Belediye tarafından bazı ihtiyaçların doğrudan temin suretiyle karşılandığı ve bu usulle yapılan alımların tek teklif ile sonuçlandırılması uygulamasının genellik arzettiği görülmüştür.

22.01.2002 tarih ve 24648 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun “Doğrudan Temin” başlıklı 22'nci maddesinde, maddede belirtilen hallerde ihtiyaçların temini için, ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın idarenin doğrudan temin usulüne başvurulabileceği;

Aynı maddenin (d) bendinde (25/1/2023 tarih ve 32084 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Kamu İhale Kurumunun 2023/1 nolu Kamu İhale Tebliği'nde belirtilen değişiklikler dikkate alınarak), büyükşehir belediyesi sınırları dâhilinde bulunan idarelerde 431.810,00 TL (Yüzyirmibirbindörtyüzbeş Türk Lirası), diğer idarelerde 143.845,00 TL (Kırkbindörtyüzkırküç Türk Lirası) aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlarının bu kapsamda yapılabileceği;

Maddenin devamında ise bu maddeye göre yapılacak alımlarda, ihale komisyonu kurma ve 10'uncu maddede sayılan yeterlik kurallarını arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçlar temin edilebileceği;

Hüküm altına alınmıştır.

Bu bağlamda, doğrudan temin usulüyle yapılan alımlarda görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasa fiyat araştırması yapılacak ve harcama yetkilisince uygun görülen teklif kabul edilecektir. Bu sebeple alım konusu ihtiyacın arz piyasasına göre değerlendirmesi yapılmalı ve arz piyasası geniş olan ihtiyaçlar bakımından yeterli sayıda satıcıdan fiyat alınması piyasa fiyat araştırmasının bir gereği olarak görülmelidir. Piyasa fiyat araştırmasında tek teklif alınması malın rayiç değerinden yükseğe alınmasına ve kamunun zarara uğratılmasına sebep olabilecektir.

Yapılan incelemede ise; ihtiyaçların doğrudan temin usulü ile temininde sadece bir firmadan teklif alınarak alım yapıldığı ve bu uygulamanın genellik arzettiği tespit edilmiştir.

Kamu İdaresi cevabında; bulgudaki tespite katılmış ve bundan sonraki süreçte bu konuya hassasiyet gösterileceği ve rekabet ortamı oluşturulacak sayıda gerçekleştirileceği bildirilmiştir.

Sonuç olarak, Belediye ihtiyaçlarının doğrudan temini durumunda gerekli piyasa değerlendirmesi yapılmalıdır.