Fırat Üniversitesinde yapılan incelemelerde, Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğine aykırı olarak işçiler için de bütçeden para aktarıldığı ve işçilere maliyetin altında yemek satışı yapıldığı tespit edilmiştir.

Devlet memurlarının yiyecek yardımından hangi hallerde, ne şekilde faydalanacaklarını ve bu yardımın uygulanması ile ilgili esasları düzenleyen Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinin “Yardım Şekli” başlıklı 3’üncü maddesinde “Yiyecek yardımı sadece yemek verme şeklinde yapılır. Bu yardım, nakden veya kupon, kart, fiş, bilet ya da bu mahiyette bir ödeme aracı verilmek suretiyle yapılamaz.” denilmektedir. Yönetmelik’in “Yemek Servisi Giderleri” başlıklı 4’üncü maddesinde de “Yiyecek yardımının gerektirdiği giderler, yemek maliyetlerinin Ankara, İstanbul ve İzmir illeri için üçte ikisini, diğer iller için yarısını aşmamak üzere, bu Yönetmelik kapsamına dâhil memur kadrosu adedine göre kurum bütçelerine konulacak ödeneklerle karşılanır. Ödenek dağıtımı yemek servisi kurulacak kurumdaki memur sayısı dikkate alınmak suretiyle yapılır. Yemek bedelinin bütçeden karşılanamayan kısmı yemek yiyenlerden alınır. ….” hükmü yer almaktadır. Yönetmelik’in “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde ise bu Yönetmelik’in 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlar hakkında uygulanacağı açıkça hükme bağlanmıştır.

Yukarıda zikredilen mevzuat hükümleri çerçevesinde Fırat Üniversitesi, İdari ve Mali İşler Başkanlığı (İMİD) bütçesine bu amaçla konulmuş olan ödenekten yemek hizmeti sunan Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığının (SKS) bütçesine aktarımda bulunmuştur. Ancak yapılan incelemelerde yemekhanede (Üniversite Evi) yemek yiyen akademik ve idari personelin yanında işçi personel için de hesaplanan yemek adedi üzerinden ödenek aktarımında bulunulduğu tespit edilmiştir.

SKS tarafından 2021 yılı için bir adet yemek maliyeti ortalama 20 TL olarak belirlenmiştir. Yönetmelik’in 4’üncü maddesine göre bu bedelin yarısı (10 TL) için 2021 yılında satışı yapılan 35.120 adet yemek karşılığında toplamda 351.120,00 TL bütçeden ödenek olarak aktarılmıştır. Ancak 35.120 adet yemek içinde akademik ve idari personelin yanında işçilere yapılan satışlar da bulunmaktadır. Böylece Yönetmelik’e aykırı olarak işçi personel de sübvanse edilmiş olmaktadır. Oysa toplu iş sözleşmesi kapsamında işçi kadrosundaki personele yemek yardımı olarak destek verilmekte olup bu tutar 2021 yılı için 14,54 ve 15,27 TL’dir. Üniversitenin tüm personeline fiş ile satış yapılması dolayısıyla yemek satış adetlerinin

ayrıştırılamıyor olduğu ifade edilmiş olmakla birlikte, basit bir kartlı sistem ile bu konunun çözülmesinin mümkün olduğu değerlendirilmektedir.

Söz konusu uygulamanın sebep olduğu bir diğer sorun ise işçi personele maliyet bedelinin altında yemek satışı yapılmasıdır. Kamu kaynağının etkin, ekonomik ve verimli kullanılması ve aynı zamanda kamunun ürettiği mal ve hizmetlerin mevzuata dayalı muafiyetler hariç ücretsiz ya da indirimli olarak satışının yapılmaması ilkeleri gereği maliyetin altında yemek ücreti belirlenmemesi gerekmektedir.

Sonuç olarak yukarıdaki mevzuat hükümleri çerçevesinde; Fırat Üniversitende yemek satışlarının işçi ve diğer personele kaç adet yapıldığının kolaylıkla tespit edilebildiği bir kartlı sistem ile ayrıştırılması, Yönetmelik’e göre bütçeden yemek yardımı aktarımının bütçeden sadece akademik ve idari personel için yapılması ve işçi kadrosundaki personele zarara sebebiyet vermeyecek şekilde maliyet fiyatının altında yemek ücreti belirlenmemesi gerektiği değerlendirilmektedir.