Kamu idarelerinin faaliyet alacakları ve kurum alacakları dışında kalan ve kamu idarelerince tespit edilen kamu zararından doğan alacaklar ile diğer alacakların izlenmesi için kullanılan Kişilerden Alacaklar Hesabında yer alan tutarlar içerisinde yıllar itibarıyla devreden alacakların bulunduğu, tahsil işlemlerinin düzenli olarak yapılamadığı, bazı alacakların takibinin yapılmasını mümkün kılan kayıtların İdarece tutulmadığı anlaşılmıştır.

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin; 82’nci maddesinde niteliği belirtilen 140 Kişilerden Alacaklar Hesabına ilişkin işlemler Yönetmelik’in 83’üncü maddesinde ayrıntılarıyla açıklanmıştır. Madde hükmünde bu hesapta takip edilmesi gereken alacakların mahiyeti sayılmakla birlikte hesapta kayıtlı alacaklardan kanunlarında tahsil şekli hakkında özel hükümler bulunanların bu hükümlere göre takip ve tahsil edileceği, diğer alacakların ise Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre takip ve tahsil edileceği belirtilmiştir.

Bununla birlikte 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun 50’nci maddesinde bütün mali işlemlerin muhasebeleştirilmesi ve her muhasebe kaydının belgeye dayanmasının şart olduğuna hükmedilmiş; Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 15’inci

maddesinde de bütün muhasebeleştirme işlemlerinin kanıtlayıcı belgelere dayandırılmasının zorunlu olduğu vurgulanarak; kanıtlayıcı belgelerin, muhasebeleştirme belgesinin hazırlanmasını gerektiren ve ilgili mevzuatında belirtilen belgelerden oluştuğu ifade edilmiştir.

Ancak yapılan incelemelerde 140 Kişilerden Alacaklar Hesabında takip edilen 2.741.725,59 TL’nin tahsil edilmeden ertesi yıla devrettiği görülmüştür. Aşağıdaki tabloda da özetlendiği üzere 2002 yılı ve sonraki yıllarda kayıtlara alınmış ve tahsili henüz yapılmamış 556 alacak dosyasının bulunduğu anlaşılmıştır.

‌Tablo 11: 140 Hesabında Takip Edilen Alacakların Kayıtlara Alınma Tarihi

Takip edilen alacak dosyalarından 407 adedinin ilişik kesme, istifa, rapor ve ücretsiz izinden kaynaklanan personel alacakları olduğu tespit edilmiştir. Alacakların büyük bir kısmı benzer nitelikte işlemler sonucu meydana gelmiş olsa da tahsiline ilişkin bir prosedür ve tahsilin gecikmesini önlemeye yönelik kontrol süreçlerinin Üniversite yönetimi tarafından oluşturulmadığı anlaşılmıştır. Yine hesapta takip edilen 62.614,82 TL alacağa ilişkin açılmış

bir dosya bulunamadığından alacağın gerekçesinin ve sorumlularının tespit edilemediği görülmüştür.

Muhasebe kayıtlarının belgeye dayandırılmasının sağlanması, dosyası bulunmayan alacakların gerekçelerinin belirlenerek ilgili kayıt ve tahsilatların yapılması, bu hesaptaki alacağın doğmasını müteakip derhal tahsil işlemlerine başlanması, zorunlu hallerde Rektörlükçe hukuki yolların uygulamaya konulması gerekmektedir.