Erdemli Belediyesi’nin 2018 yılı mali tablolar ve eki belgelerin incelenmesinde, kesin hesap cetvelinde 3060199 kod numaralı kira gelirlerinde yazılı tutarlar ile kira gelirleri ayrıntılı cetvelinde yer alan tutarlar arasında fark olduğu görülmektedir.

27.05.2016 tarih ve 29724 sayılı Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 1’inci maddesinde;

“Bu Yönetmeliğin amacı, il özel idaresi, belediye, bağlı idare ve birliklerin; gelir ve gider bütçelerinin hazırlanması, kesin hesabın çıkarılması, hesap ve kayıt düzeninde saydamlık, hesap verilebilirlik ve tekdüzenin sağlanması, işlemlerinin kayıt dışında kalmasının önlenmesi, faaliyetlerinin gerçek mahiyetlerine uygun olarak sağlıklı ve güvenilir bir biçimde muhasebeleştirilmesi; mali tablolarının zamanında, doğru, muhasebenin temel kavramları ve genel kabul görmüş bütçe ve muhasebe ilkeleri çerçevesinde, uluslararası standartlara uygun, yönetimin ve ilgili diğer kişilerin bilgi ihtiyaçlarını karşılayacak ve kesin hesabın çıkarılmasına temel olacak; karar, kontrol ve hesap verme süreçlerinin etkili çalışmasını sağlayacak şekilde hazırlanması ve yayımlanmasına ilişkin esas, usul, ilke ve standartların belirlenmesidir.” denilmektedir.

Buna göre mali tabloların ve bunlara dayanak oluşturan belgelerin doğru ve güvenilir olması ve faaliyetlerinin gerçek mahiyetlerine uygun olarak sağlıklı ve güvenilir bir biçimde muhasebeleştirilmesi gerekmektedir. Bunun için de söz konusu Emanet Hesapları ile bu hesapların dayanağını oluşturan belgelerde yer alan tutarların bir biri ile uyumlu olması gerekmektedir. Kira gelirleri ayrıntılı cetvelinde yer alan ertesi yıla devir tutarları toplamı 283.531,64 TL iken kesin hesap cetvelinde 3.06.01.99 kod numarası ile kira gelirlerinde ilgili gelir toplamının 813.394,90 TL olduğu görülmüştür.

Söz konusu gelir kalemine ilişkin olarak kesin hesap cetvelinde 3.06.01.99 kod numaralı kira gelirlerinde 529.863,26 TL ertesi yıla devir farkı vardır. Kira gelirleri mali tablolarda söz konusu hesapların dayanağını oluşturan ayrıntılı cetvellerden daha fazla devir vermemelidir.

Tablo 16: Gelir Kesin Hesabı İle Kira Gelirleri Farkları Tablosu

Kamu idaresi cevabında; "Belediyemiz kiralama servisi tarafından 2018 yılı içinde yapılan kira tahakkukları toplamı 1.681.202,98 TL olmasına rağmen 415.936,00 TL gelecek yılda (2019) tahsil edileceğinden tahakkukları girilmemiştir. Kalan farkın 7143 Sayılı kanun gereğince yapılan borç yapılandırmasına ilişkin olduğu kayıtlarımız tetkikinden anlaşılmıştır.

Gelecek yıla devir tutarını gösteren yeni tablo ekte sunulmuş ayrıca bu konuda 06/07/2018 tarih ve E. 19957 sayılı Mersin Valiliğine ait yazı yazılmıştır." denilmektedir.

Yeni Gelir Kesin Hesabı İle Kira Gelirleri Farkları Tablosu

Sonuç olarak Kira gelirleri ayrıntılı cetvelinde yer alan ertesi yıla devir tutarları toplamı 283.531,64 TL iken; gelir kesin hesap cetvelinde 3.06.01.99 kod numarası ile kira gelirleri ertesi yıla devir toplamının 813.394,90 TL olması sonucu iki kayıt arasında oluşan 529.863,26 TL farkın açıklanması istenilmiş idi.

Gönderilen kurum cevabında ertesi yıla devir farkının 529.863,26 TL olmayıp 195.401,58 TL olduğu kurum cevabı ile gönderilen aşağıdaki tablodan anlaşılmaktadır. Oluşan bu fark 2018 yılında yapılmayan tahakkuklardan kaynaklanmıştır. Bu farkın ayrıca 2019 yılında kayıtlara alınacağı da bildirilmiştir.

Sonuç olarak 2018 yılı mali tablolarını etkileyen 195.401,58 TL tutarındaki kira gelirleri ertesi yıla devir farkı, mali tablolarından bilançoda 120 gelirlerden alacaklar hesabının 195.401,58 TL hatalı düzenlenmesine yol açmıştır.