Kamu İdaresinin mülkiyeti ve tasarrufunda bulunan reklam alanlarının Belediye Meclisi tarafından alınan karara istinaden yapılan protokol uyarınca profesyonel spor kulübünün vakfına devredildiği görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Bütçelerden Yardım Yapılması” başlıklı 29’uncu maddesinin birinci fıkrasının ilk cümlesinde; gerçek veya tüzel kişilere kanunda veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamayacağı, yardımda bulunulamayacağı veya menfaat sağlanamayacağı belirtilmiştir. Ancak söz konusu fıkranın ikinci cümlesinde genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde öngörülmüş olmak kaydıyla; kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılabileceği ifade edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Diğer Kuruluşlarla İlişkiler” başlıklı 75’inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde; belediyenin, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda dernek ve vakıflar ile ortak hizmet projesi gerçekleştirebileceği ifade edilmiş olup anılan 75’inci maddenin üçüncü fıkrasında 5018 sayılı Kanun’un 29’uncu maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesinin belediyeler için uygulanmayacağı hüküm altına alınmıştır.

Diğer yandan 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin Görev ve Sorumlulukları” başlıklı 14’üncü maddesinde; belediyelerin gerektiğinde sporu teşvik etmek amacıyla amatör spor kulüplerine ayni ve nakdî yardım yapabileceği ve gerekli desteği sağlayabileceği şartları ile birlikte düzenlenmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca belediyelerin bütçelerinde öngörülmesi koşulu ile dernek ve vakıflara yardım yapılmasının ve menfaat sağlanmasının mümkün olmadığı açıktır. Ancak belediyelerin, amatör spor kulüplerine belirli sınırlamalar dahilinde ayni ve nakdi yardımda bulunabileceği, dernek ve vakıflar ile gerçekleştirmiş olduğu ortak hizmet projelerine istinaden de görev alanları dahilinde kamu kaynaklarının kullandırılması bakımından birtakım taahhütler altına girebileceği değerlendirilmektedir.

Yapılan incelemede profesyonel futbol kulübü ile ilintili Vakfın talebine istinaden 06.09.2017 tarih ve 17/200 sayılı Belediye Meclis Kararı ile reklam alanlarının, 5393 sayılı Kanun’un 75/c maddesine göre protokol yapmak suretiyle anılan vakfa tahsis edilebilmesi için Belediye Başkanına yetki verildiği görülmüştür. Söz konusu yetki uyarınca yapılan protokol kapsamında da mülkiyeti Kamu İdaresine ait 200 Bilboard, 10 Megalight, 10 Megaboard ve daha sonrasında ihdas edilecek olan reklam alanlarının işletme hakkının mevzuata aykırı bir şekilde 15 yıl süre ile bahsi geçen Vakfa devredildiği tespit edilmiştir.

Her ne kadar taraflar arasında yapılan Protokol’ün 3’üncü maddesinde, Vakfa ait spor tesislerinin Kamu İdaresinin kurs çalışmaları için kullanılacağı ve talep edilen antrenör ve eğiticilerin Vakıf tarafından sağlanacağı ifade edilmekte ise de söz konusu ifadelerin ortak hizmet projesine hizmet etmeyeceği açıktır. Zira ortak hizmet projesine ilişkin protokoller, Kamu İdaresinin görev ve sorumluğu altında olan bir hizmetin gerçekleştirilmesine yönelik somut bir proje ile bu projenin gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla tarafların karşılıklı borç ve sorumluluk taahhütlerini içermesi gerekmektedir. Oysa reklam alanlarının işletilmesinin Vakfa devredilmesi; bir hizmet projesinin gerçekleştirilmesinden ziyade Kamu İdaresinin sahip olduğu gelir getirici bir unsurun Vakfa tahsisi ve bu yolla Vakfa kaynak aktarılması niteliğindedir. Buna karşın düzenlenen Protokol’de vakfın yükümlülükleri net olarak ortaya konulmadığı gibi uygulamada da yerine getirilmemektedir. Bu haliyle Protokol’ün amacı, karşılıklı yükümlülükler ve uygulamadaki mevcut durum gözetildiğinde reklam alanlarının tahsisinin ortak bir hizmet projesine hizmet ettiğinden söz edebilmek mümkün değildir.

Ayrıca Protokol’ün 3’üncü maddesinde reklam alanların %20’sini Kamu İdaresinin bedelsiz kullanacağı belirtilmişse de yıl içindeki ihtiyacın bu miktarı aştığı ve kullanılan reklam alanları için doğrudan temin suretiyle Vakfın kullanım hakkını Protokolle devrettiği Şirketlerden hizmet alımı yapıldığı görülmüştür. Bu durumda kamu görevinin yerine getirilmesi amacıyla gerçekleştirilen ortak hizmet projesinin, Kamu İdaresine ek mali külfet yüklediği de açıktır.

Ortak bir hizmet projesi dâhilinde olması mümkün bulunmayan Kamu İdaresinin mülkiyetindeki reklam alanlarının Vakıf tarafından kullanılması uygulamasına son verilmesi ve İdarenin ihtiyacının gözetildiği bir Şartname ile işletme hakkının devri suretiyle 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na göre ihale edilmesi gerekmektedir.