Şirket tarafından çıkarılan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3/g Maddesi Uyarınca Yapılacak Mal ve Hizmet Alımlarında Uygulanacak Esas ve Usuller'e göre yapılan bazı mal veya hizmet alımı ile aynı Kanunun 22/d maddesine göre doğrudan temin yoluyla yapılan bazı yapım işlerinde sözleşme yapılmadığı görülmüştür.

22.08.2009 tarih ve 27327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliği’nin 22.1.1.3. maddesinde;

“Bu madde kapsamında alımı yapılacak malın teslimi veya hizmetin ya da yapım işinin belli bir süreyi gerektirmesi durumunda, alımın bir sözleşmeye bağlanması zorunlu olup bir defada yapılacak alımlarda sözleşme yapılması idarelerin takdirindedir.” denildiğinden doğrudan temin usulüyle alımı yapılacak malın teslimi, hizmetin ya da yapım işinin belli bir süreyi gerektirmesi durumunda alımın bir sözleşmeye bağlanması zorunluluğu bulunmaktadır.

Şirket tarafından 01.03.2011 tarihli ve 2011/5 sayılı Ortaklar Kurulu Kararı ile 4734 Sayılı Kanunun 3/g Maddesi Uyarınca Yapılacak Mal ve Hizmet Alımlarında Uygulanacak Esas ve Usuller belirlenmiştir. Adı geçen Esas ve Usuller’in 29’uncu maddesinde, yapılan bütün ihalelerin, 30’uncu maddede sayılan sözleşmede yer alması gereken hususları içeren bir

sözleşmeye bağlanması gerektiği belirtilmiş, 30’uncu maddesinde sözleşmede yer alması gereken hususlara ilave olarak, sözleşme yapma süresi içinde teslim edilen ve idarece uygun bulunan mal alımlarında sözleşme yapılmasına gerek bulunmadığı ifade edilmiştir. Ancak bu madde de sözleşme yapma süresi hakkında her hangi bir düzenlemeye yer verilmemiştir.

Söz konusu Esas ve Usuller’in dayanağı olan 4734 sayılı Kanun’un 41’inci maddesine göre; ihale kararı ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç 3 gün içinde ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirim yapılması, bildirim tarihinden itibaren 21/(b,c) maddelerine göre yapılan ihalelerde 5 gün, diğer hallerde 10 gün geçmeden sözleşme imzalanmaması gerekmektedir. Aynı Kanunun 42’inci maddesine göre de, 41’inci madde de belirtilen sürelerin bitimini izleyen günden itibaren, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde bu kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren 3 gün içinde ihale üzerinde bırakılan istekliye, tebliğ tarihini izleyen 10 gün içinde kesin teminatı vermek suretiyle sözleşmeyi imzalaması hususu bildirilmesi gerekmektedir. Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin 5/2’nci maddesine göre de, EKAP üzerinden yapılan tebligatlarda bildirim tarihi tebliğ tarihi sayılmaktadır.

Yapılan incelemede, Şirket Ortaklar Kurulunca imzalanan 4734 Sayılı Kanunun 3/g Maddesi Uyarınca Yapılacak Mal ve Hizmet Alımlarında Uygulanacak Esas ve Usuller’e göre mutemetler eliyle alım usulüne göre yapılan ve belirli bir süreyi gerektiren bazı mal veya hizmet alımları ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22/d maddesine göre doğrudan teminle yapılan bazı yapım işlerinde sözleşme düzenlenmediği görülmüştür. Oysa açıklanan mevzuat gereğince; sadece sözleşme süresinde alınan mal alımları için sözleşmeye gerek olmayıp, teslim alınması sözleşme yapma süresini aşan 3-4 aylık, yıllık veya sezonluk peyderpey yapılan alımlar ile yaptırılması belli bir süreyi gerektiren yapım işlerinde sözleşme yapılması gerekmektedir.

Öte yandan Şirket tarafından yaptırılan işlerdeki Teknik Şartnameler'de işin tanımı, alınacak mal veya hizmetin özelliği, işe başlama bitiş tarihleri vb. hususların yer almakta ise de; bunların adı geçen Esas ve Usuller'e göre sözleşmelerde bulunması zorunlu hususları tümüyle kapsamadığı için sözleşme yerine geçmediği görülmüştür.

Sözleşme yapılmadan alınan mal veya hizmet alımları ile yapım işlerine aşağıdaki işler örnek olarak verilmiştir.

Tablo 4: Sözleşme Yapılmamış Bazı Mal/Hizmet Alımı veya Yapım İşleri

Kamu idaresinin cevabında gıda fiyatları ve bazı ürünlerdeki sürekli değişen fiyatlardan ötürü firmalarla sözleşme imkanı bulunmadığı, diğer alımlarla alakalı sözleşmelerle daha hassas davranılacaktır denilmekte ise de; yukarda açıklanan Kamu İhale Genel Tebliği’ne göre doğrudan temin usulüyle alımı yapılacak malın teslimi, hizmetin ya da yapım işinin belli bir süreyi gerektirmesi durumunda alımın bir sözleşmeye bağlanması zorunluluğu bulunmaktadır. Söz konusu Tebliğ’de gıda maddesi alımları vb. herhangi bir istisnaya yer verilmemiştir. Ayrıca yukarda yeralan tabloda görüleceği üzere gıda alımları dışındaki doğrudan teminle yapılan bazı alımlarda da sözleşme yapılmamıştır. Bu nedenlerle doğrudan temin usulüyle alımı yapılacak malın teslimi, hizmetin ya da yapım işinin belli bir süreyi gerektirmesi durumunda alımın bir sözleşmeye bağlanması gerektiğinden hatanın devam ettiği değerlendirilmektedir.

Şirket tarafından çıkarılan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3/g Maddesi Uyarınca Yapılacak Mal ve Hizmet Alımlarında Uygulanacak Esas ve Usuller'e göre sözleşme yapılması zorunlu mal veya hizmet alımları ile aynı Kanunun 22/d maddesine göre doğrudan temin yoluyla yaptırılan belli süreli yapım işlerinde ilgili mevzuatında istenilen zorunlu hususların yer aldığı sözleşmeler yapılması gerektiği değerlendirilmektedir.