Karar Künyesi
Bazı duran varlık hesaplarının birikmiş amortisman tutarlarının, ilgili duran varlığın kayıtlı değerinden yüksek olduğu ve varlık grubunda kayıtlı varlık bulunmasına rağmen bazı varlıklar için amortisman ayrılmadığı görülmüştür.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “257 Birikmiş amortismanlar hesabı (-)” ile ilgili 202’nci maddesinde; bu hesabın maddi duran varlık bedellerinin ekonomik ömrü içerisinde giderleştirilmesi ve hesaben yok edilmesini izlemek için kullanıldığı ifade edilmiştir.
04.11.2015 tarih ve 29522 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği (Sıra No: 47) Amortisman ve Tükenme Payları Tebliği ile kamu idarelerinin duran varlıklarından hangilerinin amortisman ve tükenme payına tabi tutulacağı, buna ilişkin usul ve esaslar ile uygulanacak amortisman ve tükenme payının süre, yöntem ve oranları belirlenmiştir.
Mezkur Tebliğ’e göre kamu idarelerinde muhasebe sistemine dâhil edilen maddi duran varlıklardan; 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı, 252 Binalar Hesabında yer alan taşınmazlar ile 253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı, 254 Taşıtlar Hesabı, 255 Demirbaşlar Hesabında yer alan taşınırlar için amortisman ayrılması gerekmektedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre, bir yıldan fazla kullanılabilen ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan maddi duran varlıklar için amortisman ayrılması gerekmekte olup duran varlıklar tamamen amorti edilene kadar amortisman ayrılması gerekmektedir. Bu nedenle duran varlıklar için ayrılan birikmiş amortisman tutarları, maddi duran varlıkların kayıtlı değerlerinden fazla olamayacaktır.
Yapılan incelemede, aşağıda ayrıntıları gösterildiği üzere, 252 Binalar Hesabı, 253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı ve 255 Demirbaşlar Hesabındaki kayıtlı maddi duran varlıklar için ayrılan birikmiş amortisman tutarlarının, maddi duran varlıkların kayıtlı değerinden toplam 4.087.598,56 TL fazla olduğu görülmüştür.
Tablo 8:Duran Varlıkların Kayıtlı Değerinden Fazla Ayrılan Amortismanlar Tablosu
Hesap Kodu | Maddi Duran Varlık | Kayıtlı Değeri (TL) | 257-Birikmiş Amortisman Tutarı (-) (TL) | Fark (TL) |
252.01.99 | Diğer | 252.221,41 | 379.233,69 | -127.012,28 |
253.03.01 | Yıkama, Temizleme ve Ütüleme Cihaz ve Araçları | 270.886,44 | 405.662,20 | -134.775,76 |
255.01.01 | Döşeme Demirbaşları | 751.921,36 | 768.209,68 | -16.288,32 |
255.01.05 | Hastanede Kullanılan Demirbaş Niteliğindeki Taşınırlar | 21.016,00 | 25.550,40 | -4.534,40 |
255.02.04 | Haberleşme Cihazları | 203.567,42 | 241.860,08 | -38.292,66 |
255.03.01 | Büro Mobilyaları | 1.729.772,66 | 2.811.279,57 | -1.081.506,91 |
255.03.02 | Misafirhane, Konaklama ve Barınma Amaçlı Mobilyalar | 113.428,63 | 139.437,68 | -26.009,05 |
255.03.03 | Kafeterya ve Yemekhane Mobilyaları | 178.471,03 | 396.321,17 | -217.850,14 |
