İdarenin kaynak suyu kira gelirlerinin bir kısmına ilişkin kısmi tahsilat yapıldığı, bir kısmına ilişkin ise hiç tahsilat yapılmadığı görülmüştür.

167 sayılı Yeraltı Suları Hakkında Kanun’un 4’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında, kuyu açanların, bulunan suyun ancak kendi faydalı ihtiyaçlarına yetecek miktarını kullanabilecekleri belirtilmiştir. Aynı fıkranın devamında, bu miktarı aşan sular ile sulama, kullanma ve işlenerek veya doğal haliyle içme suyu olarak satılmak üzere çıkarılan yeraltı sularının ve Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerdeki kaynak sularının (mazbut vakıflara ait sular hariç), il özel idarelerince kiraya verilebileceği düzenlenmiştir.

6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 1’inci maddesi ile İstanbul ve Kocaeli il mülki sınırları içerisinde bulunan köylerin tüzel kişiliği kaldırılmış ve bu köyler, bağlı bulundukları ilçe belediyelerine mahalle olarak katılmışlardır. Aynı Kanun maddesiyle bu illerdeki il özel idarelerinin tüzel kişiliği de kaldırılmıştır.

6360 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesinin ikinci fıkrası gereğince, mevzuatla il özel idarelerine yapılan atıfların, bu Kanun kapsamında tüzel kişiliği kaldırılan il özel idareleri için ilgisine göre bakanlıklara, bakanlıkların bağlı veya ilgili kuruluşları ile bunların taşra

teşkilatına, Hazineye, valiliklere, büyükşehir belediyelerine ve bağlı kuruluşlarına veya ilçe belediyelerine yapılmış sayılacağı hüküm altına alınmıştır.

Kaynak sularının kullanım hakkının kiralanması işlemleri, 167 sayılı Kanun’a göre il özel idareleri tarafından yapılmaktayken, 6360 sayılı Kanun ile birlikte kaynak sularının kullanım hakkının kiralanması işlemlerinin Su ve Kanalizasyon İdareleri tarafından yapılacağı düzenlenmiş olmaktadır.

6360 sayılı Kanun’un geçici 1’inci maddesinin beşinci fıkrası gereği; bu Kanun ile tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerinin her türlü taşınır ve taşınmaz malları, hak, alacak ve borçları, komisyon kararıyla ilgisine göre bakanlıklara, bakanlıkların bağlı veya ilgili kuruluşları ile bunların taşra teşkilatına, valiliklere, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığına, büyükşehir belediyesine ve bağlı kuruluşuna veya ilçe belediyesine devredilmesine karar verilmiştir. Buna göre, İstanbul İl Özel İdaresinin kaynak sularının kiralanmasına ilişkin alacakları ilgisine göre İstanbul Büyükşehir Belediyesinin bağlı kuruluşu olan İSKİ’ye geçmiştir.

Yapılan incelemelerde; İdarenin bu mahiyette olup kiralanmış 23 adet kaynak suyuna ilişkin olarak 15.342.043,12 TL kira alacağının olduğu tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun gereği başvuruda bulunan firmalardan 9 tanesinin ödemelerinin taksitler halinde yapıldığı, 2021 yılında kira geliri olarak 3.474.779,10 TL tahsil edildiği, 11.867.264,02 TL kira alacağının ise Hukuk Müşavirliğince yasal yoldan takiplerinin yapıldığı, ayrıca kira alacaklarının bilişim sistemi üzerinden takibinin daha verimli bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için hazırlanan bilgisayar programının eksikliklerinin henüz tamamlanamadığından kira alacaklarının kısmi olarak sistem üzerinden takibinin yapıldığı, hazırlanan kaynak suyu takip sayfasının eksiklerinin tamamlanarak, takiplerin bu program üzerinden yapılacağı belirtilmiştir.

Netice olarak; kira alacaklarının bilişim sistemi üzerinden takibinin gerçekleştirilmesi ve kira borcunu ödemeyen firmalar hakkında yasal yoldan tahsil işlemlerinin yürütülmesi sağlanmalıdır.