Proje Özel Hesabında yer alan tutara kur değerlemesi yapılmadığı tespit edilmiştir.

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 23’üncü maddesine göre proje özel hesabı, dış finansman kaynağından, kamu idareleri adına dış proje kredisi olarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası veya uygun görülen diğer bankalar nezdinde açılan özel hesaplara aktarılan tutarlar, bu tutarlardan yapılan giderler, verilen avanslar, açtırılan akreditifler ile avans ve akreditiflerden nakden geri alınanların ve hesap bakiyesinin değerlemesi sonucu ortaya çıkan kur farklarının Devlet Borçları Muhasebe Birimi veya genel bütçe kapsamı dışındaki kullanıcı kamu idareleri muhasebe birimlerince izlenmesi için kullanılır.

Aynı Yönetmelik’in 25’inci maddesine göre; özel hesaplardaki dövizlerin ay sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden yapılacak değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları 104 Proje Özel Hesabına borç, 600 Gelirler Hesabına

alacak; kur azalışı farkları 104 Proje Özel Hesabına alacak, 630 Giderler Hesabına borç kaydedilir.

Kısacası Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinin 25'inci maddesine göre, proje özel hesabındaki tutarlar Merkez Bankası döviz satış kuru ile değerlenmelidir. Bu değerleme sonucunda, olumlu kur farkları, 600 Gelirler hesabına alacak, olumsuz kur farkları ise 630 Giderler hesabına borç kaydedilmelidir.

Avrupa Birliği ve Uluslararası Kuruluşların Kaynaklarından Kamu İdarelerine Proje Karşılığı Aktarılan Hibe Tutarlarının Harcanması ve Muhasebeleştirilmesine İlişkin Yönetmelik’in 11’inci maddesinde aşağıda gösterilen hüküm yer almaktadır:

“Projeye ilişkin muhasebe kayıtlarında, ödemelerde ödemenin yapıldığı, avansların mahsubunda avans ödemesinin yapıldığı, diğer işlemlerde ise işlemin yapıldığı tarihteki özel hesabın bulunduğu bankanın döviz alış kuru esas alınır. Özel hesaba aktarılan dövizler ve bu dövizlerin değerlemesine ilişkin işlemlerde ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru esas alınır…”

Aynı Yönetmelik’in 8’inci maddesi ise şu şekildedir:

“Ay sonlarında döviz mevcudunun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının ay sonu döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda; kur artışından doğan farklar, 104-Proje Özel Hesabına borç, 600 Gelirler Hesabına alacak; kur azalışından doğan farklar ise 630- Giderler Hesabına borç, 104 Proje Özel Hesabına alacak kaydedilir…”

Adı geçen Yönetmelik’in 8 ve 11’inci maddesine göre; 104 Proje Özel Hesabından yapılan kesin ve ön ödemelerin muhasebeleştirilmesinde özel hesabın bulunduğu bankanın döviz alış kurunun kullanılması öngörülmüşse de her ay yapılan değerleme işleminde Merkez Bankasının döviz satış kuru kullanılmalıdır.

Söz konusu güncelleme işlemlerinin yapılmaması, 2019 yılı mali tablolarında 600 Gelirler Hesabı ve 104 Proje Özel Hesabının eksik görünmesine neden olmaktadır.