Anahtar teslim götürü bedel teklif alınarak ihale edilen yapım işlerine ilişkin yapılan incelemelerde, uygulama projesi ve mahal listesinde yer almayan ilave işlerin teknik

gerekçelerle iş artışı yapılarak projeye dahil edildiği, proje değişikliğine bağlı olarak esas projede yer alan bir kısım imalatlardan vazgeçildiği tespit edilmiştir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 21’inci maddesinin birinci fıkrasında;

"Yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan işin;

1. Sözleşmeye esas proje içinde kalması,

   
   

2. İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması,

şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin

% 10’una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen yapım işleri sözleşmelerinde ise % 20’sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir." denilmiştir.

Şartname hükümlerine göre; anahtar teslim götürü bedel sözleşmeye bağlanan yapım işlerinde iş artışına gidilebilmesi için öncelikle devam eden yapım işine ilişkin öngörülemeyen durumlar ortaya çıkmış olmalıdır. Öngörülemeyen durumun iş artışını gerekli kılması halinde ise artışa konu olan işin sözleşmeye esas proje içinde kalması ve idareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması gerekmektedir.

İhale edilecek yapım işine ilişkin olarak ihale öncesinde anahtar teslim götürü bedel sözleşme mantığına uygun şekilde ihale dokümanlarının (uygulama projeleri, plan, kesitler, proje dipnotları, mahal listeleri, teknik şartnameler, imalat tarifleri ve diğer sözleşme eki dökümanların) tamamı birbirleriyle uyumlu şekilde hazırlanmalı, ayrıca ihale dokümanları ile ekleri fen ve sanat kurallarına, tüm mer’i yapı ve imalat mevzuatlarına uygun ve eksiksiz hazırlanmalıdır. Uygulama projesi, mahal listeleri veya teknik şartnamenin eksik ya da hatalı hazırlanmasına bağlı olarak imalat değişikliğine gidilmesi, zorunlu olmadığı halde bazı imalatların yapımından vazgeçilmesi ve/veya değiştirilmesi, ihale gününden sonra bir kısım imalatlar için iş artışı kapsamında ödeme yapılması, “rekabet” ve “eşit muamele” ilkelerine aykırılık oluşturmaktadır. İhale dokümanlarının ihtiyaçları ve teknik gerekleri tam olarak tanımlayabilecek şekilde hazırlanmaması nedeniyle sözleşmelerin tadil edilmesi gerekliliğinin ortaya çıktığı görülmüştür.

6.860.000 TL bedelle ihale edilen Yunus Emre Kampüsü Muhtelif Tadilat İşleri büyük onarım işinde; 659.420,69 TL iş artışı yapılarak mediko sosyal merkezi dış cephelerinde pencere doğramalarının yenilenmesi, iç cephede ise zemin kaplamalarının yenilenmesi, bedensel engelli WC yapılması, merkez yemekhane bodrum kat duvarlarına alçı sıva yapılması, kongre merkezi kazan dairesine proje harici elektrik tesisatı çekilmesi gibi işler projeye dahil edilmiştir. 6.820.000 TL bedelle ihale edilen Mavi Hastane Olarak Kullanılan Binanın Tadilatı ile Yabancı Diller Yüksekokuluna Dönüştürülmesi İşine ilişkin, 671.783,12 TL iş artışı yapılarak mevcut duvar ve tavanlardaki bozuk yüzeylerin alçı sıva ile düzeltilmesi, eskimiş durumda olan ve yağışlarda akıtan tüm çatı kiremitleri, kiremit altı su yalıtımı membranları, yağmur olukları, yağmur boruları ve mermer harpuştaların yenilenmesi, güvenlikli iş iskelesi kurularak tüm dış cephelerdeki eskimiş ve yer yer dökülmüş pencere etrafı söveleri ile dış cephe sıvalarının yenilenmesi, tüm cephelere boya yapılması ve dekoratif tuğla kaplama yüzeylerin temizlenmesi gibi işler projeye dahil edilmiştir.

Anılan yapım işlerine ilişkin olarak, işin yapımı sırasında zorunluluktan kaynaklanan imalatların ortaya çıktığı belirtilmiş olsa da, söz konusu gerekçeyi Kanun'un 21'inci maddesi kapsamında değerlendirmek mümkün görünmemektedir.

İşin yapımı esnasında, gerekçesi oluşmadığı halde projede değişikliğe gidilmesi, 4734 sayılı Kanun hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir. İşin yapım sürecinde oluşabilecek proje değişikliklerini bertaraf edebilmek amacıyla ihale süreci öncesinde, yapılacak işin tüm teknik ayrıntılarıyla değerlendirilmesi önem arz etmektedir. Kamu ihale mevzuatı çerçevesinde, anahtar teslim götürü bedel ile sözleşmeye bağlanan yapım işlerinde ihale dökümanlarının tam ve eksiksiz hazırlanması ve proje kapsamında yaptırılacak tüm işlerin yaklaşık maliyete dahil edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.