Karar Künyesi
Belediyenin mali tablolarında kayıtlı maddi duran varlıkların bazıları için hiç amortisman ayrılmadığı, bazıları için ise olması gerekenden fazla amortisman ayrıldığı görülmüştür.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 187’nci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde, bir yıldan fazla kullanılabilen ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan maddi duran varlıklar için amortisman ayrılması gerektiği; 202’nci maddesinde ise 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabının maddi duran varlık bedellerinin ekonomik ömrü içerisinde giderleştirilmesi ve hesaben yok edilmesini izlemek için kullanılacağı ifade edilmiştir.
Muhasebat Genel Müdürlüğü 47 Sıra Numaralı Genel Tebliği’nin “Amortisman ve Tükenme Payı Süre ve Oranları” başlıklı 6’ncı maddesinde, amortisman ve tükenme payı süresinin, duran varlıkların aktife girdiği yıldan başlayacağı, bu sürenin Tebliğ ekinde belirtilen, varlığın yararlanma süresine göre belirleneceği belirtilmiştir.
Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere İdare tarafından amortismana tabi bir duran varlık satın alındığında, bu varlığın kayıtlı değeri üzerinden kullanım süresine göre hesaplanacak amortisman tutarları ilgili yıllarda gider kaydedilecek ve böylece ilgili varlığın maliyeti, dönemsellik ilkesinin de bir gereği olarak kullanım süresine dağıtılarak giderleştirilecektir.
Yapılan incelemede; Belediyenin aşağıdaki tabloda ayrıntıları gösterilen duran varlıkları için amortisman ayrılmadığı tespit edilmiştir.
Tablo 9: Amortisman Ayrılmayan Duran Varlıklar
Hesap Kodu | Hesap Adı | Varlıkların Toplam Değeri (TL) | Amortismanların Toplam Değeri (TL) | Fark (TL) |
251.xx.01.00 | Boru Hatları | 11.747,78 | 0,00 | 11.747,78 |
251.xx.02.00 | Enerji Nakil Hatları | 5.153.015,99 | 0,00 | 5.153.015,99 |
251.xx.06.01 | Köprüler | 101.282,80 | 0,00 | 101.282,80 |
252.xx.xx.04.13 | Düğün, Tören ve Konferans Salonları | 35.129,30 | 0,00 | 35.129,30 |
252.xx.xx.05.01 | Spor Sahaları | 64.880,06 | 0,00 | 64.880,06 |
252.xx.xx.06.06 | Kültür ve Eğlence Merkezleri | 3.520.493,63 | 0,00 | 3.520.493,63 |
252.xx.xx.07.01 | Kamu Konutları | 28.612,89 | 0,00 | 28.612,89 |
252.xx.xx.09.01 | Alışveriş ve İş Merkezleri | 847.078,66 | 0,00 | 847.078,66 |
253.02.01 | Tarım ve Ormancılık Makineleri | 17.530,00 | 0,00 | 17.530,00 |
254.01.05 | Özel Amaçlı Taşıtlar | 301.568,80 | 0,00 | 301.568,80 |
255.07.01 | Kütüphane Mobilyaları | 24.706,57 | 0,00 | 24.706,57 |
255.07.02 | Basılı Yayınlar | 58.367,92 | 0,00 | 58.367,92 |
10.164.414,40 | 0,00 | 10.164.414,40 |
Amortismana tabi varlıklar için amortisman ayrılmaması nedeniyle 2021 yılı Bilançosunda 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabının, Faaliyet Sonuçları Tablosunda ise 630 Giderler Hesabının noksan gösterilmesine neden olmuştur.
Belediyenin aşağıdaki tabloda gösterilen duran varlıkları için ise kayıtlı değerinden daha fazla amortisman kaydı bulunduğu tespit edilmiştir. Amortismana tabi maddi duran varlıklar için ayrılan amortismanların ilgili maddi duran varlığın değerini aşmaması gerekmektedir. Kayıtlı değerlerinden daha fazla amortisman ayrılan söz konusu maddi duran varlıklar için toplamda 112.894,34 TL daha fazla amortisman ayrılması 2021 yılı Bilançosunda 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabında bu tutar kadar hataya neden olmuştur.
Tablo 10: Kayıtlı Değerinden Daha Fazla Amortisman Ayrılan Duran Varlıklar
Hesap Kodu | Hesap Adı | Varlıkların Toplam Değeri (TL) | Amortismanların Toplam Değeri (TL) | Fark (TL) |
251.xx.04.00 | Kanalizasyon Hatları | 27.174,93 | 54.349,76 | -27.174,83 |
251.xx.09.01 | Su Kuyuları | 18.970,57 | 37.941,14 | -18.970,57 |
251.xx.16.07 | Duraklar | 10.054,68 | 10.815,36 | -760,68 |
252.xx.xx.05.99 | Diğer | 0,00 | 3.000,00 | -3.000,00 |
253.02.01 | Tarım ve Ormancılık Makineleri ve Aletleri | 0,00 | 980,00 | -980,00 |
253.02.02 | İnşaat Makineleri ve Aletleri | 1.977,09 | 3.572,46 | -1.595,37 |
253.02.04 | İş Makineleri ve Aletleri | 0,00 | 54.041,52 | -54.041,52 |
254.02.02 | Tankerler | 0,00 | 2.331,00 | -2.331,00 |
255.01.01 | Döşeme Demirbaşları | 27.774,06 | 28.260,46 | -486,40 |
255.02.04 | Haberleşme Cihazları | 7.291,00 | 8.050,89 | -759,89 |
255.10.01 | Güvenlik ve Korunma Amaçlı Araçlar | 0,00 | 1.950,00 | -1.950,00 |
255.12.02 | Büro Malzemeleri | 0,00 | 844,08 | -844,08 |
TOPLAM: | 93.242,33 | 206.136,67 | -112.894,34 |
Sonuç olarak Belediye mali tablolarında 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı ile 630 Giderler Hesabı gerçek durumu yansıtmamakta olup gerekli düzeltme işlemlerinin yapılarak mali tabloların gerçek durumu yansıtması sağlanmalıdır.