Muhasebe işlemlerinin takip edildiği yevmiye defterinde, işlem görmemiş boş yevmiye maddeleri bulunduğu; geçmişe dönük kayıtlar yapılarak yevmiye numaralarının düzenlenme tarihine uygun sırayla takip edilmediği; aynı yevmiye numaraları ile farklı tarihlerde farklı kayıtlar yapıldığı ve bazı yevmiye numaralarının alt koda sahip olduğu görülmüştür.

27.05.2016 tarih ve 29724 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin “Yevmiye sistemi, muhasebeleştirme belgeleri ve açılış kayıtları” başlıklı 43'üncü maddesinin birinci fıkrasında; işlemlerin, yevmiye tarih ve numara sırasına göre ve maddeler halinde yevmiye defterine günlük olarak kaydedileceği; buradan da usulüne göre büyük defter ve yardımcı defterlere sistemli bir şekilde dağıtılacağı, maddenin dördüncü fıkrasında ise muhasebeleştirme belgelerinin yevmiye tarih ve numarası sütunlarına, gerçekleşen işlemlerin kayda geçirildikleri tarih ile hesap döneminin başında (1)'den başlayıp, hesap döneminin sonuna kadar devam eden birer numara verileceği, gerek yevmiye defteri ve gerekse büyük defter ve yardımcı defter kayıtlarında bu yevmiye numaralarının esas olduğu belirtilmiştir.

Yönetmelik'in “Kullanılacak defterler ve kayıt düzeni” başlıklı 44'üncü maddesinde yevmiye defteri; kayda geçirilmesi gereken işlemlerin yevmiye tarih ve numarasıyla ve maddeler halinde düzenli olarak yazıldığı müteselsil sıra numaralı defter olarak tanımlanmıştır.

Aynı Yönetmelik’in “Kayıt yanlışlıklarının düzeltilmesi” başlıklı 503'üncü maddesinde ise, kurumsal, fonksiyonel ve finansman tipi sınıflandırma kodlarında yapılan kayıt hatalarının düzeltilmesi durumu hariç olmak üzere, yevmiye kayıtlarında meydana gelebilecek her türlü yanlışlığın ancak muhasebe kaydıyla düzeltileceği açıklanmıştır.

Belediyenin 2022 yılı yevmiye defterinde; 640 adet yevmiye numarasının boş bırakılarak muhasebe kayıtlarının yapılmaya devam edildiği; aynı yevmiye numaraları ile farklı tarihlerde, 264 adet geçmişe yönelik kayıt yapıldığı; yine mevzuata aykırı olarak alt kod verilmek suretiyle yevmiye defterine kaydedilen yevmiyelerin olduğu görülmüştür.

Sonradan ortaya çıkan ve/veya fark edilen muhasebe kaydı hatalarının, yeni bir muhasebe kaydıyla düzeltilmesi yerine geriye yönelik işlem ile hatalı kayıt üzerinden düzeltilmesi ve yevmiye kayıtları yapılırken boş yevmiye bırakılması yukarıda belirtilen muhasebe kurallarına aykırılık teşkil etmektedir.

Hazırlanan mali tabloların güvenilir olması ve doğru sonuç vermesi için mevzuata uygun hazırlanması, geriye dönük kayıt yapılmaması ve boş yevmiye bırakılmaması gerekmektedir.

Kurum cevabında; hatalar veren eski muhasebe programının kullanılmasının 12.06.2023 tarihi itibariyle sonlandırılarak, “İçişleri Bakanlığı e-Belediye” programının kullanılmaya başlandığı belirtilmiştir. Böylelikle hesap kayıtlarıyla ilgili hataların en aza

indirilmesinin sağlanacağı ifade edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun Ek 3’üncü maddesinde, Belediyelerin, her türlü idari iş ve işlemlerinin yürütülmesinde e-belediye bilgi sistemini kullanacağı ve söz konusu sisteme ilişkin usul ve esas belirleme, politika tespiti ve standardizasyon işlemlerinde İçişleri Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yetkili olduğu ifade edilmiştir. Anılan Kanun’un Geçici 10’uncu maddesinde ise, “Belediyeler, e-Belediye bilgi sisteminin kurulduğuna dair bildirimin İçişleri Bakanlığı tarafından yapılmasından itibaren e-Belediye bilgi sistemi ile ilgili çalışmaları bir yıl içinde tamamlar.” denilmek suretiyle tüm belediyelerin e-Belediye bilgi sistemine dahil olmasının zorunlu olduğu hüküm altına alınmıştır.

Çumra Belediyesi 2023 yılında e-Belediye programını kullanmaya başlamıştır. Bu nedenle, sistemde herhangi bir kayıt hatasına rastlanılması halinde söz konusu muhasebeleştirme hatalarının programdan sorumlu Bakanlıklara raporlanarak sistem standardizasyonuna katkıda bulunulması gerektiği değerlendirilmektedir.