İdarenin nakit tahsilat yapan vezneleri bulunmasına karşın 100-Kasa Hesabı ve 108- Diğer Hazır Değerler Hesabının kullanılmadığı, gün içinde gerçekleşen tahsilatların bankaya gönderilerek doğrudan 102-Banka Hesabına kayıt yapıldığı görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun “Kayıt zamanı” başlıklı 50'inci maddesinde “Bir ekonomik değer yaratıldığında, başka bir şekle dönüştürüldüğünde, mübadeleye konu edildiğinde, el değiştirdiğinde veya yok olduğunda muhasebeleştirilir. Bütün malî işlemlerin muhasebeleştirilmesi ve her muhasebe kaydının belgeye dayanması şarttır.” hükmüne yer verilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmelik'in; “100 Kasa Hesabının Niteliği” başlıklı 49'uncu maddesinde; kanuni dolaşım niteliğine sahip ulusal paraların alınması, verilmesi ve saklanmasına ilişkin işlemlerin kasa hesabı üzerinden yapılacağı, “Hesabın işleyişi” başlıklı 51'inci maddesinde; Kasaya yatırılan tutarlar bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak; Kasa ihtiyacı için veznedarca bankadan çekilip kasaya konulan tutarlar bu hesaba borç, 108- Diğer Hazır Değerler Hesabına alacak; Kasadan yapılan ödemelerin bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç; Kasa varlığından bankaya yatırılmak üzere gönderilen tutarlar bu hesaba alacak, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına borç kaydedileceği düzenlenmiştir.

Aynı Yönetmelik'in “108-Diğer Hazır Değerler Hesabının işleyişini” açıklayan 72’nci maddesinin (1) numaralı fıkrasının (b-3) bendinde ise, “kasa varlığından bankaya yatırılmak üzere gönderilen tutarlardan, bankaya yatırıldığı anlaşılanların bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabına borç kaydedileceği” ifade edilmiştir.

Bu doğrultuda yapılan incelemeler neticesinde, İdarenin 11 adet veznesi bulunmasına ve yoğun bir şekilde tahsilat yapılmasına rağmen 100-Kasa Hesabının kullanılmadığı, gün içinde yapılan tahsilatların teslimat müzekkeresi ile bankaya gönderildiği ve 102-Banka Hesabına kaydedildiği görülmüştür. Muhasebe programı üzerinden yapılan tespite göre yıl içinde vezne aracılığıyla yapılan tahsilat tutarı toplamı 39.670.122,26 TL'dir.

Fiilen vezne bulunması ve vezne aracılığıyla tahsilat yapılmasına rağmen 100-Kasa Hesabı ile kasadaki tutarların bankaya gönderilmesinde kullanılması gereken 108-Diğer Hazır Değerler Hesabının da kullanılmaması ilgili mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.

İdare tarafından, 2021 yılından itibaren ilgili muhasebeleştirme işlemlerinin belirtilen şekilde yapılmaya başlanıldığı bildirilse de; bunun 2020 yılı mali tablolarında oluşan hatayı düzeltici etkisi bulunmamaktadır.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar çerçevesinde; muhasebe veznelerince gün içinde toplanan kanuni dolaşım niteliğine sahip ulusal paraların alınması, verilmesi, saklanması ve bankaya gönderilmesi gibi durumlarda, tahsilatların günlük kontrolünün yapılması amacıyla 100-Kasa Hesabı ile 108-Diğer Hazır Değerler Hesabının kullanılması gerekmektedir.