255.03.05 | Seminer ve Sunum Amaçlı Ürünler | 26.499,00 | 29.868,00 | -3.369,00 |
255.04.01 | Yemek Hazırlama Ekipmanları | 71.887,97 | 75.281,05 | -3.393,08 |
255.07.04 | Bilgi Saklama Üniteleri | 0,00 | 277,77 | -277,77 |
255.08.01 | Eğitim Mobilyaları ve Donanımları | 98.280,00 | 106.742,96 | -8.462,96 |
255.08.04 | Okul Bahçesi ve Oyun Demirbaşları | 11.077,20 | 1.435.296,09 | -1.424.218,89 |
255.09.02 | Salon Sporlarında Kullanılan Demirbaşlar | 21.730,00 | 121.496,44 | -99.766,44 |
255.09.03 | Saha Sporlarında Kullanılan Demirbaşlar | 187.577,00 | 575.093,02 | -387.516,02 |
255.09.99 | Diğer Spor Amaçlı Kullanılan Demirbaşlar | 6.974,00 | 46.492,00 | -39.518,00 |
255.10.01 | Güvenlik ve Korunma Amaçlı Araçlar | 4.644,84 | 8.642,76 | -3.997,92 |
255.10.02 | Kontrol ve Güvenlik Sistemleri | 2.009.880,49 | 2.430.058,19 | -420.177,70 |
255.11.02 | Duvarda Sergilenen Süs Eşyaları | 17.463,05 | 25.825,05 | -8.362,00 |
255.99.02 | Seyyar Tanklar ve Tüpler | 84.574,06 | 87.195,32 | -2.621,26 |
255.99.03 | Sergileme ve Tanıtım Amaçlı Taşınırlar | 300.890,00 | 340.538,00 | -39.648,00 |
TOPLAM | 6.362.762,56 | 10.450.361,12 | -4.087.598,56 |
Diğer yandan aşağıda ayrıntısı gösterilen ve toplam değeri 197.216.322,95 TL olan maddi duran varlıklar için hiç amortisman ayrılmadığı görülmüştür.
Tablo 9:Amortisman Ayrılmayan Duran Varlıklar Tablosu
Hesap Kodu | Maddi Duran Varlık | Kayıtlı Değeri (TL) | 257-Birikmiş Amortisman Tutarı (-) (TL) |
251.07.00. | Yollar | 70.678.804,56 | 0,00 |
251.20.01. | Meydanlar | 74.688.852,76 | 0,00 |
251.20.02. | Parklar ve Yeşil Alanlar | 4.630.124,26 | 0,00 |
251.20.08. | Umuma Ait Binalar | 4.628.541,76 | 0,00 |
251.99.00. | Diğer Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri | 26.017.496,78 | 0,00 |
252.99 | Diğer Binalar | 72.800,00 | 0,00 |
252.04.07 | Kütüphaneler | 748.403,33 | 0,00 |
252.04.08 | Sinema, Tiyatro ve Opera vb. Salonları ve Stüdyoları | 602.827,50 | 0,00 |
252.04.10 | Müzeler, Sanat Galerileri | 1.576.014,04 | 0,00 |
252.04.99 | Diğer | 507.213,30 | 0,00 |
252.05.99 | Diğer | 362.326,80 | 0,00 |
252.06.07 | Kamping ve Günübirlik Alanları | 13.283,00 | 0,00 |
252.09.01 | Alışveriş ve İş Merkezleri | 3.537.278,35 | 0,00 |
252.09.03 | Market ve Süpermarketler | 800.622,11 | 0,00 |
252.09.05 | Dükkan ve İşyeri | 8.128.366,61 | 0,00 |
252.09.99 | Diğer | 220.000,00 | 0,00 |
252.13.00 | Diğer | 3.367,79 | 0,00 |
TOPLAM | 197.216.322,95 | 0,00 |
Netice itibariyle; 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı ile 252 Binalar Hesabı bulunan varlıklar için hiç amortisman ayrılmaması, fazla amortisman ayrılması ve kayıtlarda olmadığı halde amortisman ayrılması mali tablolarda yer alan 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı, 630 Giderler Hesabı ve 590 Dönem Olumlu Faaliyet Sonucu Hesabı’nda hataya neden olunduğundan mali tablolarda yer alan bu hesapların gerçek durumu yansıtmadığı değerlendirilmektedir.