Belediyenin bir kısım ihalelerine ilişkin fiyat farkı ödemelerinde, Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine göre işin fiilen yapıldığı tarih ve miktarlar yerine iş programının esas alındığı görülmüştür.

Yapım işlerine ait sözleşmelerin “İş programı” başlıklı 12’nci maddesinde,

“12.1.Yüklenici, iş programını yer tesliminin yapıldığı tarihten itibaren on beş gün içinde, sözleşme bedeli üzerinden bir günde yapılması gereken iş tutarını hesaplayarak, ödeneklerin yıllara göre dağılım esasları ile varsa işin kısımları ile bitirme tarihlerini de dikkate alarak İdarece verilen örneklere uygun olarak hazırlar. Bu programda ayrıca; iş kalemleri, aylık imalat ve iş miktarları, (ihzarat ödemesi öngörülen işlerde ihzaratı) yıllık ödenek dilimleri ve bunların aylara dağılımı gösterilir ve iş programı en az dört nüsha hazırlanarak onaylanmak üzere İdareye teslim edilir.

(…)

12.3. İş programının hazırlanması ve uygulanması ile ilgili diğer hususlarda Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümleri uygulanır.” hükümleri yer almaktadır.

Sözleşme ekleri arasında yer alan Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “İş programı” başlıklı 17’nci maddesinde ise yüklenicinin, sözleşme veya eklerinde belirlenen süre içinde idarece verilen örneklere uygun bir iş programını hazırlayarak onaylanmak üzere idareye teslim edeceği ve idarece onaylanmış iş programına aynen uymak zorunda olduğu hükme bağlanmıştır.

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “İş programı ve ödenek dilimi” başlıklı 7’nci maddesinde ise sözleşme imzalandıktan sonra iş kalemlerinin, aylık imalatın, ihzaratın ve yıllık ödenekler ile bunların aylara dağılımını gösteren ayrıntılı bir iş programının hazırlanarak idarenin onayına sunulacağı; herhangi bir aya ait nihai iş programına yüklenicinin kusuru nedeniyle uyulmadığı takdirde daha sonraki aylarda yapılacak imalatlarda, imalat miktarı iş programına uygun hale gelinceye kadar, fiyat farkı hesaplanırken, iş programına göre gerçekleştirilmesi gereken ayın endeksi ile işin fiilen gerçekleştirildiği ayın endeksinden düşük olanının esas alınacağı; idarenin talebi olmaksızın yüklenici iş programına nazaran daha fazla iş yapması durumunda ise işin fiilen yapıldığı ayın esas alınarak fiyat farkı hesaplanacağı belirtilmiştir.

Görüleceği üzere yükleniciye ödenecek fiyat farkı, imalatın iş programına uygunluğuna göre hesaplanır. Yüklenicinin iş programında öngörülen aylık iş tutarının gerisinde kaldığı durumlarda, sonraki ayda yapılacak işler için fiyat farkı hesabı, eksik gerçekleşen iş miktarı tamamlanıncaya kadar uygulama ayı ile ödenek ayı endeksi kıyaslanarak düşük olan endeks üzerinden hesaplanır. Ancak bazı ihalelerde yüklenicinin yapmış olduğu imalat miktarına göre değil mevcut iş programında o ay için varsayılan miktara göre fiyat farkı hesaplamasının yapıldığı ve endeks kıyaslamasına girilmediği görülmektedir. Bu durum yüklenicinin iş programından eksik veya fazla iş yapıyorsa olması gerekenden fazla ödeme almasına sebebiyet vermektedir.

Yukarıda bahsi geçen hataların yapılmaması için, hakedişlerin mümkün olduğunca aylık düzenlenmesi, çeşitli sebeplerle aylık düzenlenemiyorsa her ay yapılan işlerin icmalinin yüklenici ile çıkarılarak aylık imalat miktarlarının karşılıklı olarak tespitinin yapılması ve tutanağa bağlanması, eğer tutanağa bağlanmıyorsa şantiye defterinin mevzuata uygun tutulması sağlanarak aylık imalat miktarlarının tespitinin yapılmasının sağlanması, yükleniciye ödenecek fiyat farkı hesabının, yukarıya alınan mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar çerçevesinde yürütülmesi gerekmektedir.