Karar Künyesi
Danışmanlık hizmetinin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı niteliğinde olduğu ve bu durumun 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile 28.04.2018 tarih ve 30405 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Usul ve Esaslar’a aykırı olduğu görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde, hizmet tanımı içinde danışmanlık yer almış ve “Danışmanlık hizmetleri” başlıklı 48'inci maddesinde de danışmanlık hizmeti ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır.
İhale mevzuatı açısından hizmet tanımı kapsamında yer alan danışmanlık hizmetinin teknik şartname hazırlanması, denetim ve kontrolörlük gibi teknik, mali, hukuki ve benzeri alanlara ilişkin olması halinde Danışmanlık Hizmet Alımı yoluyla ve belli istekliler arasında ihale usulü ile temin edilmesi esastır. 4734 sayılı Kanun’a göre danışmanlık hizmetinin belli istekliler arasında ihale usulü dışındaki diğer usullerle ihale edilebilmesi için, yaklaşık maliyetinin ilgili yıl itibariyle …. TL’nin 4 katı olan …..TL’nin altında olması gerekir.
4734 sayılı Kanun’un 4 üncü maddesinde “hizmet” kavramı içinde “danışmanlık” kavramının bir hizmet şekli olarak zikredilmesi, bu hizmetin bütün idarelerce ihale yoluyla satın alınmasına cevaz verildiği anlamı çıkarılmamalıdır. Çünkü Kamu İhale Kanunu, niteliği itibariyle, mali harcamaları düzenleyen nitelikte bir kanun olmayıp, bu yönüyle hangi idarenin, hangi ihtiyaçlarını, satın alma yoluyla karşılayabileceklerini belirlemektedir. Yani Kanundaki hizmet tanımında sayılan her ihtiyacın bütün kurumlarca satın alınabileceği anlamı çıkmamalıdır. Hangi hizmetin, hangi kurumlarca alınıp alınamayacağına ilgili idarenin tabi olduğu mevzuatına bakarak karar verilmelidir.
31.05.2013 tarih ve 28309 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’a istinaden 25.06.2013 tarih ve 28688 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2013/4831 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla riskli alan ilan edilen ve mücavir alan içerisinde bulunan İzmir İli, Narlıdere İlçesi, 2. İnönü, Atatürk, Çatalkaya ve Narlı Mahallelerinde Belediye tarafından yürütülen Kentsel Dönüşüm Projesinde sermayesinin tamamı Belediyeye ait olan Narlıbahçe İmar Teknik Hizmetleri Limited Şirketinden (Nar-Bel) 2021 yılı için 11, 2020 yılı için 12 ve 2019 yılı için 10 kişi olmak üzere danışmanlık hizmeti alınarak söz konusu kişilerin ücretleri Belediye bütçesinden ödenmiştir.
2021 yılına ait Hizmet Alımı Teknik Şartnamesinin “İşin Süresi ve Ücretler” başlıklı 2’nci maddesinde, “01.01.2021 tarihinde başlanacak olup 31.12.2021 tarihinde sona erecektir. Söz konusu teknik personeller 1(bir) kişi Yüksek İnşaat Mühendisi ve 1(bir) kişi Elektrik Elektronik Mühendisi brüt 6.636,26TL ücret, 1 (bir) kişi Mimar 2(iki) kişi Şehir Plancısı 1(bir) kişi Harita ve Kadastro Mühendisi 1 (bir) kişi İnşaat Mühendisi ve 1 (bir) kişi Peyzaj Mühendisi brüt 6.410,88TL ücret, 1(bir) kişi Jeoloji Mühendisi brüt 5.015,66TL ücret, 1(bir) kişi Makine Mühendisi ve 1 (bir) kişi İç Mimar brüt 4.650,75TL ücret alacaktır. Danışmanlık hizmeti personellerine aylık 22 (yirmi iki) gün üzerinden fiili çalıştıkları gün süresince 14,00TL yol ve 10,00TL yemek ücreti ödemesi yapılacaktır.” denilmektedir. Aynı Şartnamenin 5’inci maddesinde çalıştırılacak personel sayıları Şehir Plancısı 2, Mimar 1, Yüksek İnşaat Mühendisi 1, Elektrik Mühendisi 1, İnşaat Mühendisi 1, Harita Mühendisi 1 Jeoloji Mühendisi 1, Peyzaj Mimarı 1, Makine Mühendisi 1, İç Mimar 1 olarak belirtilmiştir. Doğrudan Hizmet Alımı usulüyle imzalanan sözleşmede de çalıştırılacak kişilere ilişkin şartnameye uygun maddeler bulunmaktadır. Önceki yıllara ilişkin şartname ve sözleşmelerde de benzer hükümler bulunmaktadır.
