Karar Künyesi
Belediye şirketinden doğrudan hizmet alımı yoluyla çalıştırılan işçiler için ayrılmış kıdem tazminatı karşılıkları hatalı muhasebeleştirilmiştir.
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin geçici 24’üncü maddesinin 4'üncü fıkrasında, geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesinin; anılan madde kapsamında yer alan şirketlerce işçi statüsüne geçirilen işçilerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklarının belirlenmesinde esas alınacağı düzenlenmiştir.
Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesinin “Kıdem Tazminatı, Hesaplanması ve Ödenmesi” başlıklı son maddesinde, iş sözleşmesi İş Kanunu’nda belirtilen hallerde sona eren işçiye kıdem tazminatı ödeneceği karara bağlanmıştır.
Belediye ile Belediyenin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarını gerçekleştirdiği şirketi arasında imzalanan Hizmet Alımı Sözleşmesi’nin “Kıdem Tazminatı” başlıklı 21’inci maddesinde yukarıda sözü edilen toplu iş sözleşmesi hükmüne uygun şekilde işçilerin iş akitlerinin 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14’üncü maddesi gereği kıdem tazminatı ödemesini gerektirecek şekilde sonlanması durumunda kıdem tazminatı, arabulucu ve mahkeme giderleri dâhil yapılacak ödemelerin İdare tarafından karşılanacağı hususu düzenlenmiştir.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 500- Net Değer/Sermaye Hesabına ilişkin olarak düzenlenen “Hesabın işleyişi” başlıklı 347’nci maddesinde, daha önce
kayıtlara alınmamış olan yabancı kaynak tutarlarının bu hesaba borç, ilgili yabancı kaynak hesabına ise alacak kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.
Anılan Yönetmelik’in 472- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına ilişkin “Hesabın işleyişi” başlıklı 331’inci maddesinde; hesaplanan kıdem tazminatına ilişkin karşılık tutarlarının, 472- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına alacak, 630- Giderler Hesabına borç kaydedileceği ve vadeleri bir yılın altına düşen kıdem tazminatı karşılıklarının 472- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına borç, 372- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına alacak kaydedileceği hükme bağlanmıştır.
Belediye, personel şirketi ile imzaladığı hizmet alım sözleşmesinin 21’nci maddesi gereği belediye şirketinde kadroya geçirilerek çalıştırılan işçiler için kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğüne girmiştir. Dolayısıyla Belediyenin gelecekte kendisi için yükümlülük doğuracak söz konusu kıdem tazminatı ödemeleri için karşılık ayırması gerekmektedir. Söz konusu kıdem tazminatı karşılıkları, bahsi geçen işçiler için daha önceden ayrılması gerektiği halde ayrılmamışsa ilk kaydın ilgisine göre 372- Kıdem Tazminatı Karşılığı veya 472- Kıdem Tazminatı Karşılığı hesapları ile birlikte 500- Net Değer/Sermaye Hesabına yapılması gerekmektedir.
Belediye şirketinden doğrudan hizmet alımı yoluyla çalıştırılan işçiler için daha önceki yıllarda kıdem tazminatı karşılığı hesaplanmadığı, geçmiş dönemlerden gelen ve 2020 yılında kayıtlara alınan kıdem tazminat karşılıklarının yukarıda belirtilen Yönetmelik hükmüne göre 500- Net Değer/Sermaye Hesabına borç kaydı, karşılığında ise 472- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına alacak kaydı yapılması gerekirken daha önce kayıtlara alınmamış olan söz konusu kıdem tazminatı karşılıklarının doğrudan 630- Giderler Hesabına kaydedilerek muhasebeleştirildiği görülmüştür.
Daha önceki yıllarda hesaplanmayan ve geçmiş dönemlerden gelen kıdem tazminatı karşılıklarının ilk defa kayıtlara alınmasında 500- Net Değer Sermaye Hesabının kullanılması gerekmektedir.