Şirketin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında gerçekleştirmiş olduğu ihalelere ait hakediş ödemelerinde sosyal güvenlik prim borcu kontrollerini yapmadığı görülmüştür.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “Prim ve idari para cezası borçlarının hakedişlerden mahsubu, ödenmesi ve ilişiksizlik belgesinin aranması” başlıklı 90’ıncı maddesinde;

“…

İşverenlerin hakedişleri, Kuruma idari para cezası, prim ve prime ilişkin borçlarının olmaması kaydıyla ödenir. Kesin teminatları ise ihale konusu işle ilgili olarak Kuruma borçlarının bulunmadığının tespit edilmesinden sonra iade edilir. İşverenlerin, kamu idareleri ile döner sermayeli kuruluşlar, bankalar ve kanunla kurulan kurum ve kuruluşlar nezdindeki her çeşit alacak, teminat ve hakedişleri üzerinde işçi ücreti alacakları hariç olmak üzere yapılacak her türlü devir, temlik ve el değiştirme, Kurum alacaklarını karşılayacak kısım ayrıldıktan sonra, kalan kısım üzerinde hüküm ifade eder…” denilmektedir.

Sosyal Güvenlik Kurumu Prim ve İdari Para Cezası Borçlarının Hakedişlerden Mahsubu, Ödenmesi ve İlişiksizlik Belgesinin Aranması Hakkında Yönetmelik’in “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde;

“Bu Yönetmelik, idarelerin ihale yoluyla yaptırdıkları her türlü işleri üstlenenleri kapsar.”,

Aynı Yönetmelik’in “Hakedişten kesinti ve mahsup” başlıklı 6’ncı maddesinde ise;

“İdarece işverenlerin hakedişleri, Kuruma idari para cezası, prim ve prime ilişkin borçlarının olmaması kaydıyla ödenir.

İdare, işverene yapacağı her hakediş ödemesinden önce, işverenin ve varsa alt işverenlerinin Kuruma idari para cezası, prim ve prime ilişkin gecikme cezası, gecikme zammı ve diğer ferilerinden oluşan borçlarının olup olmadığını, üniteden yazı ile sorar. Ünitece, işverenin ve varsa alt işverenlerinin muaccel borcunun bulunmadığı hususu idareye bir aylık süre içinde yazı ile bildirilir. Yazı ile bildirilmediği sürece, idare tarafından işverene hakediş ödenmez.

...

İdarece, işveren ve varsa alt işverenlerinin Kuruma idari para cezası, prim ve prime ilişkin gecikme cezası, gecikme zammı ve diğer ferilerinden oluşan borçlarına mahsup edilmek üzere yapılan kesinti tutarı, ödeme belgesinde gösterilir. Bu kesinti, ödeme makamınca

muhasebe kayıtlarına intikal tarihinden itibaren onbeş gün içinde Kuruma veya Kurumun önceden bildirilen banka hesabına yatırılır. Hakediş miktarı, işverenin ve varsa alt işverenlerinin Kuruma idari para cezası, prim ve prime ilişkin gecikme cezası, gecikme zammı ve diğer ferilerinden oluşan borcunu karşılamazsa, bakiye borç daha sonra ödenecek hakedişlerden aynı yöntemle kesilerek Kuruma ödenir…”,

ifadelerine yer verilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre, idarelerin ihaleli işleri kapsamında düzenledikleri tüm hakedişlerinde; yüklenici veya alt yüklenicilerin idari para cezası, prim ve prime ilişkin borçlarının olup olmaması durumunu kontrol etmeleri ve borç olması durumunda ise, yüklenicilerden gerekli tutarların kesilerek ilgili mercilere gönderilmesi gerekmektedir. Yapılan kesintilerin ödeme emri belgesinde gösterilmesi gerekliliği de ayrıca vurgulanmıştır.

Yapılan incelemede; Şirketin 4734 sayılı Kanun kapsamında gerçekleştirmiş olduğu ihaleli işlerinde, yüklenici veya alt yüklenicilerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na bulunan idari para cezası, prim ve prime ilişkin borçları olup olmadığına dair kontrolleri yapmadan hakediş ödemesi yaptığı tespit edilmiştir.

Bu itibarla, Şirketin 4734 sayılı Kanun kapsamında gerçekleştirmiş olduğu ihaleli işlerinde yüklenici veya alt yüklenicilerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na gönderilmesi gereken idari para cezası, prim ve prime ilişkin borçları olup olmadığına dair kontrolleri yapması gerekmekte olup borcu bulunan yüklenici veya alt yüklenicilerden gerekli kesintileri yaparak ödeme emri belgesinde göstermesi gerekmektedir.