Döner Sermaye İşletmesi kaynakları aracılığıyla temin edilen demirbaş ve diğer dayanıklı taşınırların tamamının Üniversite özel bütçesine devredildiği görülmüştür.

18.06.2020 tarih ve 31159 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yükseköğretim Kurumları Döner Sermaye İşletmelerinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelik’in “Taşınır işlemleri” başlıklı 13’üncü maddesinde;

“(1) İşletmelerce edinilen taşınırların kayıtlara alınmasında, verilmesinde ve izlenmesinde, 28/12/2006 tarihli ve 2006/11545 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Taşınır Mal Yönetmeliği hükümleri uygulanır.

(2) Döner sermaye işletmesinin genel yönetim faaliyetlerinde kullanılan dayanıklı taşınırlar hariç, döner sermaye gelirleri ile alınan araç, gereç ve diğer demirbaş eşya (canlı demirbaş hariç) en geç satın alındığı ay sonu itibarıyla gelirin elde edildiği yükseköğretim kurumu taşınır birimine devredilir.” hükümleri yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere, Döner Sermaye İşletmelerinin taşınır işlemlerinde, Taşınır Mal Yönetmeliği hükümlerinin uygulanması gerekmektedir. Döner sermaye işletmesi gelirleri ile alınan araç, gereç ve diğer demirbaş eşyalar (canlı demirbaş hariç) en geç satın alındığı ay sonu itibarıyla gelirin elde edildiği yükseköğretim kurumu taşınır birimine devredilecektir. Ancak devri yapılacak taşınırlar içerisinde döner sermaye işletmesinin genel yönetim faaliyetlerinde kullanılan dayanıklı taşınırlar hariç tutulacak, söz konusu taşınırlar Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü kayıtlarında tutulacaktır. Genel yönetim faaliyetlerinde kullanılan dayanıklı taşınırlardan kasıt, işletmenin genel yönetim fonksiyonu ile ilgili olarak yapılan ve üretimle ya da satılan mal veya hizmet maliyeti ile doğrudan ilişkisi kurulamayan dayanıklı taşınırlardır. Başka bir deyişle, genel yönetim faaliyetlerinin icrasında kullanılan büro mobilyaları, bilgisayar gibi çeşitli demirbaşların ilgili birimlere devri gerçekleştirilmeyecektir.

Yapılan incelemede, Ordu Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi kaynakları ile alınan tüm taşınırların ayrım yapılmadan Üniversite özel bütçesine devredildiği görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Taşınır Mal Yönetmeliği’nde, taşınır işlemlerinde harcama yetkilileri ile taşınır kayıt ve kontrol yetkililerinin sorumluluk esasları düzenlenmektedir. Dolayısıyla ayrı bir bütçesi ve muhasebe sistemi bulunan Döner Sermaye İşletmesinin tüm dayanıklı taşınırlarının Üniversite özel bütçesine devredilmesi hem sorumluluk tespitini güçleştirmekte hem de Üniversite ve İşletme mali tablolarındaki taşınır hesaplarının gerçeği yansıtmamasına neden olmaktadır.

2020 yılı içerisinde 253 Tesis Makine ve Cihazlar Hesabından 134.289,52 TL, 255 Demirbaşlar Hesabından 197.313,92 TL olmak üzere toplam 331.603,44 TL’lik taşınırın tamamının özel bütçeye devrinin yapıldığı görülmüştür. Söz konusu taşınırların özel bütçeye devri yapılırken İşletmenin genel yönetim faaliyetlerinde kullanılıp kullanılmadığına

bakılmamış, Döner Sermaye İşletmesi bünyesinde bulunan dayanıklı taşınırların tamamı devredilmiş ve İşletmenin muhasebe kayıtlarından çıkışları yapılmıştır.

Dolayısıyla söz konusu husus, İşletmenin 2020 yılı bilançosunda dayanıklı taşınır hesaplarının hiç yer almamasına sebep olmuştur.

Sonuç olarak, 2020 yılı içerisinde genel yönetim faaliyetleri kapsamında demirbaş alımı yapılmadığı ifade edilse de muhasebe kayıtlarında çeşitli demirbaş alımlarının yapıldığı tespit edilmiş olması nedeniyle İşletmenin genel yönetim faaliyetlerinde kullanılan dayanıklı taşınırlarına ilişkin muhasebeleştirme işlemlerinin Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde yapılması, Döner Sermaye İşletmelerinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelik hükmü uyarınca da, İşletmenin, genel yönetim faaliyetlerinde kullanılan dayanıklı taşınırlar hariç, döner sermaye gelirleri ile alınan araç, gereç ve diğer demirbaş eşyanın aylık olarak özel bütçeye devredilmesi, dolayısıyla mali tabloların eksiksiz ve doğru sonuç verebilmesinin sağlanması gerektiği değerlendirilmektedir.