İdare mülkiyetinde olmayan, tapuda İdare adına tescili yapılmayan, İdarenin sadece tasarruf yetkisi bulunan taşınmazlar üzerinde inşa edilmiş olan 8 adet tesise ilişkin işletme hakları 10 yıllığına ayni sermaye olarak Belediye Şirketine devredilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 79’uncu maddesinde belediye sınırları içinde bulunan ve sahipsiz arazi niteliğinde olan seyran gâh, harman yeri, koruluk, dinlenme yerleri ve benzeri yerlerin belediyenin tasarrufunda olduğu belirtilmiş, ancak bu yerlerin belediye mülkiyetine geçeceğine ve tapuda belediye adına tescil edileceğine ilişkin bir hükme yer verilmemiştir.

10.07.2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’nun 26’ncı maddesinde, büyükşehir belediyelerinin mülkiyeti veya tasarrufundaki bazı işletmelerin belediye şirketlerine, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesini devredebileceği hüküm altına alınmış olmasına rağmen, 5393 sayılı Kanun’a tabi belediyeler için böyle bir düzenleme yapılmamış, belediyenin tasarrufu altındaki yerlerin devrine ilişkin bir hükme yer verilmemiştir.

13.01.2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 342’nci maddesinde, nakden değerlendirilebilen ve devrolunabilen malvarlığı unsurlarının ayni sermaye olarak şirket sermayesine konulabileceği belirtilmiş, 343‟üncü maddesinde ise konulan ayni sermayeye şirket merkezinin bulunacağı yerdeki asliye ticaret mahkemesince atanan bilirkişilerce değer biçileceği hüküm altına alınmıştır.

6102 sayılı Kanun’un 128’nci maddesinde, taşınmaz mülkiyetinin veya diğer ayni bir hakkın sermaye olarak konulması hâlinde, şirketin bunlar üzerinde tasarruf edebilmesi için tapu siciline tescilin gerekli olduğu ifade edilmiştir. Sermaye artırımı ile ilgili düzenlemelere de 456 ve 457'nci maddelerde yer verilmiştir.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; İdare mülkiyetinde olmayan ancak tasarrufunda bulunan park alanlarındaki toplam 8 adet tesisin (çay evi, otopark, kafeterya vs.) 10 yıllık işletme hakkının, İdarenin sermayesinin tamamına sahip olduğu Kırlangıç Yaşam Alanları Turizm Sanayi ve Ticaret AŞ’ye ayni sermaye olarak devredildiği görülmüştür.

Türk Ticaret Kanunu’na göre ortaklar tarafından şirkete ayni sermaye konulması mümkün ise de bu işlemin yine Kanun’da belirtilen şart ve usullerle yapılması gerektiği açıktır. Kanun’da ayni sermaye olarak konulabilecek malvarlıkları sayılırken söz konusu varlıkların devrolunabilir nitelikte olması gerektiği belirtilmiştir.

Diğer bir ifade ile belediye sınırları dâhilinde bulunan bu parklardaki (çay evi, otopark, kafeterya vs.) işletmeler her ne kadar idarenin mülkiyetinde olsa dahi, mülkiyeti kendisine ait olmayıp tasarruf yetkisi olan parklar üzerinde yapıldığından bu yapılar satışa ve mülkiyet devrine konu olamaz.

Dolayısıyla bu yerlerin sadece tasarruf yetkisi Kanun’la belediyelere verilmiş, söz konusu yerler tapuda belediye adına tescil edilmemiştir. Mezkûr yerlerin nasıl ki satışı mümkün değilse ayni sermaye olarak bir şirkete devredilmesi ve tasarruf hakkının kaybedilmesi de mümkün değildir.

Kanun’da söz konusu yerlerin tasarruf yetkisi belediyelere verilmiş olmasına rağmen bu yetkinin devredilebileceğine ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Bu yönde bir yasal düzenleme bulunmadığı sürece, sermaye olarak; söz konusu kamu ortak kullanımı alanlarının üzerindeki tasarruf yetkisinin Belediye şirketine devredilmesi mümkün görülmemektedir.

Söz konusu denetim tespiti üzerine İdare; sermayesinin tamamına sahip olduğu Kırlangıç Yaşam Alanları Turizm Sanayi ve Ticaret AŞ’ye 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nu hükümlerine göre verilen mahkeme kararı doğrultusunda ayni sermaye olarak taşınmazların kullanma ve faydalanma haklarının devredildiğini beyan etmiştir.

Ancak; 6102 sayılı Kanun’un 128’nci maddesinde, taşınmaz mülkiyetinin veya diğer ayni bir hakkın sermaye olarak konulması hâlinde, şirketin bunlar üzerinde tasarruf edebilmesi için tapu siciline tescilin gerekli olduğu ifade edilmiştir. Halbuki İdarenin devretmiş olduğu taşınmazlar üzerinde yalnızca tasarruf yetkisi olduğu ve bu taşınmazların İdare adına tapu siciline tescilinin yapılmadığı yukarıda belirtilmiştir.

Netice olarak; İdare mülkiyetinde olmayan ve sadece kullanım hakkına konu olan yerler üzerine İdarece yaptırılan ve işletilen işletmelerin sermeye artırımı şeklinde olmak üzere Belediye şirketine devredilmesi yasal düzenlemeye uyarlı değildir.

Tablo 8:Belediye Şirketine Devredilen Yerler