Şartname ve sözleşme maddeleri ile yapılan görevler incelendiğinde, danışmanlık hizmeti adı altında yapılan alımın personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı veya niteliği itibarıyla bu sonucu doğuracak nitelikte olduğu açıktır.
Tablo 9: İmar İşleri Müdürlüğü Bünyesinde Nar-Bel Şirket Personeli Olarak Çalışan Kişilerin Belediyede 2021-2019 Yıllarında Yaptıkları Görevleri Belirten Liste
Unvanı | Yaptığı Görev |
Şehir Plancısı | Kentsel dönüşüm iş ve işlemlerinin takibi, Planlama servisinde her türlü imar plan dosyası hazırlama, arşiv dosyası tetkiki ve vatandaşa şifai bilgi verme |
Jeoloji Mühendisi | Temizlik İşleri Müdürlüğünde; Saha Çalışmasında, bahçe atığı, moloz, eşya atıklarının atılmasıyla alakalı ücretlerin belirlenmesi ve işin takibinin yapılıp vatandaşın atıklarının aldırılması, mesleki proje takibi |
Harita Mühendisi | Harita Servisinde, 3194 sayılı imar kanununa göre 16-18 Uygulamaları, Yol bedellerinin hesaplanması, 775 sayılı Gecekondu Kanunu kapsamında tapu tahsis evrak ve takip işlemleri, arazi çalışmaları, arşiv dosyası tetkiki ve vatandaşa şifai bilgi verme |
Peyzaj Mimarı | Park ve Bahçeler Müdürlüğünde; Parkların düzenlenmesi, projelendirilmesi ve uygulanması, hakediş hazırlanması ve tahakkuka bağlanması, şikâyetlerin tetkik ve tespiti işlemleri |
Şehir Plancısı | İmar Durumu Servisinde imar durumu belgesi düzenleme, şifai bilgilendirme ve Planlama servisinde her türlü imar planı dosyası hazırlama, arşiv dosyası tetkiki ve vatandaşa şifai bilgi verme |
Makine Mühendisi | Fen İşleri Müdürlüğünde; Doğrudan temin ve ihalelerin hazırlanması, hakediş hazırlanması ve tahakkuka bağlanması |
İç Mimar | Yapı Kontrol Biriminde yerinde tetkik, ölçüm, tespit ve evrak işleri, hesap tablosu hazırlama, 6306 sayılı afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi hakkındaki kanun kapsamındaki iş ve işlemler, riskli yapı yazışmaları ve süreç takipleri, hafriyat ve yıkım belgesi düzenleme, arşiv dosyası tetkiki ve vatandaşa şifai bilgi verme, idare talebinde iç mimari proje çizimi, uygulama çizimi, takibi ve üç boyutlu görselleştirme |
Elektrik Elektronik Mühendisi Sözleşmeli Memuriyete Geçiş Tarihi 28/10/2021 | İdarenin; Elektrik iç tesisat ve bağlantı hattı projelerinin çizimi, abonelik işlemlerinin gerçekleştirilmesi, elektrik ile ilgili şartnamelerin hazırlanması, yapım işlerinde elektrikle ilgili metraj çıkartma, ilçedeki asansörler ile ilgili olarak yıllık periyodik kontrollerin takibi, protokol hazırlamak, ruhsat aşamasından önce asansör avan ve uygulama proje kontrolleri, bina yapı kullanım izni alınmasından önce asansör tescil belgesinin verilmesi için yerinde kontrol yapma. |
İnşaat Yük. Müh/Mimar Yandal Sözleşmeli Memuriyete Geçiş Tarihi 28/10/2021 | Mimari ve Statik tetkik, İş deneyim belgesi, yıkım ve hafriyat belgesi, mimari ve statik proje hazırlama, 6306 sayılı afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi hakkındaki kanun kapsamındaki iş ve işlemler, İhale süreci metraj hazırlama, arazide statik inceleme, kat irtifak onayı, monolitik beton dökümü izni, SGK istenilen belge bildirimi, şantiye şefi istifa işlemleri |
Mimar İşten Ayrılış Tarihi 17/11/2021 | Mimari proje tetkiki, ruhsat evrakları takibi ve yapı ruhsatı hazırlama, mimari proje ön onay, 6306 sayılı afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi hakkındaki kanun kapsamındaki iş ve işlemler riskli yapı yazışmaları ve süreç takipleri, hafriyat ve yıkım belgesi düzenleme, arşiv dosyası tetkiki ve vatandaşa şifai bilgi verme |
İnşaat Mühendisi Sözleşmeli Memuriyete Geçiş Tarihi 14/10/2021 | Fen işleri Müdürlüğünde; Yaklaşık maliyet hazırlama, hak ediş düzenlenmesi ve tahakkuka bağlanması, sahada kontrol teşkilatında görev alma |
