Nakit kifayetsizliği sebebiyle 320 Bütçe Emanetleri Hesabına kaydedilen tutarların ödenmesinde mevzuatta belirlenen sıralamaya riayet edilmediği görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Ödenemeyen giderler ve bütçeleştirilmiş borçlar” başlıklı 34’üncü maddesinin ikinci fıkrasında; amme idarelerinin nakit mevcudunun tüm ödemeleri karşılayamaması halinde giderlerin, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ödeneceği, ancak, sırasıyla kanunları mucibince diğer amme idarelerine ödenmesi gereken vergi, resim, harç, prim, fon kesintisi, pay ve benzeri tutarlara, tarifeye bağlı ödemelere, ilama bağlı borçlara, ödenmemesi halinde gecikme cezası veya faiz gibi ek yük getirecek borçlara ve ödenmesi talep edilen emanet hesaplarındaki tutarlara evleviyet verileceği ifade edilmiştir.

Mezkûr Kanun’un “Muhasebe hizmeti ve muhasebe yetkilisinin yetki ve sorumlulukları” başlıklı 61’inci maddesinin altıncı fıkrasında da; muhasebe salahiyetlilerinin, bu Kanun’un 34’üncü maddesinin ikinci fıkrasındaki ödemeye dair hükümler ile bu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen ödemeye ilişkin kontrol yükümlülüklerinden dolayı mesul olduğu belirtilmiştir.

Ayrıyeten, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 320 Bütçe Emanetleri Hesabının mahiyeti ve hesaba dair işlemlerin izah edildiği 248 ve 249’uncu maddelerinde; için mali yıl içerisinde veya sonunda ödeme emri belgesine bağlandığı halde, nakit kifayetsizliği veya diğer sebeplerle ilgililerine ödenemeyen tutarların izlenmesi için bu hesabın kullanılacağı; bu hesaptan yapılacak ödemelerin ise mevzubahis tutarların muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre olması lazım geldiği hüküm altına alınmıştır.

Mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, idarenin nakit mevcudunun tüm ödemeleri karşılayamaması sebebiyle bütçe emaneti hesaplarına olarak takip edilen tutarların, mevzuatında belirtilen ödemelere evleviyet vermek şartıyla muhasebe kaydına alınma sırasına göre ödenmesinin icap ettiği ve bununla birlikte bütçe emaneti olarak izlenen mevzubahis tutarların kayda alınma sırasına göre ödenmesinden ise muhasebe yetkilisinin mesul olacağı anlaşılmaktadır.

Nakit kifayetsizliği sebebiyle ödenemeyen ve bütçe emaneti olarak takip edilen borçların incelenmesi neticesinde; benzer mahiyette olmasına rağmen, tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içerisinde ödenen, tahakkuk tarihinden itibaren 5-6 ay içerisinde ödenen ve tahakkuk tarihinden itibaren yılı aşan süre geçen ama hiç ödenmeyen borçlar olduğu tespit edilmiş olup bu ödemelerin muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre yapılmamış olması mevzuata aykırı bir hal teşkil etmektedir.

İdare tarafından verilen cevapta, bulguya iştirak edilmiş olup bundan sonra, mevzubahis hususta daha dikkatli olunacağı ifade edilmiştir.

Emanet olarak takip edilen borçların ödemesinin, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre yapılmasını temin edecek bir takip sistemi kurulması gerekmektedir.