İdarenin taşınmaz kiralamalarında, sıklıkla 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesi kullanılmaktadır.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 2’nci maddesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması esas olacağı belirtilmiştir.

Anılan Kanun’un 36’ncı maddesinde ihalelerde kapalı teklif usulünün esas olduğu belirtilmiş ancak, 44 üncü maddede gösterilen işler belli istekliler arasında kapalı teklif usulüyle, 45 inci maddede gösterilen işler açık teklif usulüyle, 51 inci maddede sayılan işler pazarlık, 52 nci maddede gösterilen işler de yarışma usulüyle yaptırılabileceği ifade edilmiştir.

Aynı Kanun’un 51/g maddesi; Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisine izin vermekte ve dolayısıyla Belediyelerin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlar için söz konusu hüküm doğrultusunda pazarlık ihalesi yapılmasına ise imkân vermemektedir. Bahsi geçen “Devletin özel mülkiyetindeki” ve “Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler” ifadeleri ile; Belediyelerin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazların değil, bilakis Hazineye ait olan taşınmazların tarif edildiği açıktır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden; ihalede açıklık ve rekabetin sağlanmasının, Kanun'un temel ilke ve prensiplerinden olduğu ve bu ilke ve prensibin gereği olarak, Kanun’un 36’ncı maddesinde yer alan kapalı teklif usulünün esas usul, diğer usullerin ise belirli şartlar dahilinde uygulanacak istisnai usuller olduğu anlaşılmaktadır.

Nitekim Danıştay 13' üncü Dairesinin 21.10.2008 tarih ve E:2007/4476, K: 2008/6874 sayılı Kararı’nda; belediyelere ait taşınmazların “devletin özel mülkü” ve “devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yer” lerden olmadığı, bu nedenle 2886 sayılı Yasa'nın 51/g maddesi

kapsamında kiralanmasının, trampasının ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi yoluyla devrinin, olanaklı olmadığı gerekçesiyle, iptal eden mahkeme kararının hukuka uygun olduğu” belirtilmiştir.

Söz konusu denetim tespitine binaen, İdare tarafından; 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na göre ihaleye çıkılarak kiralanan taşınmazların kira süresi sonunda; 20.10.2005 tarih ve 25972 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 300 Sıra Sayılı Milli Emlak Genel Tebliği’nin İhale Usulü konu başlıklı X. maddesinin 7. fıkrasındaki “Sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getiren eski kiracısı tarafından kiralanması talep edilen taşınmazlar (otoparklar hariç)” hükmü kıyas edilerek sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getiren eski kiracısı tarafından kiralanması talep edilen taşınmazlar 2886 sayılı Kanunun 51/g maddesi hükümlerine göre Pazarlık Usulü ile ihaleye çıkıldığı, aksi takdirde taşınmaz boş olarak teslim alınıp yeniden 2886 sayılı Kanun hükümlerine göre ihaleye çıkıldığı ifade edilmiştir.

Ancak; bulgumuzda da ifade edildiği üzere, 2886 sayılı Kanun'un 51/g maddesi; Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisine izin vermekte ve dolayısıyla Belediyelerin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlar için söz konusu hüküm doğrultusunda pazarlık ihalesi yapılmasına ise imkân vermemektedir. Bahsi geçen “Devletin özel mülkiyetindeki” ve “Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler” ifadeleri ile belediyelerin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazların değil, bilakis Hazineye ait olan taşınmazların tarif edildiği açıktır. Kamu idaresi cevabında da ileri sürüldüğü gibi Hazine taşınmazlarına ilişkin mevzuat hükümleri belediye taşınmazlarına uygulanamaz.

Yukarıda sayılan nedenlerle, 2886 sayılı Kanunun 51’inci maddesinin (g) bendinde belirtilen Devletin özel mülkiyetindeki taşınmaz kavramının, hazinenin özel mülkiyetinde olan taşınmazları ifade ettiğini kabul etmek gerekir. Dolayısıyla belediyelerin söz konusu maddeden yararlanarak pazarlık usulü ile kendi mülkiyetinde yer alan taşınmazları kiraya vermesi veya üzerlerinde gayri ayni hak tesis etmesi hukuka aykırıdır.