Kurumun mali tablolarıyla ödeme emri belgeleri üzerinde yapılan incelemede belediyenin ödediği ancak Katma Değer Vergisi Kanunu’na göre indirime konu edilemeyecek bazı katma değer vergisi tutarlarının 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabına kaydedildiği görülmüştür.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 30’uncu maddesinde vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası ile ilgili alış vesikalarında gösterilen veya bu mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan katma değer vergisinin, hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyeceği ifade edilmektedir.

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nin "Kamu Kurum ve Kuruluşları, Dernek ve Vakıflar ile Mesleki Kuruluşların Vergilendirilmesi" başlıklı bölümünde;

"...ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyet kapsamına girmeyen, kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetleri vergiye tabi değildir..." hükmü yer almaktadır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 191-İndirilecek KDV Hesabının işleyişine ilişkin 154’üncü maddesinde;

“Kurumların katma değer vergisi tahsilatı yaptıkları faaliyetleri ile ilgili mal ve hizmet alımları nedeniyle yapılan giderin, ... , indirilecek katma değer vergisi tutarı bu hesaba borç kaydedilir” hükmü yer almaktadır.

Mevzuat hükümlerinden belediyelerin kuruluş amaçlarına uygun ticari niteliği bulunmayan faaliyetlerinin, indirilecek katma değer vergisi kapsamına dâhil edilmemesi gerektiği anlaşılmaktadır. Dolayısıyla belediye sadece vergiye tabi hizmetlerini ifa etmek için aldığı mal ve hizmetlere ilişkin ödediği katma değer vergisini hesaplanan katma değer vergisinden indirebilir. Ancak belediyenin mali tablo ve ödeme emri belgelerinin incelenmesi sonucunda mevzuat hükümlerine aykırı olarak indirim konusu yapılamayacak katma değer vergilerinin de gider yazılması veya ilgili varlık hesabına kaydedilmesi gerekirken 191- İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabına kaydedildiği tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin katma değer vergisine ilişkin ilgili maddelerinde, ay sonlarında, Devreden Katma Değer Vergisi Hesabı ile İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabının borç bakiyeleri toplamı, Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabının alacak bakiyesinden fazla ise, katma değer vergisinin devreden tutarının 190-Devreden Katma Değer Vergisi Hesabına borç kaydedileceği aksi halde ödenmesi gereken tutarın 360-Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabına alacak kaydedilerek ödeneceği belirtilmektedir.

İndirim konusu yapılmaması gereken vergilerin 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabına kaydedilmesi; 190-Devreden Katma Değer Vergisi Hesabının olması gerekenden fazla tutarda, 630-Giderler Hesabının ise olması gerekenden daha eksik tutarda bilançoda ve faaliyet sonuçları tablosunda yer almasına neden olmaktadır. 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabının mahiyetine uygun kullanılmaması mali tablolarda 190-Devreden Katma Değer Vergisi Hesabının olması gerekenden tutardan fazla, 630-Giderler Hesabının ise olması gerekenden tutardan noksan görünmesine yol açmaktadır.

Kamu idaresi cevabında; "Denetim Raporu Bulgu 13’de belirtilen hususlar ile ilgili gerekli çalışmalar yapılmakta olup, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin ilgili maddelerine göre 191 ve 190 hesaplar mahiyetine uygun olarak kullanılıp, bilanço ve faaliyet sonuçları tablosunda doğru olarak işlem yapılması sağlanacaktır." denilmektedir.

Sonuç olarak, kamu İdaresi cevabında, bulgumuz doğrultusunda ilgili hesapların mahiyetine uygun işlem yapılacağını belirtmiştir. Yapılan çalışma ve düzeltme işlemleri 2019 yılı ve sonrasında gerçekleşeceği için, bahsedilen eksik ve hatalı uygulamalar, 2018 yılında

191-İndirilecek Katma Değer Vergisi ve 190-Devreden Katma Değer Vergisi Hesabında hataya sebep olmuştur. Bulgu konusu tespitle ilgili düzeltici işlem yapılıp yapılmadığı takip eden denetimde izlenecektir.