Yapılan incelemede; maliyetin %50’si Merkezi Yönetim Bütçesine konulan ödenekten,

%50’si İller Bankasından tahsis edilecek kredi ile karşılanmak üzere gerçekleştirilen Mudurnu İçmesuyu, Kanalizasyon ve Yağmursuyu Yapım İşine (SUKAP) ait muhasebe kayıtlarının hatalı olduğu görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı”na ilişkin; “Hesabın Niteliği” başlıklı 204’üncü maddesinde, “Bu hesap, yapımı süren maddi duran varlıklar için yapılan her türlü madde ve malzeme ile işçilik ve genel giderlerin; geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarihte, diğer hallerde işin fiilen tamamlandığını gösteren belgenin düzenlendiği tarihte, ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılıncaya kadar izlenmesi için kullanılır.”, “Hesabın İşleyişi” başlıklı 205’inci maddesinde ise; “Yapılmakta olan yatırımlar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir.

1. Borç

   1. Gerek yılı içerisinde gerekse yıllara sari olarak yapımı süren ve tamamlandığında ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılacak tutarlar, bir taraftan bu hesaba borç, kesintiler ilgili hesaplara, ödenecek tutar 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir.

      …

2. Alacak

   1. Tamamlanıp geçici kabulü yapılan işlere ilişkin tutarlar bu hesaba alacak, ilgili maddi duran varlık hesabına borç kaydedilir.” hükmü yer almıştır.

      Aynı Yönetmelik’in “251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı”na ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 190’ıncı maddesinde; “ Yeraltı ve yerüstü düzenleri hesabı, herhangi bir işin gerçekleşmesini sağlamak veya kolaylaştırmak için, yeraltında veya yerüstünde inşa edilmiş her türlü yol, köprü, baraj, tünel, bölme, sarnıç, iskele, hark ve benzeri yapılar ile bunların eklenti ve bütünleyici parçalarının ve bunlardan tahsise konu edilenlerin izlenmesi için kullanılır”, “<span>Hesabın işleyişi” başlıklı 191’inci maddesinde; </span>“Yeraltı ve yerüstü düzenleri hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir.

      1. Borç

         1. Bütçeye gider kaydıyla gerçekleştirilip, yapılmakta olan yatırımlar hesabında izlenen yeraltı ve yer üstü düzenlerine ilişkin tutarlar yatırımın tamamlanıp geçici kabulün yapılması ile birlikte, bu hesaba borç, 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına alacak kaydedilir.

         2. Bu hesapta kayıtlı yeraltı ve yerüstü düzenlerinin iyileştirilmesi, ömrünün uzatılması veya veriminin arttırılmasına ilişkin olarak bütçeye gider kaydıyla yapılan harcama tutarları, bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir.

         3. Bedelsiz olarak kuruma intikal eden yeraltı ve yerüstü düzenleri tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.”denilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nde; “3- Kısa vadeli yabancı kaynaklar” başlıklı 230’uncu maddesinde, “(1) Bu ana hesap grubu; bir yıl veya faaliyet dönemi içinde geri ödenmesi gereken yabancı kaynakları kapsar.”, “300 Banka Kredileri Heasabı”na ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 232’nci maddesinde “(1) Bu hesap, kurumca banka ve diğer finans kuruluşlarından sağlanan kısa vadeli kredilere ilişkin tutarlar ve bu tutarlara eklenen kur farkları ile 400-Banka Kredileri Hesabında kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına inenlerin izlenmesi için kullanılır.”, yine “4- Uzun vadeli yabancı kaynaklar” başlıklı 299’uncu maddesinde, “(1) Bu ana hesap grubu, bir yılı aşan uzun vadeli yabancı kaynakları kapsar.”, “400 Banka Kredileri Hesabı”na ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 301’inci maddesinde, “(1) Bu hesap, kurumun banka ve diğer finans kuruluşlarına olan vadesi bir yıldan fazla borçlarının izlenmesi için kullanılır”, denilmektedir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca, yapımı devam eden maddi duran varlıklar için yapılan harcamaların “258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı”nda takip edilmesi, geçici kabulü yapılan yapım işlerine ilişkin “258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı”nda yer alan tutarların ise ilgili maddi duran varlık hesaplarına aktarılması, bu kapsamda kullanılan kredilerin anapara taksit ödemelerinden vadesi bir yıl ve bir yılın altında olanların kısa vadeli banka kredileri hesabında, bir yılın üzerinde olanların uzun vadeli banka kredileri hesabında takip edilmesi gerekmektedir.

