tutarı aşmamak kaydıyla ödenebilecek tazminatın aylık tutarının belirlendiği metinler şeklinde düzenlenmeli; başkaca husus içermemelidir.