2872 sayılı Çevre Kanunu uyarınca ayrılan çevre katkı paylarının hatalı muhasebeleştirildiği ve söz konusu payların 2015 yılından 2020 yılı sonuna kadar Çevre ve Şehircilik Bakanlığına (10.12.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7153 sayılı Kanun öncesi Çevre ve Orman Bakanlığı) aktarılmadığı görülmüştür.

2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 18’inci maddesinde çevre kirliliğinin önlenmesi, çevrenin iyileştirilmesi ve çevre ile ilgili yatırımların desteklenmesi amacıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bütçesine gelir kaydedilmek üzere büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerince tahsil edilen su ve kullanılmış suları uzaklaştırma bedellerinin % 1’inin çevre katkı payı olarak ayrılması ve bu tutarların en geç ertesi ayın on beşine kadar ilgili mal saymanlıkları hesaplarına aktarılması gerektiği; söz konusu gelirin tahsili ve bütçede öngörülen ödeneklerin kullanımı ile ilgili usul ve esasların Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirleneceği ve bu gelirin tahsilatında 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

Yukarıdaki madde hükmüne dayanılarak hazırlanan ve 03.04.2007 tarih ve 26482 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevre Gelirlerinin Takip ve Tahsili ile Tahsilat Karşılığı Öngörülen Ödeneğin Kullanımı Hakkında Yönetmelik’in “Çevre gelirlerinin tahsili” başlıklı 6’ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde “Büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerince; çevre temizlik vergisi, katma değer vergisi dâhil her türlü vergi ve cezadan arındırılmış net metreküp karşılığı su bedeli ve kullanılmış suları uzaklaştırma bedeli olarak tahsil edilen meblağın yüzde biri oranındaki tutar en geç ertesi ayın onbeşine kadar büyükşehir belediyesinin bulunduğu mahaldeki ilgili muhasebe birimi hesaplarına aktarılır ve bütçeye gelir kaydedilir. Büyükşehir belediyelerince ilgili muhasebe birimine yatırılan tutarı gösteren alındı belgesi, tutarın yatırıldığı ayın sonuna kadar ilgili büyükşehir belediyesince Bakanlığa gönderilir” denilmektedir.

Bununla birlikte bütçe geliri olarak tahsil edilip özel kanunları gereğince diğer kurumlara aktarılmak üzere hesaplanan tutarların hangi hesapta izlenmesi gerektiği Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 363-Kamu İdareleri Payları Hesabını düzenleyen

276 ve 277’nci maddelerinde belirtilmiştir. Buna göre çevre katkı paylarının 363-Kamu İdareleri Payları Hesabında takip edilmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemeler neticesinde, aşağıda yer verilen tabloda da görüleceği üzere anılan mevzuat hükümleri uyarınca hesaplanarak Bakanlığına aktarılmak üzere tahsil edilen çevre katkı paylarının, 363-Kamu İdareleri Payları Hesabı yerine zaman aşımına tabi olan 320- Bütçe Emanetleri Hesabı ve 333-Emanetler Hesabında muhasebeleştirildiği ve 2015 yılından bu yana toplam 19.043.024,68-TL tutarında çevre katkı payının ilgili Bakanlığa aktarılmadığı tespit edilmiştir.

Tablo 9: Çevre ve Şehircilik Bakanlığına Aktarılması Gereken Çevre Katkı Payları ve Kayıtlı Olduğu Hesaplar

Bu itibarla 2872 sayılı Çevre Kanunu uyarınca ayrılan çevre katkı paylarının 363-Kamu İdareleri Payları Hesabında izlenmesi ve 2015 yılından 2020 yılı sonuna kadar aktarılmamış olan toplam 19.043.024,68-TL tutarındaki çevre katkı payının Çevre ve Şehircilik Bakanlığına aktarılması gerekmektedir.