“Mudurnu İçmesuyu, Kanalizasyon ve Yağmursuyu Yapım İşi” ile ilgili yapılan tespitler şu şekildedir.

-Önceki yıllardan bu yana 830.06.05.07.08 hesapta artan ödenek yıl sonunda “400 Banka Kredileri Hesabı”nın alacağına karşılık, “251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı”nın borcuna kaydedilmektedir.

-31.12.2023 tarihli bilançoda uzun vadeli banka kredi borcu olarak görülen 870.349,50 TL, 2023 yılında 830.06.005.07.08 hesapta kalan ödeneğin 400 no.lu hesaba alacak ve 251 no.lu hesaba borç şeklinde yapılan kayıttan kaynaklanmıştır. Kayıt 25.12.2023 tarih, 1313 sayılı yevmiye fişi ile yapılmıştır.

-Yıl başında açılış kaydında yer alan tutar da bu şekilde kaydedilmiş ve 2023 yılında İller Bankasından gelen aylık listelere göre söz konusu işe ait kredi tutarının, her ay 400 no.lu hesaba borç, “600.05. Merkezi İdare Vergi Gelirlerinden Alınan Paylar” hesabına alacak kaydedildiği görülmüştür.

-İller Bankasına 31.12.2023 itibarıyla toplam kredi borcu 12.578.050,36 TL olup bu tutarın 762.916,76 TL’si 2024 yılında, 11.815.133,60 TL’si 2025 ve sonraki yıllarda ödenecek tutardır. Söz konusu borç tutarı, bilançoda yer almamıştır.

-Yapım işinin geçici kabulü 13.12.2019 tarihinde, kesin kabulü 13.12.2020 tarihinde yapılmıştır. Yatırımın toplam tutarı 23.771.153,01 TL+ KDV’dir.

Yapım işinin tamamının geçici kabulunun yapıldığı yıl 251 no.lu hesaba kaydedilmemesi ve amortismana tabi tutulmaması, aynı zamanda 2024 ve sonraki yıllarda ödenecek kredi ana para borcunun tamamının bilançoda yer almaması yönleriyle mali tablolar gerçeği yansıtmamaktadır.

Belediye tarafından verilen cevap metni; "Mudurnu İçmesuyu, Kanalizasyon ve Yağmursuyu Yapım İşi" (SUKAP) kapsamında yapılan işe ait; “251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı”nın, “257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı”nın, banka kredi borçlarının dönem ayırıcı hesaplar kullanılarak 300 ve 400 no.lu Banka Kredileri Hesaplarının düzeltilmesi gerektiği belirtilmiştir. İller Bankası A.Ş. tarafından yapılan İçme suyu, Kanalizasyon ve Yağmur suyu yapım işi bütçe giderleri …. yılı itibarıyla yapılmaktadır. " şeklindedir.

Belediye tarafından gönderilen cevap değerlendirildiğinde; Cevap bulguyu karşılamamaktadır

Sonuç olarak, yapım işi tutarının geçici kabulünün yapıldığı yıl 251 no.lu hesaba kaydedilmemesi ve amortismana tabi tutulmaması, aynı zamanda 2024 ve sonraki yıllarda ödenecek kredi ana para borcunun bilançoda yer almaması yönleriyle mali tablolar gerçeği yansıtmadığından; "Mudurnu İçmesuyu, Kanalizasyon ve Yağmursuyu Yapım İşi" (SUKAP) kapsamında yapılan işe ait; “251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı”nın, “257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı” ile 2024 ve sonraki yıllarda ödenecek banka kredi borçlarının dönem ayırıcı hesaplar kullanılarak 300 ve 400 no.lu Banka Kredileri Hesaplarına kaydının yapılması gerekmektedir.