İdare şirketinden doğrudan hizmet alımı suretiyle istihdam edilen personele ilişkin yaklaşık maliyetin hazırlanmadığı ve şirket ile İdare arasında sözleşme imzalanmadığı görülmüştür.

696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından çalıştırılan kişilerin, mahalli idare şirketlerinde işçi statüsüne geçirilmesinin ve Belediyelerin personel çalıştırılmasına dayalı hizmetlerini, doğrudan hizmet alımı suretiyle Belediye şirketlerine gördürebilmesinin yolu açılmıştır. Bu kapsamda, 28.04.2018 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 2018/11608 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları ile Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslar” yürürlüğe konulmuştur.

Mezkûr Usul ve Esaslar’ın “Hizmetlerin gördürülmesi” başlıklı 6’ncı maddesinde;

“1) İl özel idareleri, belediyeler ile bağlı kuruluşları ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikleri, personel çalıştırılmasına dayalı hizmetlerini 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 22 nci maddesindeki limit ve şartlar ile 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendindeki sınırlamalara tabi olmaksızın doğrudan hizmet alımı suretiyle, doğrudan doğruya veya dolaylı olarak, birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası bu idarelere ait şirketlere gördürebilir.

…

1. Bu kapsamda yapılacak personel çalıştırılmasına dayalı hizmetlerin bedelinin tespitinde, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin yaklaşık maliyetin tespitine ilişkin hükümlerine uyulması zorunludur. Bu Usul ve Esaslarda düzenlenmeyen hususlarda Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği eki Hizmet İşleri Genel Şartnamesi ve ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.

2. Bu kapsamdaki hizmet alımlarında taraflar arasında sözleşme imzalanması zorunludur.” denilerek, İdarenin kendine ait şirketinden temin edeceği personel çalıştırılmasına dayalı hizmetler için yaklaşık maliyet hazırlanması ve sözleşme imzalanması zorunlu tutulmuştur.

Yapılan incelemede, İdare ile İdare şirketi arasındaki personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları için yaklaşık maliyet hazırlanmadığı ve sözleşme imzalanmadığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; İdarenin şirket ile 2018, 2019 ve 2020 yıllarında sözleşme imzaladığı, sözleşmenin esaslı konularında değişiklik olmadığı sürece hükümlerinin geçerli olduğu, söz konusu 6’ncı maddede değişen yeni koşullara ve esaslı olmayan hususlara göre yeniden sözleşme imzalanmasının zorunlu olmadığı, İdare şirketi ile yetkili sendika arasında toplu sözleşme imzalandığı, idari ve teknik personel hizmet alımı (696 sayılı KHK gereği) işine ait ana sözleşmeye ilişkin ek bir hüküm getirmediği, ayrıca yine bu sözleşmenin esaslı noktalarını da değiştirmediğinden, sözleşme hükümlerinin devam etmesi uygun görüldüğünden ve işin süresi ile işbu sözleşmenin sendikal sözleşme koşulları dâhilinde kendiliğinden uzadığı, toplu iş sözleşmesi hükümlerinin sözleşmede belirlenen süre boyunca uygulanarak yeniden idari ve teknik personel hizmet alımı (696 sayılı KHK gereği) işine ait sözleşme yapılmasına gerek olmadan yürürlükteki sözleşme doğrultusunda iş ve işlemlerin yürütüldüğü, sözleşmenin otomatik olarak yenileneceği ve toplu sözleşmeye bağlı ödemelerin devam edeceği için yeniden yaklaşık maliyet hazırlanması işlemine gerek duyulmadığı ifade edilmiştir.

Ancak İdare tarafından yapılan personel hizmet alımı sözleşmenin otomatik olarak uzaması, yeniden sözleşme imzalanmasının zorunlu olmadığı, yeniden yaklaşık maliyet hazırlanmasına gerek duyulmadığı minvalindeki açıklamalara katılmak mümkün değildir. Zira bu yorumlar, İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları ile Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın amir hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir. Mezkûr Usul ve Esaslar’ın 6’ncı maddesi uyarınca yaklaşık maliyet tespiti ve taraflar arasında sözleşme imzalanması zorunlu tutulmuştur. Buna göre, İdarenin aksi bir değerlendirmede bulunması hataya neden olacaktır. İdare şirketi ile yetkili sendika arasında imzalanan toplu sözleşme taraflarını bağlamaktadır ve İdare ile belediye şirketi arasındaki personel hizmet alımının yaklaşık maliyet tespit edilmeden, sözleşme imzalanmadan yapılmasına cevaz vermemektedir.

Belediye şirketlerinden personel alımının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22’nci maddesindeki limit ve şartlar ile 62’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendindeki sınırlamalara tabi olmaksızın yapılabilmesi, söz konusu alımlarda herhangi bir usul ve esas olmadığı anlamına gelmemektedir. Her ne kadar, kanun koyucu mezkûr alımları 4734 sayılı

Kanun’da sayılan ihale usulleri ile doğrudan temin yönteminin dışına çıkarmışsa da 696 sayılı KHK bağlamında, yaklaşık maliyetin hazırlanması ve sözleşmenin yapılması hususlarında ihale mevzuatına atıflar yapılmıştır.

Sonuç olarak, İdare şirketlerine yapılacak hakediş ödemelerinin temel dayanağı, İdare ile şirket arasında imzalanan sözleşmelerdir. Buna göre, Hizmet Alım İhaleleri Uygulama Yönetmeliği süreçlerine uyulması, bu kapsamda yaklaşık maliyet cetveli hazırlanması ve hesaplanan bedel üzerinden sözleşme imzalanması gerektiği değerlendirilmektedir.