Bina İnşaat Harcı ve Yapı Kullanma İzni Harcı tarifeleri 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’na dayanılarak alınan Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen bedelden daha yüksek belirlenmiş ve bu nedenle vatandaşlardan yasal limitin üzerinde harç tahsil edilmiştir.

1. Bina inşaat harcı tarifesi mevzuatta öngörülenin üzerinde belirlenmiştir

   2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun Bina İnşaat Harcına ilişkin olarak harcın konusunu ve vergiyi doğuran olayı belirleyen Ek 1’inci maddesine göre belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde yapılan her türlü bina inşaatı (ilave ve tadiller dahil), inşaat veya tadilat ruhsatının alınması, bina inşaat harcına tabidir. Harcın tarifesi ise Kanun'un 96'ncı maddesi (a) bendi gereğince Cumhurbaşkanınca (Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi öncesinde ise Bakanlar Kurulu Kararı ile) tayin ve tespit edilmektedir.

   Kanun’un 96’ncı maddesinin (a) bendi gereği alınan 2005/8730 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'nda 1. Grup belediyelerde bina inşaat harcı, birim inşaat alanları esas alınarak konutlar için beş, işyerleri için dört ayrı kategoride listelenmiştir. Bu listede konutlar için alınacak olan bina inşaat harcının beher m2’si; 100 m2 ye kadar 0,75 TL, 101-120 m2 1,50 TL, 121-150 m2 2,25 TL, 151-200 m2 3 TL, 200 m2’den yukarısı 3,75 TL; işyerleri için 25 m2’ye kadar 3 TL,

   26-50 m2 4,50 TL, 51-100 m2 6,00 TL, 100 m2’den yukarısı 7,5 TL olarak belirlenmiştir.

   02.07.2018 tarih ve 700 sayılı KHK’nın geçici 1’inci maddesinde “Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihten önce, bu Kanun Hükmünde Kararname ile değişiklik yapılan kanunların ve kanun hükmünde kararnamelerin ilgili maddeleri gereğince yürürlüğe konulmuş olan tüzükler, nizamnameler, Başbakanlık ve Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılan yönetmelikler ile diğer işlemler yürürlükten kaldırılmadıkça geçerliliğini sürdürür.” hükmü gereği yukarıda bahsedilen Bakanlar Kurulu Kararı yürürlükten kaldırılmadığı için geçerliliğini korumaktadır.

   Bilecik Belediyesinde 2023 yılında verilen yeni yapı ruhsatı bulunmakta olup bu yılda uygulanan bina inşaat harcı tarifesi, yukarıda belirtilen m2 büyüklüğüne göre konut için 9,34 - 46,66 TL/ m2 aralığında, işyeri için 36,67 – 93,32 TL/ m2 aralığı uygulanmıştır. Belediyece uygulanan tarife 2005 yılından bu yana değişmeyen ve 2023 yılında da uygulamaya devam edilen 2005/8730 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nda konut ve işyeri için belirlenen limitlerin üzerindedir. Bu nedenle başvuranlardan yasal limitin üzerinde bina inşaat harcı tahsil edilmiştir.

   Kamu İdaresi cevabında, 2005/8730 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'nda belirtilen bedeller üzerinden tahakkuk ve tahsilatın yapılacağı bildirilmiştir.

   Yukarıda verilen mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere bina inşaat harcının tarifesi olarak dikkate alınması gereken kaynak yeni düzenleme oluncaya kadar 2005/8730 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’dır. Dolayısıyla Belediye Gelirleri Kanunu Genel Tebliği’nde 1. Grup belediyeler arasında sayılan Bilecik Belediyesinde bina inşaat harcı tarifesinin, Belediyece, Bakanlar Kurulu Kararında belirlenen limiti aşmayacak şekilde tespit edilmesi ve uygulanması gerekmektedir.

2. Yapı kullanma izni harcı tarifesi mevzuatta öngörülenin üzerinde belirlenmiştir

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun 80’inci maddesinde; İmar mevzuatı gereğince alınacak harçlar sayılmış ve belirtilen harçların belediyece tahsil olunacağı belirtilmiştir. Maddenin (f) bendinde ise yapı kullanma izinlerinin yapı kullanım izin harcına tabi olacağı belirtilmiştir.

Harçlara ait tarifeler ise 84’üncü maddede sıralanmış ise de bina inşaat harcında olduğu gibi, Yapı Kullanma İzin Harcı tarifesi de Kanun’un 96'ncı maddesi (a) bendi gereğince Cumhurbaşkanı (Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi öncesinde ise Bakanlar Kurulu) kararı ile tayin ve tespit edilmektedir. Bu yetkiye istinaden 2005/8730 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yapı kullanma izni harcı belediye grupları itibariyle belirlenmiş ve Kararın ekinde sıralanmıştır. Buna göre 1. Grup Belediyelerde Yapı Kullanma İzni Harcı (beher inşaat m2 başına) işyeri için 0,11 TL, konut için 0,09 TL’dir.

1. Grup belediye olan Bilecik Belediyesince uygulanması gereken yapı kullanma izni harcı, 2005/8730 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince 2023 yıllarında konutta 0,09 TL/ m2, işyerinde 0,11 TL/ m2’dir. Belediyece ise 2023 yılında konut için 1,36 TL/ m2, işyeri için 1,52 TL/ m2 tarifesi uygulanmış ve bunun üzerinden harç tahsil edilmiştir. 2023 yılında verilen yapı kullanma izin belgeleri bulunmakta olup, bu belgelere istinaden hesaplanan harcın mevzuatta belirtilen tutardan yüksek belirlenmesi nedeniyle başvuranlardan yasal sınırın üzerinde harç bedeli alınmıştır. Mükelleflerce dava konusu edilebilecek bu uygulama Belediye için ekonomik ve hukuki yük de oluşturabilecektir.

Kamu İdaresi cevabında, 2005/8730 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'nda belirtilen bedeller üzerinden tahakkuk ve tahsilatın yapılacağı bildirilmiştir.

Yapı kullanma izin harcının tarifesi olarak dikkate alınması gereken kaynak yeni düzenleme oluncaya kadar 2005/8730 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı olduğundan bu Karar’da belirtilen limitler dahilinde konutlar için 0,09 TL/ m2, işyeri için 0,11 TL/ m2 olarak uygulanması ve tahsili gerekmektedir.