2018/11608 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla kararlaştırılan “İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları ile Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslar”ın 5’nci maddesinde belirlenen oran dahilinde personel çalıştırılmasına dayalı yeni hizmetlerini
doğrudan hizmet alımı suretiyle, doğrudan doğruya veya dolaylı olarak, birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası bu idarelere ait şirketlere gördürebilmekte ve bu amaçla şirketler tarafından yeni işçi alımı yapılabilmektedir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62’nci maddesinin (e) fıkrasının birinci bendinde yer alan düzenlemeye göre belediye bütçesinden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı veya niteliği itibarıyla bu sonucu doğuracak şekilde alım yapılması mümkün değildir.
Adı Danışmanlık olsa da, niteliği personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı veya niteliği itibarıyla bu sonucu doğuran hizmet alımı yapılarak bedeli bütçeden ödenmiştir. Esaslara göre yeni işçi çalıştırabilmesi için en son yıl bütçe gelirleri toplamının her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılması sonucu bulunacak miktarın yüzde kırkını aşmama şartına bağlıdır. Belediyede yüzde kırk oranı aşıldığı gibi belirlenen sayının da üzerinde kişi çalıştırılarak giderleri belediye tarafından karşılanmıştır. Yüzde kırk aşıldığı halde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından Esasların 5’inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre izin alınmaksızın personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı kapsamında kişi çalıştırılarak ücreti Belediye tarafından ödenmiştir.
İmar ve Şehircilik Müdürlüğü Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında 2021 yılında 11 kişi için 1.156.751,83TL, 2020 yılında 12 kişi için 991.332,35TL, 2019 yılında 10 kişi için 780.992,56TL gider belediye tarafından karşılanmıştır.
Kamu idaresi cevabında, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’a istinaden 2013/4831 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla riskli alan ilan edilen ve mücavir alan içerisinde bulunan İzmir İli, Narlıdere İlçesi, 2. İnönü, Atatürk, Çatalkaya ve Narlı Mahallelerinde Belediye tarafından yürütülen kentsel dönüşüm projesinde sermayesinin tamamı Belediyeye ait olan Narlıbahçe İmar Teknik Hizmetleri Limited Şirketinden 2021 yılı için 11, 2020 yılı için 12 ve 2019 yılı için 10 kişi olmak üzere danışmanlık hizmeti alınarak söz konusu kişilerin ücretlerinni Belediye bütçesinden ödendiği, kentsel dönüşüm kapsamında konuya vakıf yeterli teknik personel bulunmamasından dolayı danışmanlık hizmeti alındığı, teknik ve detaylı bir proje olmasından dolayı her hangi aksaklık ve eksiklik olmasını engellemek amacıyla teknik şartnamede kişilerin niteliklerinin ayrıntılı olarak belirtildiği, yapılan hizmet alımının danışmalık hizmeti olarak değerlendirilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Kamu idaresi cevabında ifade edilenlere ilişkin ayrıntılı açıklana yukarıda belirtilmiştir. Verilen cevapta kentsel dönüşüm kapsamında konuya vakıf yeterli teknik personel bulunmamasından dolayı danışmanlık hizmeti alındığı ifade edilmiştir. Ancak yukarıda belirtildiği üzere bu kapsamda çalışan kişilerin yaptıkları görev açıklamasının bu ifadeyi doğrulamadığı görülecektir.
Yukarıda yer alan bilgilere göre Danışmanlık kapsamında çalıştırılan kişilerin aslında personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı kapsamında çalıştığı ve bu kişilerin ücretlerinin de Belediye tarafından ödendiği, bu durumun 4734 sayılı Kanun ile Esas ve Usullere aykırı olduğu dikkate alındığında, bu şekilde hizmet alımına son verilmesi gerekir.