Karar Künyesi
Yapımına 2015 yılında başlanan ve 2017 yılında bitirilmesi planlanan Tarımsal İzleme ve Bilgi Sistemi (TARBİL) Projesi kapsamındaki “İTÜ TARBİL Merkezi Binası İnşaatı”nın, kaynak yetersizliği nedeniyle tamamlanamadığı tespit edilmiştir.
Dünyadaki ilk beş büyük uydu-uzaktan algılama alıcı sisteminden birine sahip olan İTÜ Uydu Haberleşmesi ve Uzaktan Algılama Merkezinin alacağı uydu görüntüleriyle birlikte
yersel ölçüm verilerinin işlenerek tarımsal faaliyetlerin yönetimine yönelik bir proje hazırlanmış, 2008 yılından itibaren uygulamaya geçmiş ve bu proje kapsamında Güneydoğu Anadolu Bölgesinde tarımsal gelişimin anlık izlenebildiği bir gözlem sistemi geliştirilmiştir. Sistem sayesinde İTÜ’deki Uydu Yer İstasyonuna doğrudan indirilen görüntüler işlenerek veri toplama merkezine aktarılmış, ayrıca kamera görüntülerinden bitki özelliklerini çıkartabilen ve TÜRKSAT uydusu üzerinden veri gönderen akıllı ölçüm istasyonları kurulmaya başlanmıştır. Pilot uygulama dâhilinde ağırlıklı olarak Güneydoğu Anadolu alanında ilk 100 istasyonun kurulumu tamamlanarak deneme yayınına başlamıştır Projenin altyapı geliştirme faaliyetlerinin başarıyla tamamlanmasını takiben 2011 yılı sonundan itibaren tüm Türkiye’ye yaygınlaştırma ve paydaşlara hizmet sunma amacıyla "Tarımsal İzleme ve Bilgi Sistemi” kurulum çalışmaları başlatılmıştır. TARBİL sisteminin dört ana bileşeni bulunmaktadır:
Uydu görüntü indirme ve işleme merkezi,
Tarım alanlarından toprak ve ürün görüntü özellikleri (boy, renk, v.b. metrikler) ile zirai meteorolojik verileri toplayan yersel gözlem ağı,
Veri toplama ve işleme merkezi,
Seçilen, ürün ve yere ilişkin canlı raporlama, zirai uyarı ve karar destek sistemi.
Sistemi tüm ülke genelinde kurmak ve işletmek amacıyla hazırlanan TARBİL Projesinin temel amacı, bilimi tarımda en üst düzeyde kullanıp, tarımsal verimi artırmaktır. Proje kapsamında uydu görüntüleri ve yersel ölçüm ağlarından alınan verilerin bilgisayarlarda değerlendirilmesiyle ürün ve yer bazında güncel zirai bilgiye dönüştürülmesi hedeflenmektedir.
TARBİL faaliyetlerinin sevk ve idare edilmesi, gerekli insan kaynağının yetiştirilmesi, ülke sathındaki bileşenlerin işletilmesi, Ar-Ge ihtiyaçlarının eşgüdümü ve katılımcı kurumlar arası yönetişimin sağlanması için gerekli mekânsal ihtiyaçların karşılanması amacı ile yeni bir merkez bina yapılması amacıyla, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörlüğü arasında 28.10.2011 tarihinde bir protokol imzalanmıştır. Protokol çerçevesinde, İstanbul Teknik Üniversitesi Ayazağa Yerleşkesindeki bir alan TARBİL Merkezi Binası İnşaatı için tahsis edilmiştir.
TARBİL Binasında; uydu ve yer istasyonlarından gelen verilerin toplandığı ve işlendiği Komuta Kontrol Merkezi, bu bilgilerin saklandığı Veri Merkezi, çeşitli etkinliklerin ve seminerlerin yapılacağı Konferans Salonu, Eğitim Salonları, Test ve Araştırma Laboratuvarları,
dinlenme alanları ve yönetim bölümünün yer alması planlanmış ve söz konusu inşaat yeşil bina kriterlerine uygun olacak şekilde projelendirilmiştir.
TARBİL Merkezi Binasının ihale işlemleri ve inşaat kontrollük işleri İTÜ tarafından yapılmıştır. Gerekli onaylar alındıktan sonra İTÜ Ayazağa Yerleşkesi Tarımsal İzleme ve Bilgi Sistemleri Merkezi Binası İnşaatının 15.07.2015 tarihinde ihalesi yapılmış, 19.08.2015 tarihinde 29.761.000,00 TL (KDV Hariç) bedelle sözleşmesi imzalanmıştır. 24.08.2015 tarihinde yer teslimi yapılarak inşaat süreci başlamış olup işin süresi 600 gün olarak belirlenmiştir. Merkez Binası İnşaatının bütçesi, TARBİL Projesi Bütçe Planında yer alıp 2012 yılında dondurulan 12.000.000,00 TL ve 2013-P kaleminden aktarılan 1.500.000,00 TL ile birlikte 13.500.000,00 TL olmuştur. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 08.06.2015 tarih ve 1805 sayılı yazısıyla bütçe farkının ikame edileceğini ve inşaata devam edilmesi gerektiğini İdareye bildirmiştir. TARBİL Projesi kapsamında yükleniciye 4 hakediş raporu ile 10.132.803,40 TL (KDV hariç) tutarında ödeme yapılmıştır. Ancak Bakanlığın 27.01.2016 tarih ve 255 sayılı yazısında ödenek olmadığı için TARBİL Merkezi İnşaatına kaynak aktarılamayacağı, 29.06.2018 tarih ve E.1924119 sayılı yazı ile de Merkez Binasının bu haliyle Üniversiteye bırakıldığı ifade edilmiştir.
2018 Yılı İstanbul Teknik Üniversitesi Sayıştay Denetim Raporuna konu edilen tespitle ilgili olarak İdare tarafından; binanın Üniversite tarafından kullanılması durumunda kullanım şekline uygun olarak revize uygulama projeleri yapılması, buna uygun yaklaşık maliyetin hazırlanması, mevcut ihale durumu gibi çeşitli sorunların çözülmesi halinde 2020 yılı yatırım programına alınması için çalışmalar yapılmış, yarım kalan binanın “Bilgisayar, Bilişim ve Yapay Zeka Merkezi”ne dönüştürülmesi için gerekçeli bir teklif hazırlanarak Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığına sunulmuş, ancak söz konusu teklif 2020 yılı yatırım programında yer bulmamıştır.
İTÜ Ayazağa Yerleşkesi içerisinde yaklaşık 7.500 metrekarelik bir alanda halen etrafı inşaat alanı olarak çevrili duran binanın, Üniversitenin faaliyet alanına uygun herhangi bir amaçla kullanılmak üzere tamamlanmasını sağlamak üzere yatırım bütçesine ödenek konulmasının; kamu kaynaklarının etkin, verimli ve tutumlu kullanılmasını sağlayacağı değerlendirilmektedir.